به گزارش هنرنیوز؛ وقتی دنا با عظمتی وصف‌ناپذیر ما را به خود فرا می‌خواند، خیره می‌شویم به جنگل‌های همیشه سبز بلوط و زلالی چشمه‌سارانش اگر کوله‌بارت را برداری و راهی ۳۵ کیلومتری شمال غربی یاسوج ‌شوی، گردنه‌های کوه‌های زاگرس را که می‌پیمایی، شهری کوچک و زیبا آرمیده بر دامنه دنا با پرچینی از بقچه معطر و ناگشوده طبیعت خدادادی را می‌بینی بنام «سی سخت». بی‌شک اینجا نقاش زبردستی فراتر از تمام بهشت‌ها ایستاده و نگارنگری کرده تا دل و دیده هر بیننده‌ای را به حیرت وا دارد. هوای مطبوع و خنک کوهستان به همراه چشم‌اندازهای زیبا، جویبارها و چشمه‌های پرآب، جنگل‌های بلوط، باغ‌های میوه، روستاهایی که از پس یکدیگر می‌آیند و تاک‌های انگوری که نوید آبسالی منطقه را می‌دهند در کنار دنا این کوه سرافراز و استوار که دامان بخشنده‌اش را گشوده تا سبزی قلبش را به همگان هدیه دهد،همه و همه وصف نشدنی است. اینجا حتی در فصل زمستان زیبا است. در این هنگامه نیز درختان در اوج سرما با پوشیدن لباس عروس تمام شهر و حیاط خانه‌ها و کوه‌ها را مزین می‌کنند و دل هر بیننده‌ای را می‌ربایند. اینجا سی‌سخت مرکز شهرستان دنا استان کهگیلویه و بویراحمد، واقع در جنوب غربی قله دنا است.
 
سی پهلوان، سی سخت
مردم کهگیلویه و بویراحمد علاقه خاصی به شاهنامه دارند. همین عشق و علاقه گذشته این منطقه را به روزگار کیانیان پیوند می‌دهد و باعث سرایش افسانه‌هایی شده که نشان از قدمت باستانی منطقه دارد .سی‌سخت نیز حکایتی شگفتی از آن روزگاران، اسطوره‌ها و حماسه‌ها در سینه نگاه داشته و گوشه‌ای از فرهنگ و تمدن ایران زمین را بازگو می‌کند. بنا به روایتی کیخسرو پادشاه کیانی ایران به همراه سی پهلوان از راه «تل‌خسرو» که قبل از شهر یاسوج و تقریبا در ۴ کیلومتری آن واقع شده، به یکی از روستاهای فعلی سی‌سخت به نام «کوخدان» که در قدیم کومه‌دان مشهور بوده، می‌رسند، کیخسرو در گردنه‌ای موسوم به گردنه بیژن از سی پهلوان می‌خواهد تا به دلیل صعب‌العبور و برف گیر بودن منطقه باز گردند اما بیژن، سردار نامدار کیخسرو، همراه با ۲۹ تن از سپاهیان جنگجو از پذیرش این درخواست سرباز می‌زنند .هنگام طلوع آفتاب سپاهیان در می‌یابند کیخسرو از گردنه عبور کرده و آنها دسته جمعی به دنبال کیخسرو، تصمیم به عبور از گردنه می‌گیرند. بنا به روایتی کیخسرو وارد غاری در دنا می‌شود، که هم اکنون به غار کیخسرو معروف است اما سی پهلوان در اثر سرما، برف و کولاک در هنگام عبور از گردنه از بین می‌روند و نام سی سخت به خاطر سرسختی ۳۰ سپاهی جنگجوی کیخسرو در نبرد با طبیعت برای این منطقه به یادگار می‌ماند.هنوز گردنه‌ای که بر فراز بلندی‌های دنا در راه ارتباطی سی سخت با سمیرم قرار دارد به نام گردنه بیژن خوانده می‌شود. 


