به گزارش هنرنیوز، محمدشریف ملکزاده - رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور - که امروز (یکشنبه، ۱۹ خردادماه) در همایش «میراث فرهنگی دیروز، امروز و فردا» سخن میگفت، با بیان اینکه کاری به دیروز و امروز میراث فرهنگی ندارد و دربارهی فردای این حوزه صحبت میکند، اظهار کرد: برای فردای میراث فرهنگی باید به توسعهی پایدار برسیم و از کارشناسان بیشتری در این حوزه استفاده کنیم. باید برنامهریزیها را بهگونهای انجام دهیم تا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پناهگاهی برای توسعهی گردشگری پایدار باشد.
مشکلات حوزهی میراث فرهنگی بسیار زیاد است
وی با طرح این پرسش که آیا تا کنون روی شخصیتهای معمارانی که خالق بسیاری از بناهای تاریخی کشور بودهاند، کار شده است؟ بیان کرد: میراث فرهنگی ما تماما یک حوزهی پژوهشی است و باید بیشتر روی این حوزه متمرکز شویم.
او با بیان اینکه مشکلات در حوزهی میراث فرهنگی بسیار زیاد است، گفت: در نشستهایی که برگزار کردهایم، متخصصان و کارشناسان مشکلات را بازگو کردهاند و سازمان میراث فرهنگی بهعنوان متولی، باید بعد از برگزاری اینگونه نشستها، به برطرف کردن مشکلات بپردازد. اگر این کار انجام نشود، راه برای کسانی باز میشود که اظهار نظرهای غیرتخصصی و غیرکارشناسانه دارند و در حوزهی میراث فرهنگی بیشتر سیاهنمایی میکنند. متأسفانه این اتفاق رخ داده است، چون زمانی که بحث بودجه و استقلال در ردیفهای مالی در حوزهی میراث فرهنگی مطرح میشود، سیاهنماییها زیادتر میشود.
وی با اشاره به جلسهای که روز گذشته با بخش خصوصی و نمایندگان مراکز اقامتی و آژانسداران داشت، ادامه داد: در آن جلسه، با هدف اشتغالزایی و استفاده از تجارب و تخصص متخصصان حوزهی گردشگری، اختیاراتی به بخش خصوصی واگذار شد و تا فردا بخشنامهی این موضوع به ادارههای کل میراث فرهنگی و گردشگری در همهی استانها فرستاده میشود و از این تاریخ به بعد، مدیران کل استانها موظف هستند فقط مسوول ثبت آثار تاریخی و ناظر بر آنها باشند، چون معتقدم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید یک نظارتکنندهی تخصصی باشد.
ایران بهدلیل بسیاری از دلالبازیها در حال فنا شدن است
ملکزاده با تأکید بر اینکه باید حداقل امروز را در میراث فرهنگی خوب بسازیم، گفت: مانند دیگر کارشناسان ارشد در این سازمان، معتقدم در مدت هشت سال، در کشوری مانند ایران میتوان به اندازه ۸۰ سال کار و تلاش کرد. این در حالی است اکنون ایران بهدلیل بسیاری از دلالبازیها در حال فنا شدن است. اقتصاد کشور باید متحول شود و این اتفاق در صورتی رخ میدهد که به بخش خصوصی و کارشناسان آن اعتماد کنیم.
رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به گذشت ۲۵ سال از زمان تدوین اساسنامهی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، اظهار کرد: اگر میخواهیم اتفاقهای خوبی در این سازمان رخ دهد، باید یک سند راهبردی و تکاملی داشته باشیم و تا زمانی که پایگاههای ملی ما استقلال مالی نداشته باشند، ثبت هرگونه اثر تاریخی به آنها آسیب وارد میکند. به همین دلیل، معتقدم پایگاههای میراث فرهنگی در سطح ملی نیز باید ردیفهای بودجه داشته باشند. همچنین بخشهایی تحقیقاتی و پژوهشی باید ردیفهای بودجههای مستقلی در سطح کشور داشته باشند.
