به گزارش هنرنیوز،امروزه گردشگری به عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع فراگیر جهان محسوب شده که بخش‌های مختلفی از تولید و خدمات را در خدمت خود درآورده است. با توجه به این وسعت عملکردی، دولت‌ها نیز فراخور محیط طبیعی و دست آوردهای انسانی برنامه ریزی مختلفی را جهت گردشگران تدوین نموده و زمینه‌های توسعه سرمایه گذاری و اشتغالزایی را در این بخش به وجود می‌آورند. اما آنچه گردشگران را به محیط‌های گردشگری فرا می‌خواند مجموعه‌ای عوامل است که همگی آنان جهت تامین خواسته‌های گردشگران به کار گرفته می‌شود. لذت، هیجان وشناخت محیط‌های ناشناخته ازجمله عواملی است که گردشگران به خصوص رده‌های سنی نوجوان –جوان و میانسال را به سوی گردشگران دریایی سوق می‌دهد و این گردشگری را به عنوان یکی از جذاب‌ترین گونه‌های گردشگری در دنیا معرفی می‌نماید. خلیج فارس به لحاظ جغرافیایی و وجود جزایر متعدد و نیز سواحل متناسب می‌تواند به عنوان پایگاهی قوی در امر گردشگری دریایی مطرح گردد و از بابت ورود گردشگران داخلی و بین المللی درآمد مناسبی را به بخش گردشگری اختصاص دهد. 

همانطور که شاخه‌ها و گونه‌ها در شاخه اصلی گردشگری متقاوت و گوناگون است، گردشگری دریایی نیز به لحاظ کارکرد در ارتباط بسیار با شاخه‌ها و گونه‌های دیگر گردشگری و نیز شاخه‌های دیگر علوم است. همچنین خود در کلیت شامل دو حوزه دریا و ساحل است، از این رو در مبحث گردشگری دریایی، بررسی سواحل و نیز دریا در جهت برنامه‌ریزی امری لازم به نظر می‌رسد. 

حیدر لطفی استادیار دانشگاه می‌گوید:« گردشگری ساحلی از قدیمی‌ترین انواع گردشگری است. به طوری که سابقه برخی از تفرجگاه‌های ساحلی به قرن ۱۹ باز می‌گردد. درابتدای امر این فضا‌ها، مختص افرادی بود که تنها برای دیدار از سواحل دریا مراجعه می‌کردند، اما دردهه‌های اخیر بازار گردشگری ساحلی اغلب ترکیبات متنوعی ازانواع اقامت و استفاده گردشگران –به ویژه درطول تابستان –تقاضا کرده وبا رقابتی فزاینده خواستار سرمایه گذاری عمده در زمینه زیر ساخت‌ها و ایجاد تسهیلات و حفاظت منابع طبیعی اعم از دریا، سواحل، تالاب و سایر میراث طبیعی است. ساحل به عنوان پیوند دهنده میان خشکی ودریا همواره مورد توجه گردشگران قرار می‌گیردوعلاوه بر آن توجه به عواملی چون اقلیم ونوع ساحل ووجود امکانات لازم متغیر‌ها است که افراد را برای استفاده از آن ترغیب می‌نمایند. سفر به مناطق ساحلی برای گذارندن اوقات فراغت قدمتی دیرینه دارد. به بقین بسیاری از فعالیتهای مرتبط توسط افراد، درجهت امرار معاش از طریق ماهی گیری و جمع آوری صدف صورت می‌پذیرد، به علاوه انجام فعالیت‌های تفریحی چون شنا و کاوش و رویداد‌های اجتماعی افراد را به سواحل می‌کشاند. بسیاری از شهر‌ها درنزدیکی دریا‌ها واقع شده‌اند و این نزدیکی با وجود راه‌های مناسب ارتباطی جعیت را به سمت استفاده از سواحل درزمان فراغت سوق می‌دهد. سواحل با توجه به نزدیکی به کانون‌های جمعیتی، اقلیم مناسب و دسترسی آسان درایام تعطیلات به خصوص درفصل تابستان می‌توانندگردشگران بسیاری را به خود جذب کنند. گردشگری ساحلی در برگیرنده مجموعه فاکتورهایی چون آفتاب ماسه ودریا می‌باشند و از سوی دیگر ورزش‌های آبی و ورزش‌های روی ساحل شنی را در بر می‌گیرد. به این ترتیب می‌توان میان گردشگری دریایی از جوامع ساحلی و گردشگری ورزشی دراین حوزه ارتباط برقرار نمود. همچنین فستیوال‌های اجتماعی و نیز مجامعی که در سواحل برگزار می‌شود نیز به عنوان جذب کننده گردشگر در سواحل محسوب می‌شوند و به این ترتیب می‌توان گردشگری ساحلی را جنبه عمومیت یافته گردشگری دریایی نامید.» 