اینجا کسی درب خانه اش را قفل نمی‌کند!
سی‌سخت باغ شهری با خانه‌های پوشیده شده در میان انبوهی از درختان، آراسته به مجسمه‌های زیبایی است. گواه این ادعا مجسمه مرد کشاورز میدان کوثر است که در یک دست آن کتاب و در دست دیگرش محصولات کشاورزی است. اولین مسج ، مدرسه و حمام استان در این منطقه بنا شده و این تندیس به نوعی هم به فرهنگ و علم منطقه اشاره کرده و هم به فراوانی نعمت. در این شهر کسی رسم ندارد درب ماشین و خانه‌اش را قفل کند! 

کوه گل ، بهشت گمشده
اگر از زیبایی‌های شهر سی سخت چشم برداری،از هر طرف شهر که بیرون بیایی، با جلوه‌ای از هنرمندی نقاش ازلی روبه‌رو می‌شوی. ۸ کیلومتر به طرف شرق سی سخت که حرکت کنی، به منطقه «کوه‌گل» می‌رسی.از پایین چشمه کوه گل تا دریاچه آن ۴۵ دقیقه فاصله است. یک مسیر ییاده‌روی که حتی پدربزرگ‌ها هم می‌توانند در کنارنوه‌هایش تا دریاچه همگام شوند و آنگاه با بهشتی گمشده در بین کوه‌های زاگرس مواجه شوند. عطر گل‌های رنگارنگ در مسیر حرکت در دره‌های اطرافت پیچیده و کوه‌های روبرویت بلند و سپید پوش با لبخندی رفتنت را نظاره می‌کنند.
 
هیجان‌انگیزترین قسمت حرکت آنجا است که تا ۵۰ متری دریاچه هرگز حدس هم نمی‌زنی قرار است با چه زیبایی وصف‌ناپذیری روبرو شوی چون پیچ‌های پی در پی مانع از دیدن دریاچه می‌شوند. و آن گاه در دریاچه‌ای آرام، زلال و آبی عکس کوه‌هایی مرتفع با گلهایی زرد رنگ را داخل دریاچه می‌بینی که هوش از سر هر بیننده‌ای می‌برد. اینجا کنار لابه‌لای گلهای زرد رنگ، کبک‌های کوچک خود را به روح زندگی سپرده‌اند. وقتی به دامنه کوه‌های اطراف دریاچه می‌نگری ریواس، جاشیر، پونه کوهی، نعناع کوهی، قارچ کوهی این دامنه‌ها را مزین کرده، علاوه بر این‌ها برفراز آسمان دریاچه هم شاهین‌ها شکوه طبیعت دنا را به رخ می‌کشند. 

اگه می‌تونی دستتو نگه دار
چشمه زيبای بشو( ميشی ) نیز در ۵ كيلومتری شمال شرقی سی‌سخت یکی از چشمه‌های پرآب استان است که به دلیل قرار گرفتن در مسیر عبور بهمن‌های زمستانی امکان درختکاری در محدوده آن وجود ندارد.به خاطر اینکه آب این چشمه از ارتفاعات دنا سرچشمه می‌گیرد آب آن به قدری سرد است که تا فاصله چند صد متری از چشمه امکان قرار دادن دست در آب برای چند ثاینه بیشتر وجود ندارد.
 
افسانه‌ها چشمه میشی را نیز رها نکرده‌اند، به گفته مردم محلی کیخسرو به دستور اهورامزدا تنش را در این چشمه شسته و در غاری نزدیکی این محل آرامیده است. گردشگران بندرعباسی و خوزستانی بیشترین مهمانان چشمه میشی هستند. شاید آن‌ها می‌خواهند با سپردن دست‌ها و صورت‌شان به آب چشمه‌میشی لذت خنکی و گوارایی آب چشمه را برای همیشه حفظ کنند و گرمای تابستان جنوب را با این خاطرات سپری کنند.