گفتگو با هوشنگ ظریف:
موسیقی امروز یکبار مصرف و غیر قابل شنیدن است
۱۲ اردیبهشت روز تلخی برای موسیقی اصیل کشور بود و یکی دیگر از اساتید موسیقی اصیل ایرانی از میان ما رفت تا این هنر تنها تر از گذشته شود. پس از درگذشت امثال یاحقی، خرم، ذالفنون و... و تاثیرات فقدان آن اساتید بر موسیقی حال شور ونشاط محمد رضا لطفی استاد بی بدیل تار وسه تار خاموش شد.
تاريخ : سه شنبه ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۳ ساعت ۰۹:۳۵
شاید هیچ کس منکر زحمات زنده یاد لطفی برای موسیقی اصیل ایرانی نباشد و زخمه های تار وی سالیان سال مرحمی بر زخم های دل دوستداران باشد ولی نکته مهم در زندگی لطفی تربیت شاگردانی بود که وی تا آخرین روز های حیات خود از تربیت آن ها کوتاهی نکرد و راه و رسم هنر اصیل ایرانی را به آن ها آموخت. اساتید موسیقی چراغ راه جوانان هستند که راه خود را در چهار چوب اصالت موسیقی پیدا کنند و گمراه نشوند. با این حال، یکی دیگر از اساتید موسیقی وساز تار استاد هوشنگ ظریف است که وی در گفتگو با هنر نیوز به نکات قابل تاملی اشاره دارد که در ذیل می خواند:
آشنای شما با زنده یادمحمد رضا لطفی از کجا بود؟محمد رضا لطفی ساز تار را بسیار شیوا و خوب می نواخت و در حد تسلط ردیف را می شناخت. شاید آشنای من با این استاد به سالهای برمی گردد که من در هنرستان موسیقی تدریس می کردم و ایشان به آن جا آمد و چون سن شان اجازه نمی داد مجبور بودند به کلاس های شبانه بروند. در آن زمان من چون در روزها تدریس می کردم نشد که درخدمتشان باشم. لطفی بسیار تمایل داشت که روی قطعات علی نقی خان وزیری کار کند واین کار را انجام داد. طولی نکشید که خود را در موسیقی کشور مطرح کرد و من به اکثر کنسرت های ایشان را می رفتم چون شیوه نوازندگی لطفی را دوست داشتم. یکی از دوستان به من می گفت که زنده یاد لطفی بسیار تمایل داشت که با شما یک سری کار انجام دهد اما متاسفانه عمرشان به دنیا باقی نبود و فرصت این کار نشد. لطفی بسیار به موسیقی ما خدمت کرد و عمر خود را در راه پیشرفت تار و موسیقی صرف کرد.
به عنوان یک استاد تار، ویژگی ساز لطفی را در چه می دیدید؟ببینید ردیف الفبای موسیقی و چهار عمل اصلی ریاضی(ضرب، تقسیم،جمع وتفریق) است. همه باید ردیف را یاد بگیرند باشند اما اساتیدی مانند لطفی، شهناز، شریف و... با خلاقیت خود توانستند بداهه بنوازند تا جای که مشخص است که نوازنده چه گوشه ای از کدام قطعه را کار می کند و یا بر روی چه آوازی تار می زنند. این اساتید خلاقیت و نوآوری داشتند و این نوآوری در چهار چوب درست انجام می شد و ویژگی ساز لطفی در ردیف نوازی او با چاشنی خلاقیت همراه بود وبدون شک قطعات و آهنگ های لطفی اکثرا عالی بودند.
فکر می کنید فقدان اساتید به چه میزان می تواند بر موسیقی اصیل ما روندی نزولی داشته باشد؟فقدان اساتیدی مانند لطفی، می تواند در آینده بر روی روند صعودی نوازندگی تار و موسیقی اصیل ایرانی لطمه وارد کند. تار مادر ساز های ایرانی است و حالا به دلیل کناره گیری اساتید شما شاهد هستید نوازندگی آن به چه حال و روزی افتاده و با این ساز ایرانی سیتار هندی و سازهای ترکی می زنند و می توان گفت که با تار اکروبات بازی می کنند. یکی از شاگردان من می گفت طوری تار را در دست می گیرند که انگار کباب کوبیده سیخ می گیرند. ما غافل مانده ایم که تار بخاطر صدای دلنشین میان ما ایرانیان معروف است اما حال ببنید به چه حال روزی افتاده. این بخاطر عدم وجود هنرمندان و اساتید بزرگ موسیقی است که راه درست را به آن ها نیاموختند. در آهنگسازی هم اینگونه است ما اساتیدی مانند همایون خرم، علی تجویدی، یاحقی را از دست دادیم و شما شاهد هستید که موسیقی و آهنگ های ما به چه حال و روزی افتاده . این بخاطر فقدان اساتید ماست که نسل جدید نتوانست از حضور آن ها بهره ببرد. موسیقی امروز یکبار مصرف شده است و قابل شنیدن نیست. این را به عنوان کسی که طی سال ها در هنر موسیقی اصیل کشور است عرض می کنم و شما ببنید کدام از آهنگ های ساخته شده تا یکسال گنجایش شنیدن دارد و این امر نشانگرآن است که هنر موسیقی، تاریخ مصرف پیدا کرده است. با این حال آثار استاد بنان و اساتیدی مانند لطفی که قبل از انقلاب منتشر شده هنوز به فروش می رود و مردم انگار این آثار دیروز ضبط شده و گوش می کنند این به دلیل آن است که موسیقی درست واصولی آن زمان تاریخ مصرف نداشت اما حالا نمی دانم هنر به کجا می روید.
چقدر با نوآوری در موسیقی موافق هستید؟نوآوری به چه قیمت؟ به قیمت نابودی موسیقی اصیل کشور. ما می خواهیم با نوآوری و شیوه های غلط ابداعی آن چهار چوب موسیقی گذشته را بشکنیم و شیوه اشتباه را رایج کنیم. نوآوری خوب است و اساتید موسیقی با خلاقیت و نوآوری به این جایگاه رسیدند اما این ناآوری با کارهای من درآوردی متفاوت است. این امربه برخی از شاگردان نیز بستگی دارد واگر عاشق موسیقی باشند می توانند خود را مطرح کنند اما اصالت موسیقی باید حفظ شود.
گفتگو: وحید استرون
