جام جهاني فوتبال يكي از رويدادهاي پر مخاطب در جهان است كه در حوزه ادبيات هم مخاطبان خاص خود را دارد و رمان جام جهاني در جواديه از نمونه‌هاي تقريباً موفق در اين زمينه است.

به گزارش هنر نیوز به نقل از فارس، موضوع جام جهاني فوتبال از آن سوژه هاي جالب و قابل توجه است كه بسياري از نويسندگان به ويژه آنهايي كه براي گروه سني نوجوانان مي نويسند را وسوسه مي كند تا در اين زمينه خاص و مورد علاقه اكثر نوجوانان هم طبع آزمايي و داستان سرايي كنند.

يكي از اين نويسندگان، داوود اميريان، داستان نويس معاصر كشورمان است كه اكثر داستان هاي كه تا به حال نوشته و منتشر شده براي گروه سني نوجوانان است. از جمله، رمان«جام جهاني در جواديه» كه از زمان انتشار تا به حال بارها تجديد چاپ شده و يكي از رمان هاي مورد علاقه نوجوانان در سال هاي اخير بوده و هست.

موضوع اين رمان، برگزاري يك مسابقه فوتبال در گروه نوجوانان، آن هم در يكي از محله هاي جنوبي شهر تهران(جواديه) است. سياوش، شخصيت محوري داستان، نوجوان پر شور و حالي است كه به واسطه ارتباط با پسر سفير كشور كانادا، پاي چند تيم خارجي نوجوانان را به مسابقه جام دوستي در محله خودشان باز مي كند و حوادث بعدي رمان بيشتر درباره حضور تيم نوجوانان كشور افغانستان در اين جام محلي و جهاني است. حوادثي كه براي تيم نوجوانان افغانستان به وجود مي آيد، باعث بروز احساسات و عواطف انساني در بين اعضاي ساير تيم هاي شركت كننده مي شود. حتي در مرحله فينال مسابقات تيم نوجوانان برزيل به عمد بازي را به نوجوانان فوتباليست افغاني واگذار مي كنند. طرح اصلي داستان با فكر راه اندازي مسابقه اي بين نوجوانان كشورهاي مختلف در محله نوبهار جواديه شروع و با دريافت جام توسط تيم نوجوانان كشور افغانستان در پايان مسابقات به سرانجام مي رسد. شيوه روايت داستان هم نشان مي دهد نويسنده سعي كرده روايت خطي داشته باشد و از پيچيدگي هاي روايي در قصه خبري نيست.

در ابتداي داستان محل برگزاري مسابقه زمين خالي و خاكي محله است كه در ابتداي داستان اين گونه توصيف مي شود:« گود علي بلبل تا چند سال قبل، شامل چند كوچه سرازيري بود با خانه هاي قديمي. شهرداري خانه ها را خريد و كوبيد. چون قرار بود پل در حال ساخت از بالاي آنجا بگذرد. بعد نوجوان هاي محل، كف آنجا را از سنگ و آجر و آهن پاره ها پاك كردند و آنجا شد زمين فوتبال.» (ص 7) البته بچه هاي محل بعد از اينكه اين زمين خاكي را براي برگزاري مسابقه انتخاب مي كنند، نام آن را تغيير داده و عنوان«زمين آزادي» را براي آن بر مي گزينند، اما سرانجام در ادامه فعاليت بچه ها، سالن نسبتاً مجهز محله(شهيد آويني) هم در اختيار بچه هاي محل قرار مي گيرد. رمان جام جهاني در جواديه طرح مضمون محور دارد و ماجراهاي به هم پيوسته آن را براي مخاطبان نوجوان خواندني تر كرده است. شخصيت سياوش به عنوان كاراكتور محوري قصه، همان تيپ آشناي اكثر داستان هاي نوجوانانه در ادبيات داستاني معاصر ايران است؛ پسر نوجوان زرنگ و درسخوان كه در محله جزو شاگرد اول ها محسوب مي شود و حتي در درس زبان چنان رشد كرده و موفق است كه به فرزند سفير يك كشور خارجي(كانادا) زبان درس مي دهد. پدر و مادر ندارد و با مادر بزرگ خود(اكرم خانم- عزيز) در يكي از محله هاي پايين شهر زندگي مي كند. او به هنگام تمرين و پيش از برگزاري مسابقه با بيماري قلبي خود هم مواجه مي شود كه اين موضوع مانع تلاش او براي برگزاري كامل بازي ها نمي شود.« سياوش تصوير خودش را ديد كه گل زده و بچه ها بغلش كرده و گريه مي كنند. سياوش مبهوت و غرق در شوري وصف ناپذير به صفحه تلويزيون خيره مانده بود. صداي گزارشگر روي تصاوير فوتبال شنيده مي شد:«نوجوانان ايراني بسيار خوب بازي كردند. يكي از آنها سياوش يحيوي است. نوجواني كه در هر بازي گل هاي سرنوشت سازي زده. اما در آخرين بازي ناگهان حالش خراب شد.» بعد تصاويري پخش شد كه سياوش ناگهان دست بر قلب گذاشته و روي زمين مي افتد. اكرم خانم به صورت زد. سياوش خواست كانال تلويزيون را عوض كند، اما دير شده بود. اكرم خانم گريه گريه گفت:« بيا اينجا ببينم، پسرم.» (ص 178)

از ويژگي هاي اصلي داستان هاي داوود اميريان كه رگه هاي طنز در آثارش است، در اين رمان خبر چنداني نيست. ويژگي اصلي اين داستان، برآورده شدن تخيلات نوجوانانه آن هم در يك مقطع خاص است. فضاي داستان واقع گرايانه است، هر چند كه با خيال هاي دوران نوجواني در هم آميخته است. به عبارت ديگر، طرح داستان در عين خيالي بودن، امكان وقوع دارد. بسياري از وقايع كه درموقعيت و شرايط واقعي امكان وقوع شان تقريباً غير ممكن است، در داستان جام جهاني در جواديه امكان پذير و ممكن مي شود كه البته اين موضوع يكي از جذابيت هاي دنياي داستان است كه در آن معمولا غير ممكن ها ممكن مي شود.

نويسنده: علي‌الله سليمي