سازمان میراث فرهنگی با این منوال به جایی نمیرسد
وی با تأکید بر اینکه اگر وضعیت کنونی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به همین منوال و مانند امروز باشد، تا ۱۰۰ سال دیگر نیز به جایی نمیرسیم، گفت: باید برای دفاع از اختصاص بودجه به حوزههای مختلف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و بخصوص بخش میراث فرهنگی، کارشناسان متخصص، پیشکسوت و کارآمد مانند دکتر ملک شهمیرزادی، دکتر طالبیان و حتی مهندس فلامکی را برای دفاع از بودجهی این سازمان به صحن علنی مجلس ببریم، چون با بودجههای کنونی نمیتوانیم قدم از قدم برداریم.
رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در بخش دیگری از سخنانش با انتقاد از بحثهایی که دربارهی سیاسی بودن او مطرح شده است، پرسید: کجای من سیاسی است؟ ما ۳۰هزار اثر تاریخی را در فهرست آثار ملی به ثبت رساندهایم، ولی بودجهی مناسبی برای حفاظت از آنها نداریم، چون اگر سالانه بخواهیم این تعداد اثر تاریخی را حفاظت کنیم، دست کم به یکمیلیون تومان اعتبار برای حفاظت از هر کدام از آنها نیاز داریم که این اعتبار معادل ۳۰هزار میلیون تومان میشود، اعتباری که هیچگاه بهشکل کامل به این سازمان اختصاص پیدا نمیکند. آنوقت است که به اعتقاد برخی افراد، میگوییم چون پول نداریم باید بگذاریم که آثار خودشان خراب شوند. این در حالی است که اگر میخواهیم این آثار ماندگار باشند، باید همهی دستگاهها و قوا در این زمینه به ما کمک کنند.
او با اشاره به اینکه هر کدام از افراد در جامعه برای سلامت خودشان هزینههای زیادی میکنند، ادامه داد: سلامت در کنار فرهنگ معنا پیدا میکند و میراث فرهنگی، همهی فرهنگ است. بنابراین باید برای تأمین بودجهی این بخش از همهی قوا و دستگاهها پول گرفته شود، حتا اعتبار کمتری به دیگر دستگاهها داده شود و بقیهی آن به سازمان میراث فرهنگی اختصاص یابد.
وی افزود: اگر میراث فرهنگی کشور بخواهد رشد کند، باید همهی ۷۵میلیون نفر جمعیت کشور خود را مسوول بدانند.
کسی را در سازمان میراث فرهنگی نمیتوان استخدام کرد
وی با اشاره به اینکه شرایط بهگونهای است که دست کم تا چند سال آینده نمیتوان کسی را در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استخدام کرد، گفت: این همه نیروی جوان متخصص که در این حوزه فعالیت میکنند، اگر استخدام سازمان متولی خود نشوند، باید در میادین ارز بفروشند؛ ولی فکر میکنم راهش این است که سازمان میراث فرهنگی همهی موضوعات را واگذار کند و از اساتید و پیشکسوتان در کارهایش استفاده کند.
«سازمان نظام مهندسی میراث فرهنگی» تشکیل شود
وی ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بودجهی بخور و نمیری دارد که معتقدم این بودجه را فقط میتواند برای اقدامات بخش خصوصی واگذار کند. به همین دلیل، باید «سازمان نظام مهندسی میراث فرهنگی» را در کشور ایجاد کنیم، چون این سازمان میتواند در حوزهی مرمت، احیا و تحقیقات باستانشناسی کار انجام دهد، مانند اقداماتی که سازمانهای نظام مهندسی دیگر بخشها انجام میدهند.
او تأکید کرد: من بهدنبال این هستم که کار به کاردان سپرده شود، اگر یک سازمان تخصصی به من تذکر دهد که یک کارم در این سازمان اشتباه است، بهتر از این است که یک سایت خبری با دادن خبری اشتباه مسوولان سازمان را هشتماه به دنبال برطرف کردن آن خبر بفرستد.
