هر سال دریغ از پارسال
آغاز «شوی» سینمایی آموزش و پرورش در قالب جشنواره فیلم رشد!
بیش از چهل سال است (۴۳ دوره برگزار شده است) که جشنواره فیلم رشد در ایران برگزار شده و به طور ممتد تغییر سیاست داده است. شاید بتوان گفت در این تغییر سیاست‌ها؛ جشنواره فیلم رشد تنها بر یک میثاق خود پایبند بوده و همانا سطحی نگری در رویکرد پویا به سینمای کودک، افت سالانه جشنواره، ارائه آمار و ارقام برای نشان دادن رشد کمی و کیفی جشنواره و گزاره‌های زبانی و غیر عملی در گفتار مدیران و... بوده است.
تاريخ : شنبه ۴ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۳۳
در این دوره از جشنواره هم این موضوع تکرار شده و از زمان نشست خبری حمیدرضا کفاش – دبیر جشنواره ۴۳ – ما با این جمله‌ها و اعلام آمار و ارقام مواجه بوده‌ایم.
وی در نشست خبری این جشنواره اعلام کرده بود که «اهداف برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم رشد شامل شناسایی، انتخاب و معرفی فیلم‌های علمی و آموزشی و تربیتی از سراسر جهان و بهره‌گیری از توانایی‌های صنعت سینما در آموزش و پرورش و نقش موثر آن در پیشبرد فرآیند یاددهی و یادگیری، تبادل فرهنگی و هنری بین کشورهای مختلف دنیا و جمهوری اسلامی ایران است»
در همین یک بند (پاراگراف) از سخنان آقای کفاش چند نکته مستتر است که اگر در سال‌های قبل رعایت و عملیاتی می‌شد ما امروز جشنواره رشدی داشتیم که «اسکار» و «کن» هم باید جلوی آن زانو می‌زد.
به این جمله‌ها توجه کنید: «شناسایی، انتخاب و معرفی فیلم‌های علمی و آموزشی و تربیتی از سراسر جهان» و «بهره‌گیری از توانایی‌های صنعت سینما در آموزش و پرورش»؛ جناب آقای کفاش یا با این جملاتی که می‌فرمایید و عمق آن‌ها آشنایی ندارید و یا این تصور بر اتاق فکر جشنواره متبادر شده که مخاطبان معنا و عمق این جملات را نمی‌شناسند و یا واقعا این اتفاقات می‌افتد و دست‌های پنهانی وجود دارند که نمی‌خواهد جشنواره فیلم رشد کودکان و نوجوانان ما را به سمت این اهداف عالی سوق هدایت کرده و سپس مورد تاثیر قرار دهد.
جمله بعدی اما که در مورد «بهره گیری» مطرح فرمودید؛ می‌شود مواردی را ذکر کنید که در جشنواره ۴۳ - که امروز در حال برگزاری است - مصادیقش کجا و چگونه است؟ کجای آموزش و پرورش و در کدام نقطه از کشور و توسط چه فیلم‌هایی شما از صنعت سینما به طور گسترده برای آموزش استفاده کرده‌اید؟ شاید هم در اتاق‌های دربسته و برای برخی از دانش آموزان این کار را کرده و سپرده‌اید که خبر به جایی درز نکند!
اما نکات دیگری را هم در همان نشست خبری ذکر کرده‌اید که اتفاقا امروز که روز اول جشنواره است باید به دنبال آن‌ها باشیم. ذکر کرده بودید که «ارتقاء جایگاه فیلم‌های آموزش و تربیتی از نظر کمی و کیفی در سطح کشور و تشویق هنرمندان برجسته ایران و سایر کشور‌ها به تهیه ساخت فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی، آگاهی از تحولات و نوآوری‌های علمی- آموزشی و تربیتی کشورهای جهان، ایجاد ارتباط متقابل بین تولیدکنندگان فیلم‌ها و برنامه‌های علمی-آموزشی و تربیتی با علاقه‌مندان و خواستار امتیاز فرهنگی این آثار و همچنین توسعه فرهنگ در بکارگیری فیلم آموزشی در فرآیند برنامه درسی برای تحقق بسته آموزشی بجای کتاب درسی است از دیگر اهداف این جشنواره است».
