و از آنجا لذت خوردن حواس شکل خاص منحصر بفرد فعالیت های گردشگری است.در نهایت حس خوشایندی ایجاد می کند که بخشی از تجربه گردشگری است.
علایق گردشگران در مقصد و اولویت غذا، نقش مهمی در انتخاب مقصد سفر بازی می‌کند. در واقع مصرف غذا گاهی یک سوم و حتا بیشتر از کل هزینه گردشگر را به خود اختصاص می‌دهد، از این روی می‌توان به آن به عنوان بخش درآمدزای گردشگری نگاهی ویژه داشت چرا که گردشگران حتا نه با انگیزه لذت که با انگیزه بقا نیازمند رفع گرسنگی هستند و صد البته که این انگیزه در سفر توأم با لذت مفهومی خاص و ماندگار پیدا می‌کند.
در این بین کشورهای صاحب تمدن با داشته‌های مختلف شامل آداب، رسوم، سنن و تجربه‌های فرهنگی مختلف در حوزه جامعه بومی و محلی بی‌شک تاثیر معناداری
” قطعاً برای گردشگران محل رستوران، نوع غذا، تنوع و کیفیت آن، قیمت محصول ارائه شده بسیار حائز اهمیت بوده و بخش مهمی از لذت سفر او را تشکیل می‌دهد. “
روی عرضه غذاهای محلی دارند.
اما این مساله در ایران با وجود تنوع قومی، گستره طبیعی و به دنبال آن تنوع آب و هوایی که منجر به پدید آمدن مواد غذایی گوناگون و بالطبع طبخ غذاهای مختلف شده است، چه جایگاهی در راستای جذب گردشگر دارد؟
چقدر غذا به عنوان محصولات گردشگری مورد توجه قرار گرفته و برای آن بازاریابی شده است؟ اگر گردشگری خارجی یا داخلی با هدف گردشگری غذا مقصدی را برای سفر در ایران انتخاب کند، چه درک صحیحی از این انتخاب، نحوه عملکرد در مقابل این سلیقه، افزایش کیفیت خدمات و ارزیابی رضایت گردشگران وجود دارد؟
چقدر سلیقه مشتری در انتخاب نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها در رستوران‌ها، هتل‌ها و اقامتگاه‌ها مد نظر است؟ چند رستوران در ایران اغذیه‌های متناسب با سلایق و رژیم‌های غذایی بیماران فشار خونی، دیابتی، قلبی و... زنان باردار، کودکان خردسال، سالمندان ارائه می‌دهند یا برای جلب رضایت این گروه‌ها تلاش می‌کنند؟ چند مرکز ارائه غذا امکانات رفاهی برای معلولین فراهم کرده‌اند؟ توجه به هر یک از این موارد مستلزم مطالعه و برنامه‌ریزی دقیق است.
چندی پیش هیأت گردشگری شامل تعدادی از توراپراتورهای بزرگ كره جنوبی، جمعی از اساتید و خبرنگاران این كشور پس از ۱۰ روز گشتن در شهرهای اصفهان، شیراز، یزد، تبریز و تهران نبود تنوع غذایی و ضعف خدمات هتلی را از جمله ضعف‌های عمده گردشگری ایران اعلام کرده بودند.
” رونق گردشگری غذا منجر به اشتغال‌زایی و افزایش درآمدگروه‌های مختلفی اعم از هتلداران و رستوران‌داران، آشپزان، کشاورزان و تولیدکنندگان مواد غذایی می‌شود. “
این در حالی است که بر هیچ کس پوشیده نیست که این شهرها مخصوصاً تبریز از چه تنوع غذایی بالایی برخوردارند.
به نظر می‌رسد سالیان درازی است که گردشگران داخلی و خارجی از نبود تنوع غذایی در منو مراکز سرو غذای ایران رنج می‌برند. چرا که همچنان تعبیر ما از رستوران خوب رستورانی است که چلوکباب و جوجه کباب خوبی ارائه کند. لیست عریض و طویلی از برندهای مختلف در این حوزه از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب کشور وجود دارد اما تعداد مراکزی که بتوان از آنها به عنوان مکانی برای ارائه غذاهای محلی یاد کرد به تعداد انگشتان دست در یک شهر نمی‌رسد.
این در حالی است که ایران با توجه به تنوع قومی و آب و هوایی پتانسیل بالقوه‌‌ای در جذب گردشگران غذا دارد. انواع آش، سوپ، حلیم، آبگوشت،کتلت، کوکو، کوفته و دلمه، انواع فرآورده‌های لبنیاتی، ته‌دیگ‌ها و ته‌چین‌ها، چلوها، خورش‌ها،کباب‌ها، خوراک‌ها، شیرینی‌ها، دسرها، و شربت‌ها، انواع ترشی، رب، شور و چاشنی، همگی گویای این مهم است که ایرانیان از تنوع غذایی بسیار بالایی شامل پروتئین‌های گیاهی و حیوانی انواع غلات، حبوبات، سبزی‌ها برخوردارند.
اما چرا درحالی که ما از تنوع نوشیدنی و خوراکی برخورداریم همچنان منوهای غذایی ما تنوع ندارند. بسیاری از رستوران‌داران و هتلداران علت این امر را نبود تعداد زیاد گردشگر می‌دانند و معتقدند ارائه چندین نوع غذا نوعی ریسک محسوب شده و برای آنها مقرون به صرفه نیست.
آنها همچنین معتقدند همان
” تعداد مراکزی که بتوان از آنها به عنوان مکانی برای ارائه غذاهای محلی یاد کرد به تعداد انگشتان دست در یک شهر نمی‌رسد “
تعداد گردشگر و مشتری نیز حاضر به تجربه غذاهای جدید نیستند و فقط نباید هتلداران و رستوران‌داران را در این امر مقصر دانست بلکه ارتقا نوع سلیقه مشتری و آموزش به گردشگران جهت تجربه‌ی غذاهای محلی یک منطقه نیز خود امری مهم است.
یک گردشگر داخلی یا خارجی مهمترین الویت را لذت بردن از سفر و سپس آشنایی با فرهنگی متفاوت می‌داند از این رو پس از دیدن نقاط تاریخی و طبیعی مهمترین مکان در سفر برای او محل اقامت و محل صرف غذا است.
قطعاً برای گردشگران محل رستوران، نوع غذا، تنوع و کیفیت آن، قیمت محصول ارائه شده بسیار حائز اهمیت بوده و بخش مهمی از لذت سفر او را تشکیل می‌دهد.
از سویی نباید فراموش کرد که رونق گردشگری غذا منجر به اشتغال‌زایی و افزایش درآمدگروه‌های مختلفی اعم از هتلداران و رستوران‌داران، آشپزان، کشاورزان و تولیدکنندگان مواد غذایی می‌شود. ایجاد رستوران‌هایی با غذای محلی، و ارتقا سطح کیفی آنها مطابق با خاص گردشگران، شرکت در جشنواره‌های غذای جهان و هفته‌های فرهنگی جهت معرفی غذاهای محلی به عنوان جز لاینفک فرهنگ ایرانی همه و همه در معرفی گردشگری غذای ایران نقش بسزایی دارد. اقداماتی که جای خالی آنها به شدت احساس می‌شود. به راستی چند جشنواره غذا در ایران با هدف معرفی قابلیت‌های غذایی مناطق مختلف کشور در ابعاد ملی برگزار شده است؟
مریم اطیابی