ملکزاده خطاب به معاون میراث فرهنگی کشور، گفت: به شما وظیفه میکنم که پروپوزال «سازمان نظام مهندسی میراث فرهنگی» را با همکاری بخش خصوصی بنویسید و بهدنبال واگذار کردن امتیازات آن باشید.
واگذاری همهی بناهای تاریخی به پیشکسوتان در مدت ۱۰ روز!
وی در بخش دیگری از صحبتهایش با تأکید بر لزوم واگذاری بسیاری از آثار تاریخی در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری توسط صندوق حفظ و احیا به بخش خصوصی، بیان کرد: میراث فرهنگی نخستین اولویت ما است و گردشگری وابسته به این سازمان است. بنابراین نگاهمان نخست باید روی سازمان میراث فرهنگی باشد.
او در ادامه خطاب به معاون میراث فرهنگی و رییس دفترش، گفت: باید برنامهریزی کنید که تا ۱۰ روز آینده، همهی ساختمانهای تاریخی در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به پیشکسوتان این حوزه داده شود تا به مراکزی برای فعالیت NGOها تبدیل شوند. در این صورت میتوان آثار تاریخی را احیا کرد.
سازمان میراث فرهنگی باید به حالت اولیهاش برگردد
در ادامهی این سخنان، رییس پیشین پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، خطاب به ملکزاده گفت: به اعتقاد من، در مدت ششماه نمیتوانید چنین کار جدیای را انجام دهید، ما در گذشته، «سازمان نظام باستانشناسی» را داشتیم، ولی توجه چندانی به آن نشد.
طاها هاشمی ادامه داد: مشکل این است که سازمان میراث فرهنگی باید به حالت اولیه خود برگردد. پیشنهاد میکنم سطح این سازمان در حد معاونت ریاست جمهوری باقی بماند، ولی معاونتها از یکدیگر جدا شوند، چون تا زمانی که میراث فرهنگی و گردشگری با یکدیگر ادغام هستند، وضعیت همینگونه است.
او تأکید کرد: صنعت گردشگری پولساز است، ولی میراث فرهنگی هزینهبر است. بنابراین این دو حوزه نمیتوانند با یکدیگر یکی شوند. معتقدم سازمان میراث فرهنگی، سازمان گردشگری و سازمان صنایع دستی هر کدام بهصورت جداگانه میتوانند در سطح معاونت ریاست جمهوری باقی بمانند، ولی جدا از یکدیگر کار کنند. امیدوارم این اتفاق در همین دولت، یا در دولت آینده رخ دهد.
ملکزاده در پاسخ به هاشمی، گفت: هنوز چندماه فرصت داریم، فکر میکنم که فرصت زیادی است و من این قضیه را پیگیری میکنم.
وی سپس اظهار کرد: ما مدام میگوییم تاریخ تمدن و معماری و به معماری گذشتهی خود افتخار میکنیم، ولی حالا باید بگوییم، وای بر ما چون معماری به نقطهای رسیده که باید از خودمان خجالت بکشیم، نمای بسیاری از خانههای کنونی بیشتر از اینکه برگرفته از فرهنگ ما باشد، از فرهنگ غرب الهام گرفته شده است و هر روز متأسفانه بخشی از معماری چندهزار سالهی ایران حذف میشود.
ملکزاده در پایان افزود: قول میدهم قبل از به پایان رسیدن دولت، اتفاقها و واگذاریهای خوبی در جهت حمایت از پیشکسوتان حوزهی میراث فرهنگی انجام شود.
در ادامهی این برنامه، پیشکسوتان حوزهی میراث فرهنگی بهمناسبت گذشتن یک ربع قرن از تشکیل سازمان میراث فرهنگی کیکی را بریدند. همچنین ملکزاده نمایشگاه عملکرد معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را که در کاخ سعدآباد تا ۲۱ خردادماه برپا است، افتتاح کرد.