به گزارش هنرنیوز؛ با توجه به جايگاه فرهنگ عاشورا در باورهاي ديني ما تلألؤ اين فرهنگ در هنرهاي مختلف در طول دهه‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي رنگ و بوي تازه‌اي به خود گرفت، اما به اعتقاد بسياري حضور قيام عاشورا در عرصه هنر هنوز آنطور كه بايد و شايد به منصه ظهور نرسيده است.
هنر عاشورايي با نگاه ضرب‌الاجلی شکوفا نمی‌شودبا توجه به جايگاه فرهنگ عاشورا در باورهاي ديني ما تلألؤ اين فرهنگ در هنرهاي مختلف در طول دهه‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي رنگ و بوي تازه‌اي به خود گرفت، اما به اعتقاد بسياري حضور قيام عاشورا در عرصه هنر هنوز آنطور كه بايد و شايد به منصه ظهور نرسيده است.
به همين بهانه جوان آنلاین در گزارشی پاي صحبت هنرمنداني نشسته است كه در عرصه‌هاي مختلف سوژه‌هاي عاشورايي را محور توليدات هنري خود قرار داده‌اند.
رحمت اميني: مكاني دائمي براي تعزيه نداريم
رحمت اميني كارگردان تئاتر در خصوص تعزيه مي‌گويد: تعزيه در دوره‌اي رو به زوال نهاد اما در شهرهاي مختلف هنرمندان به صورت خودجوش به اجراي اين سبك از نمايش در ايام محرم پرداختند. پس از رواج شهرنشيني بسياري از هنرها مانند تعزيه به سمت حاشيه رفت و اين روزها نمايش‌هاي عاشورايي نمايش‌هايي هستند كه مناسبتي و توسط ارگان‌ها حمايت مي‌شوند. در اين ميان براي بقاي اينگونه از نمايش‌هاي آئيني دولت و به ويژه وزارت ارشاد همچنين سازمان ميراث فرهنگي بايد تمهيداتي در نظر بگيرند.
وي ادامه می‌دهد: تعزيه جايگاه خاصي در سنن و آئين‌هاي ما داشته است و الان عمدتاً با حمايت نهادهاي ذيربط شاهد اجرا‌هاي اين نوع نمايش‌ها هستيم. شكل ديگري هم هست كه گروه‌هاي تئاتري امروزي به نوعي با گرته‌برداري و استفاده از عناصر نمايشي، نمايش‌هايي را تدارك مي‌بينند كه معقول‌تر هم است. تعزيه‌هاي قديم چندين ساعته بود و مردم تماشا مي‌كردند اما در اين دوره با ساخت پروژه‌هاي تصويري عاشورا مانند مختارنامه و روز رستاخيز، ديگر لزومي به تعزيه‌هاي چندين ساعته نيست و در اين ميان براي برقراري ارتباط با نسل جديد بايد از ايده‌هاي آنها در اين هنر بهره ببريم.
اميني خاطر‌نشان می‌کند: البته ما بايد شكل سنتي تعزيه را براي تحقيق و بررسي دانشجويان حفظ كنيم كشورهايي مانند چين، ژاپن و هند آئين‌هاي سنتي خود را در تئاتر حفظ مي‌كنند اما ما در كشورمان مكاني ثابت براي اجراي نمايش‌هاي ديني و آئيني‌مان نداريم.
داريوش ياري مستندساز: همه در ماه محرم ياد توليدات هنري عاشورايي مي‌افتند!
داريوش ياري، كارگردان فيلم مستند «كربلا جغرافياي يك تاريخ» در خصوص مستندسازي در حوزه عاشورا مي‌گويد: متأسفانه در كشور ما همه نزديك دهه محرم كه مي‌شود به ياد امام حسين(ع) مي‌افتند و در اين ميان برخي‌ها به دنبال مستندسازي يا برگزاري جشنواره‌ها می‌روند و در نهايت ضرب‌الاجلی بودن باعث می‌شود که این کارها دارای عمق چندانی نباشند. وي ادامه داد: زماني كه مديران فرهنگي در زماني غير از ماه محرم به ياد توليدات هنري در حوزه عاشورا بيفتند آن زمان است كه مي‌توان انتظار تغيير در روند توليدات هنري اين حوزه را داشت.
مهدي رضواني: از پتانسيل‌هاي عاشورا استفاده در‌خور نمي‌شود
حجت‌الاسلام والمسلمين مهدي رضواني مستندساز عاشورايي هم در خصوص مستندسازي در حوزه عاشورا مي‌گويد: نشر معارف حسيني و نشر معارف اهل‌بيت بر ما واجب است. در اين ميان ابزاري مانند سينما به نسبت ابزارهاي تبليغات ديني مانند منبر با چنان گستردگي در حيطه مخاطب روبه‌رو است كه باعث مي‌شود عده كثيري از افرادي كه حتي به مجالس وعظ هم نمي‌روند با زواياي پنهان و پيداي زندگي آقا سيد‌الشهدا آشنايي پيدا كنند، در اين ميان ابزار سينما وسيله خوبي است كه باعث رسيدن به اهداف غايي ما مي‌شود.