این جملات هم مانند جملات بند (پاراگراف) بالا واقعا معانی بلندی دارد که اگر عملیاتی شود جشنواره فیلم رشد بزرگ‌تر و وسیع‌تر از جشنواره فیلم کودک و نوجوان و حتی «فجر» هم خواهد شد و البته با تاکیدی که بر بودجه ۲۵۰ میلیون تومانی جشنواره دارید همه این کار‌ها چگونه انجام شده است و یا قرار است انجام شود؟ اگر راهی برای این کار پیدا کرده‌اید حتما در اختیار فارابی؛ مرکز گسترش؛ انجمن سینمای جوانان و حتی کانون پرورش فکری قرار دهید تا با این گونه بودجه‌های اندک کارهای بزرگی در حوزه سینما و در سطح بین الملل انجام دهند.
دبیر محترم جشنواره؛ در کدام یک از دوره‌های جشنواره اتفاقاتی چون «تشویق هنرمندان برجسته ایران و سایر کشور‌ها به تهیه ساخت فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی» صورت گرفته است؛ در این صورت حتما نام این افراد را رسانه‌ای کنید تا خدمات آموزش و پرورش به سینما بیش از این معلوم شود.
متاسفانه مجال کافی برای نقد و بررسی حرف‌ها و عمل آموزش و پرورش و دبیران جشنواره فیلم رشد وجود ندارد اما اگر واقعا دل آموزش و پرورش برای کودکان و نوجوان این مرز و بوم می‌سوزد؛ اگر نگران آینده اخلاقی این سرزمین هستند و اگر می‌خواهند شبکه‌های ماهواره کاری را که برنامه ریزی کرده‌اند به سرانجام نرسانند باید وارد میدان عمل شوند.
الان جشنواره فیلم رشد و خیلی از جشنواره‌های دیگر به «شوهای فرهنگی – هنری» بدل شده‌اند. آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری می‌توانند در کنار سازمان سینمایی این فضای ناجوانمردانه حمله‌های غیر فرهنگی را با هیأت فرهنگی را مدیریت کنند و مقابل آن بیاستند. در شرایط فعلی آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری هیچ قدم بلند مدت و فکر شده‌ای برای سینما بر نمی‌دارند و اتفاقا با وزارت ارشاد هم در این مورد همکاری نمی‌کنند؛ کانون پرورش فکری می‌تواند سینما‌هایش را به عنوان یک گروه سینمایی در اختیار شورای پروانه نمایش بگذارد برای اکران فیلم‌های کودک و نوجوان اما این کار نمی‌دانم به چه دلیل اما عملیاتی نمی‌شود. آموزش و پرورش هم در اغلب مواقع به فکر دخل و خرج نیرو‌هایش و خریدن بخاری و... برای مدارسی است که در حاشیه‌ها و روستا‌ها قرار دارند و در این شرایط که جان کودکان در خطر است آموزش و پرورش برای روح کودکان و روح جامعه اندیشه‌ای ندارد! که اگر داشت لااقل در طرح‌های مختلف اکران فیلم کودک پیش قدم شده و کاری می‌کرد. متاسفانه در بسیاری موارد نگاه سنتی مدیران ارشد وزارت آموزش و پرورش به مقوله فرهنگ در حوزه آموزش لطمه زیادی به مناسبات فرهنگی – هنری کشور در سطح کودکان و نوجوانان زده است.
آموزش و پرورش اگر در ۴۲ دوره گذشته «مقابل کار انجام شده» قرار گرفته بهتر است این جشنواره را تعطیل کند و به جای آن به صورت عملی فقط به دنبال عملیاتی کردن یکی از شعارهای جشنواره فیلم رشد باشد. در این راه می‌تواند از نهادهای دیگر هم کمک بگیرد.
