به گزارش هنرنیوز، سیونهمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که از دو روز پیش در شهر بُن آلمان آغاز به کار کرده، در ابتدای کار و در روزهای دوشنبه و سه شنبه(۸ و ۹ تیر) به بررسی آثار میراث در خطر پرداخته و از امروز صبح(چهارشنبه، ۱۰ تیر) وضعیت حفاظت آثار تاریخی را در قالب گزارشهای ارائه شده از هر کشور مورد بررسی قرار میدهد و چنانچه لازم بود تذکرات لازم جهت انجام اقدامات مقتضی را گوشزد میکند.
اما امروز صبح (چهارشنبه، ۱۰ تیر) در این اجلاس بررسی وضعیت حفاظت میدان نقشجهان اصفهان و منظر فرهنگی بم و ارائه گزارشها و موارد مطرح شده با حضور محمد حسن طالبیان، مسئول تدوین پروندههای ثبت جهانی، انجام خواهد شد.
معاون میراث فرهنگی روز گذشته و پیش از سفر به بن آلمان بررسی وضعیت حفاظت میدان نقش جهان اصفهان برای ایران را یک مسالهی حساس دانست چرا که این میدان با موضوع عبور خطوط مترو دست به گریبان است.
وی با اعلام تهیه گزارش برای متروی خط دو اصفهان و انجام ارزیابی زیست محیطی و محیطی آن ، تأکید میکند: یکسری اطلاعات از طریق متروی اصفهان برای گزارش وضعیت حفاظت این محوطه که چند ماه پیش به یونسکو فرستاده شده بود، در پرونده قرار گرفت و ما نیز به رسم امانت نظرات خودمان را مطرح کردیم، بنابراین گزارشها عینا برای مطرح شدن در اجلاس به کمیته ارسال شده است.
طالبیان با اشاره به چالش برانگیز بودن پرونده نقش جهان و احتمال بحث و گفت وگوی زیاد در مورد حفاظت آن اظهار میکند: موضوع نخست بررسی این احتمال است که آیا تنها راه حل طرح جامع ترافیک عبور مترو از زیر میدان نقش جهان اصفهان است یا جای دیگری هم میتواند مدنظر باشد، که البته از نظر سازمان میراث فرهنگی قطعا میتواند جای دیگری انتخاب شود که مترو رأیی مخالف ما دارد.
مسئول تدوین پروندههای ثبت جهانی بررسیهای باستان شناسی منطقه را دومین مورد قابل بررسی توسط کارشناسان ارزیاب یونسکو میداند.
همچنین موضوع دیگر قابل بررسی در این پرونده آن است که یک سال پیش از انجام هر گونه مداخله در زمینهی ایجاد مترو از زیر میدان باید تستهای مهندسی زمین و ارتعاش با دستگاههای خاص انجام میشد تا نتیجهی گزارشها به یونسکو ارسال و بررسی شود. و البته به گفتهی طالبیان چهارمین مورد هم بررسی توانایی و ظرفیت بناهای موجود در منطقه و استحکام آنها در برابر عبور مترو ، لرزشهای احتمالی پس از آن و... است.
او در پاسخ به این پرسش که نظر سازمان میراث فرهنگی با وجود ارائه گزارش از سوی مترو چیست ؟ ضمن اعلام مخالفت این سازمان با عبور مترو با تاکید بر لزوم رعایت دموکراسی و انجام مطالعاتی از سوی کارشناسان مترو در این زمینه میگوید: باید این چهار مورد بررسی شوند تا نخست گزارشها تکمیل شده و پس از آن بتوان دربارهی عبور مترو تصمیمگیری کرد، حتی پس از بررسی شرایط و وضعیت حفاظت کنونی میدان نقش جهان، این امکان وجود دارد که ایران ملزم شود تا سال آینده اقدامات دیگری برای میدان نقش جهان انجام دهد.
طالبیان در مورد احتمال قرار گرفتن میدان نقش جهان در فهرست میراث در خطر ضمن رد چنین احتمالی توضیح میدهد: اگر بدون گذراندن یک فرایند و بدون تایید دستگاههایی از سوی ایران یا یونسکو اقدامی در راستای ایجاد خط مترو در زیر میدان نقش جهان انجام شود، قطعا غیرمجاز است.
مسئول تدوین پروندههای ثبت جهانی با تأکید بر این که ثبت جهانی هر اثر علاوه بر حقوق ملی، حقوق جهانی را نیز به دنبال میآورد، بیان میکند: همه مسئولان شهری امروزه دیگر میدانند که هر مداخلهای که بخواهد پس از ثبت جهانی یک منطقه در آن نقطه رخ دهد حتی اگر مسوولان میراث فرهنگی داخل کشور با آن مداخلات موافق باشند، نیازمند تصمیمگیری یونسکو است چرا که آن اثر صاحب حق جهانی و متعلق به همه جهان است.
معاون میراث فرهنگی با اشاره به پیگیریهای شرکت متروی اصفهان برای ارائهی دو گزارش در پروندهی وضعیت حفاظت «میدان نقش جهان» و برگزاری کارگاه و میتینگ تخصصی درباره عبور مترو میگوید: از ژاپن و کشور دیگری کارشناسانی دعوت کردند و پس از آن نتیجهی آن جلسات را در قالب گزارش ارسال کردند، نتیجهای که ما نیز به آن رسیده بودیم و خوشحالیم که نظرمان با یک نظر کارشناس بین الملل متوسط یکی است. در گزارش آنها هم بررسی ظرفیت سنجی و همچنین بررسیهای باستانشناسی مورد تأکید بوده است.
توجه به شهرک امیرالمومنین بم در گزارش یونسکو
معاون میراث فرهنگی همچنین درباره بررسی پرونده وضعیت حفاظت از منظر فرهنگی بم اظهار میکند: گزارشی از روند اتفاقات میراثی بم از زمانی که از فهرست میراث در خطر خارج شده تا امروز توسط پایگاه بم ارائه شده است که تا کنون مورد رضایت یونسکو بوده است.اگر این برنامه را بپذیرند که هیچ در غیر این صورت در مورد این پرونده نیز بحث و گفت و گو خواهدشد
وی در مورد بحث شهرک امیرالمومنین به عنوان موضوع چالش برانگیز منظر فرهنگی، توضیح میدهد: در گزارش ارائه شده این موضوع نیز مورد توجه قرار گرفته است. به عبارتی در برنامههای دراز مدت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و در طرح تفصیلی شهر این قضیه گنجانده شده که مردم این شهرک به مرور در منطقهی دیگری اسکان داده شوند، تا بتوانیم بحث منظر فرهنگی را به نتیجه برسانیم.
او ادامه میدهد: بخشی از اقدامات انجام شده است اما یونسکو هم به خوبی میداند در این گونه موارد بحث مردم و زندگی آنها مطرح است و به این موضوعات نیز توجه میکند و تصمیم میگیرد.
او درباره اقدامات مرحوم پروفسور شهریار عدل در طول چند سال گذشته برای منظر فرهنگی بم میگوید: او در شناخت لایههای تاریخی و باستانشناسی اقدامات زیادی انجام داده است. همچنین تلاش کرده تا با عکسهای ماهوارهای و هوایی شناختی از بم ارائه کند، هرچند این بحث هنوز ناتمام است اما هر اقدامی که در این زمینه انجام میشود یک نسخه هم به یونسکو برای برنامههای آتی بم فرستاده میشود.