وي درخصوص جايگاه مستندسازي در حوزه عاشورا بيان مي‌دارد: جمعيت مستندساز ديني ما كم بود اما با موج فرهنگي كه در سال‌هاي اخير اتفاق افتاد و افراد متدين به لزوم استفاده از ابزار هنر و سينما پي بردند، جوانان ما به سمت و سوي توليدات عاشورايي گرويدند و الان جمعيت مستندساز مؤمن ما قابل توجه است. اما با توجه به تعدد موضوعات در اين حوزه، باز هم حجم توليدات كم است و معمولاً اكثر فيلمسازان از يكسري سوژه‌هاي تكراري استفاده مي‌كنند؛ مثلاً مراسم اربعين كه مي‌شود موج مستند‌سازان كه روحيه ديني دارند يا ندارند به سمت كربلا مي‌آيند براي به تصوير كشيدن يك موضوع اما اين تنها يك موضوع است و آقا سيد‌الشهدا و معرفتش زواياي مختلفي دارد كه هر كدامش مي‌تواند سوژه مستند‌هاي كثيري باشد.
كسي به فكر هنر عاشورايي نيست
مهدي سروري دبير نمايشگاه عكس عاشورايي در خصوص جايگاه هنر عاشورايي مي‌گويد: جايگاه هنر عاشورايي به عنوان هنري زير‌مجموعه دين، يقيناً همانطور كه از عنوانش بر مي‌آيد جايگاه والايي دارد و ما نياز داريم كه در اين حوزه به شناختي برسيم و بايد بدانيم كه در اين حوزه مي‌خواهيم به چه نقطه‌اي برسيم.
وي تأكيد مي‌كند: با هزار بار تأسف اين حوزه به رغم وسعت و فراگيري‌اش از سوي متوليان امر مظلوم واقع شده است و هر مديري با عنايت به آمار و بيلان در اين حوزه ورود مي‌كند بدون اينكه به معرفت اين جايگاه اتكا داشته باشد و اين حوزه را دچار مظلوميت مضاعف مي‌كند.
سروري بيان مي‌كند: سازمان‌ها و ارگان‌هايي كه داراي اعتبار ويژه در اين خصوص هستند بايد به عنوان قاصرين اين حوزه عذرخواهي كنند.
وي تصريح مي‌كند: در سي و اندي سال كار در حوزه عاشورايي، ما به ابتدايي‌ترين حد از هدفمان نرسيديم. آسيب‌هاي متعدد اين روزهاي سبك عزاداري كه ما از آنها به عنوان خرده فرهنگ‌هاي عزاداري نام مي‌بريم به نظرتان تقصير مردم است؟ به كجا رسيده‌ايم كه اماكن ما مدل موي عاشورايي در آرايشگاه‌ها را ممنوع كرده است، اين يعني چه؟ ما نه تنها به آنچه ايده‌آلمان بود دست پيدا نكرده‌ايم بلكه در حوزه خرده فرهنگ‌ها قدرت‌هاي سلبي ما وارد شده‌اند و مي‌خواهند مانع شوند. در اين حوزه تا وقتي مديران فرهنگي ما تقوا، شجاعت و خودشناسي ندارند و اين ميزان از معرفت عاشورايي را به دست نياوردند كه تيتري داشته باشيم كه فلان مدير فرهنگي از مردم عذرخواهي كند تغييري حاصل نخواهد شد.
دبير نمايشگاه عكس عاشورايي اذعان مي‌دارد: اگر مي‌بينيم كه قطر طبل‌هاي هر سال پهن‌تر مي‌شود اگر مي‌بينيم ساعات عزاداري از بعد از نماز مغرب به انتهاي شب مي‌رسد، اگر مي‌بينيم كه نقطه تمركز عزاداري از مساجد به كوچه‌ها رسيده نبايد مردم را مقصر بدانيم.
وي ادامه مي‌دهد: من سال‌هاست كه سفرهاي عاشورايي داشتم كه كمترين خدشه در عزاداري موجود ندارد و توانستيم فايل‌هاي آنها را در نمايشگاه‌هايي مانند نمایشگاه عکس عاشورایی به نمایش درآوریم. اما متأسفانه هيچ كدام از متوليان هيچ حمايتي از اين نمايشگاه‌ها انجام ندادند. حوزه عكاسي عاشورا از آن حوزه‌هاي بي‌انتهاست اما متأسفانه ما آنطور كه بايد حظ اين مسئله را نبرده‌ايم. به چه دليل مديران ما در جايگاه‌هاي مختلف نمايشگاه‌هاي متعدد عكاسي عاشورايي برگزار مي‌كنند و چرا عكس‌هاي خوب عاشورايي ما در قالب كتاب‌هاي نفيس در تاريخ ثبت نمي‌شوند؟
از گفته‌هاي هنرمندان عاشورايي مي‌توان اينگونه نتيجه گرفت كه قيام عاشورا پتانسيل‌هاي گسترده‌اي دارد كه پرداخت صحيح هنر به آن مستلزم بودجه‌هاي مكفي و حذف نگاه ضرب‌الاجلي است.
