جانا حدیث حسنت،در داستان نگنجد       رمزی ز راز عشقت،در صد زبان نگنجد
عطار وصف عشقت،چون در زبان آرد         زیرا که وصف عشقت،اندر بیان نگنجد

«سیلوستر دوساسی» خاورشناس فرانسوی یکی از اولین اروپاییانی بود که در معرفی عطار به جهان غرب بسیار مؤثر بود و ترجمه‌ی او از «پند نامه» چند بار به چاپ رسید.شاگرد برجسته‌ی دوساسی«ژوزف اِلیدور گارسن دوتاسی» هم به عطار و منطق الطیر او پرداخت. هم زمان با دوتاسی «ادوارد فیتزجرالد» مترجم سر‌شناس رباعیات خیام، به ترجمه منطق الطیر پرداخت.
آلمانی ها هم به واسطه ترجمه پندنامه که توسط «جی. اچ. نسِلمان» در ۱۸۸۱ انجام شد عطار را می شناسند.
«اریک هرملین» که به گفته ی خودش تمام لحظه‌های زندگی‌‌ اش را با شاعر بزرگ ایران حافظ شیرازی گذرانده بود در۱۹۲۹ از روی ترجمۀ قدیمی دوتاسی ترجمۀ سوئدی منطق الطیر را انجام داد.
«مارگرت اسمیت» در سال۱۹۳۲ ویرایش و ترجمه منطق الطیر را تحت عنوان «The Persian Mystics: Attar» را در لندن منتشر کرد.«استنلی نات» هم چند سال بعد ترجمه‌ی انگلیسی خود از منطق الطیر را از روی ترجمۀ فرانسوی گارسن دوتاسی انجام داد و در ۱۹۵۴ چاپ کرد.
«دیک دیویس» نویسنده و مترجم برجسته انگلیسی به کمک همسر ایرانی خود «افخم دربندی» برگردان بیت به بیت و تحت اللفظی منطق الطیر را به انگلیسی در ۱۹۸۴ انجام دادند.
«هلموت ريتر» خـاورشناس،کارشناس الهيات و متن شناسی زبانهای لاتين و يونانـی، استاد زبانهای فارسی و عربی و نويسنده و پژوهشگر پر توان آلمانی که در ايران بسیار شناخته شده است حاصل پژوهش‌های عمیق خود را درباره‌ی وجوه مختلف فکری و اعتقادی عطار در کتاب ارزنده«دریای جان» منتشر کرده است. هلموت ريتر درباره اين اثر خود می گويد:«يک چيزی را خوب می دانم و آن اينکه می توانم در شخصيت ديگران حلول کنم». 

برای صرب زبانهای دنیا هم «اسلوبودان جورویچ» منطق الطیر را به سبک شعر کلاسیک صربی برگردانده است.
دکتر «جمال کمال» شاعر ملی و ادیب معروف ازبکستان آثار عطار را به زبان ازبکی ترجمه و در اختیار ازبکی زیانان دنیا قرار داده است.
بد نیست بدانید دومین ترجمه‌ی پند نامه به لاتین توسط «گابریل گایتلین» انجام شد که در ۱۸۳۵ در هلسینگی فنلاند به چاپ رسید.