از سویی لازمه توجه به گردشگری دریایی شناخت عوامل دخیل در آن است. چرا که گردشگری دریایی بدون توجه به لوازم و امکانات مورد احتیاج آن واقعیت نمی‌یابد. سجاد کریمی پاشاکی کار‌شناس ارشد جغرافیای سیاسی در این باره می‌گوید:« گردشگری دریایی مبین حرکت از فضای زندگی روزانه بر روی خشکی‌ها به سوی فضای ناشناخته سطحی و زیر سطحی دریا‌ها و آب‌ها است. لذا به لحاظ بیولوژیکی می‌توان گردشگری دریایی را شامل فعالیت‌های تفریحی دانست که مستلزم حرکت از محل اقامت افراد به محیط‌های دریایی دارد. بنابراین برای محیط‌های دریایی نیز باید خصوصیاتی چون وجود شوری آب و نیز جذرو مد را لازم دانست. بنابراین گردشگری دریایی در آب‌های شیرین تحقق نمی‌یابد. در این تعریف تمرکز بحث بر روی تفریح واقع شده لذا حرفه‌های ماهیگیری، اکتشافات علمی واستخراج نفت را شامل نمی‌گردد. در گردشگری دریایی حوزه تحقیق بر مفاهیم روی سطحی و زیر سطح دلالت دارد از این رو غواضی، ماهیگیری تفریحی، ورزش‌های دریایی، مسافرت هاو تورهای دریایی و اقیانوسی را شامل می‌شود.بنابراین گردشگری دریایی به سفری به مقصد سالم و محیطی ایمن و لذت بخش، اساس گردشگری ساحلی موفق است. به همین نحو آبزیان و منابع دریایی (ماهی‌ها، نرمتنان، تپه‌های مرجانی و تالاب‌ها) نیز از موارد مورد توجه هستند.»

اما گردشگران دریایی چه کسانی هستند؟ رقیه زمانی کار‌شناس ارشد جغرافیای سیاسی در این باره توضیح می‌دهد:« نخستین بحث در مطالعه مخاطبان گردشگری دریایی شناخت انگیزه‌های گردشگران دریایی است. درک این مساله که چرا انسان‌ها کاری را انجام می‌دهند بسیارمهم است. انگیزه به عنوان عاملی جهت هدایت رفتارهای انسان محسوب می‌گردد که باعث سمت و سو دهی به کنش‌ها و واکنش‌های آن در قبال مسایلی که با آن مواجه می‌شوند، است. انسان‌ها، به منظور کنجکاوی و میل شناخت‌ها دست به مسافرت می‌زنند. لذا محیط‌های دریایی بنا به ویژگی‌های ذاتی خود تابع شرایط آب وهوایی است. براساس نظریات اجتماعی انگیزه برای سپری کردن اوقات فراعت را می‌توان با پیگیری لذت شخصی و اجتماعی و نیز رضایتمندی حاصل از سپری کردن این اوقات توجیه نمود. فارغ از عده‌ای که به منظور کسب آرامش به گردشگری دریایی روی می‌آورند، رویکرد‌ها در این صنعت هیجان آور و حتی در برخی اوقات دلهره‌آور نیز هست که بررسی شیوه‌ها و شاخه‌های سنتی و مدرن بیانگر آن است. بیشتر فعالیت‌های ماجراجویانه مانند موج سواری، اسکی روی آب، غواصی و... توسط رده سنی جوان و مردان دنبال و گروه‌های سنتی مسن‌تر به دنبال بازدید‌هایی از حیات وحش دریایی با فعالیت‌های سبک دریایی است. البته طبقه‌شناسی مخاطبان گردشگری دریایی این نکته را اثبات می‌نماید که با در نظر گرفتن هزینه‌های بالای امکانات گردشگری دریایی که تجهیزات گران قیمت را شامل می‌شود، این نوع گردشگری بیشتر اوقات توسط گروه‌های مرفه مورد استفاده قرار می‌گیرد. امکاناتی چون قایق تفریحی، وسایل غواصی موج سواری با قایق بادی روی آب و نیز هزینه‌های اسکان در مناطق مجهز تنها به وسیله صرف هزینه‌های بالا قابل دسترسی و استفاده است. البته با گسترش این صنعت درسرتاسر جهان و پیشرفت تکنولوژی و نیز فضای رقابتی موجود در صنعت لوازم گردشگری دریایی قشر بزرگتری از مردم به شاخه‌های مختلف گردشگری دریایی دسترسی دارند. بنابراین مخاطبان مختلفی در طبقات اجتماعی متفاوت با گردشگری دریایی در ارتباط هستند که هر کدام بنا به شرایط مالی می‌توانند از عرضه‌های موجود در این گونه از گردشگری استفاده کنند.»