به گزارش هنرنیوز، غارنوردی یکی از شاخه‌های طبیعت‌گردی است که ما را با شگفتی‌های فراوانی در دل زمین آشنا می‌سازد.از این رو با موضوع غارنوردی بانوان با خانم افسانه مینایی مسوول بخش اداری انجمن غارنوردان و غارشناسان به گفت و گو نشستیم. 

خانم مینایی درباره لیلا اسفندیاری( کوهنورد ایرانی  که سابقهٔ صعود به قله دشوار نانگا پاربات را به عنوان اولین زن ایرانی در کارنامه داشت. صعودی که از سوی فدراسیون کوه نوردی  هرگز پذیرفته نشد. وی سال گذشته در صعود به گاشربروم ۲  جان خود را ازدست داد )توضیحات بیشتری بفرمایید؟
همیشه دوست داشتم این را به خودش بگویم در عالم خلقت شایستگی خود را به نمایش بگذار زیرا تو تصویری هستی از جاودانگی‌ای. لیلا نوع نگاهش به زندگی خیلی متفاوت بود همانی بود که باور داشت و در واقع تفاوت بین ممکن و غیر ممکن را با اراده‌ای که داشت به نمایش گذاشت. لیلا اسفندیاری معجزه‌ای بنام اراده را کاملاً درک می‌کرد و قشنگ‌ترین چیزی که می‌توان در موردش گفت این است که او زنی با اراده بود که اعتقاد داشت زن ایرانی می‌تواند.

غار نوردی از کجا برای زنان شکل گرفت؟
در دهه ۴۰-۵۰ مرحومه پروین نوری بُد از شیراز به غارنوردی پرداخت.اگر ایشان نخستین زن غارنورد ایرانی نباشند در این عرصه جزو اولین زنانی هستند که با آقایان وارد غار شدند. خانم نوری بُد از حادثه جویانی است که نگاه جدی به عرصه غار نوردی داشت. زندگی‌شان از چتربازی، آتش نشانی، امداد و نجات، عبور از راپل‌ها و طناب‌های معلق جاده چالوس.
در ارتباط با نقطه عطف فعالیت خانم‌ها در این عرصه می‌توان به غارنوردی در سال ۱۳۸۰ در غار پَرو توسط دو تن از بانوان کشور لیلا اسفندیاری و ویکتوریا کیانی راد اشاره کرد. نوع نگاه و تفاوتی که این دو با تمام خانم‌ها داشتند در تلاش و علاقه آنها برای کشف رمز و رازها بود. 

چه عاملی سبب جذابیت چنین کارهای سختی برای خانم‌ها می‌شود؟
زندگی همه ما پازلی است با تکه‌های مختلف که باید کنار هم چینش شود. هر تکه ما یک جاست. یک تکه‌ی من در غار است، تکه دیگر در کوه و.... من باید تکه‌هایم را پیدا و پازلم را تکمیل ‌کنم. حس‌ها فرق می‌کند. شاید این قضیه حسی باشد، شاید هم یک فلسفه علمی پشت سر آن باشد.

محدودیت پوششی یا توان جسمی خاص در قضیه غار نوردی بانوان مانعی ایجاد نمی‌کند یا نیاز به یکسری تمرین و آمادگی برای فائق آمدن دارد؟
لیلا اسفندیاری کسی بود که ثابت کرد هیچ تفاوتی بین خانم‌ها و آقایان وجود ندارد. خانم‌ها به برخی قسمت‌های غار که حتا آقایان نمی‌توانند، ورود پیدا کردند. با تمام محدودیت‌هایی که برای بانوان هست اعم از پوشش و ... آنها نشان دادند که حداقل در عرصه غارنوردی هیچ چیز سر راهشان نیست. 

چه مرجع‌هایی در کشور در حوزه غار و غارنوردی می‌تواند به بانوان در این زمینه راهکار ارائه دهد؟
فکر می‌کنم فدراسیون کوهنوردی در بخش بانوان خیلی محدود عمل کرد چرا که تعداد علاقمندان بانو در بحث غارنوردی بیش از کلاسهای آموزشی است که فدراسیون در نظر گرفته است. در واقع آمار بانوان علاقمند بیش از کلاسهایی است که برگزار می‌شود.

آیا آماری درباره تعداد متقاضیان شرکت در این کلاس‌ها وجود دارد؟
متغییر است. یک چهارم اعضای انجمن غارنوردان و غارشناسان خانم هستند. افراد فعال خارج از انجمن هم هستند. از این یک چهارم ۳۰ درصد کلاس کارآموزی غارنوردی را گذراندند و حدود ۲۰ درصد کلاس پیشرفته غارنوردی. اما کلاس یا برنامه منسجم خاصی از طرف فدراسیون برای حمایت و تمرین وجود ندارد.
انجمن غارنوردان و غارشناسان بستری مناسب برای بازدید این اعضا است. ضمن اینکه اکنون به غارها با رویکردهای متفاوت چون نقشه‌برداری، عکاسی و ... نگریسته می‌شود. همچنین در دانشگاه‌های ما رشته‌هایی مثل زمین‌شناسی، زیست‌شناسی، آب‌شناسی، باستان‌شناسی و فسیل‌شناسی دانشجویان علاقمندی دارد که برای ارائه پژوهششان باید به غار رو بیاورند.
با ارتباطی که ما با دانشگاه‌ها مخصوصاً دانشگاه شیراز داریم همچنین با توجه به برگزاری همایش‌های اخیر تعداد زیادی دانشجو که بیشترشان خانم بودند در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری جذب انجمن شدند.

در دوره‌های آموزشی مربی حرفه‌ای خانم هم داریم؟
ما فعلاً مربی خانم نداریم. هیچ برنامه و کلاسی در این چند سال اخیر برای بانوان نبوده است. از استان خراسان رضوی سارا عدالتیان، استان کرمان مرجان خاندانی و استان اصفهان سمیرا زارعی در حد یک مربی اطلاعات لازم را دارند. اما کلاس گذاشته نشده است و همچنان این نیاز وجود دارد.
در واقع مرجعی که می‌تواند این کلاس‌ها را بگذارد تا غارنوردان زن حمایت شوند، فدراسیون کوهنوردی است که متأسفانه تا کنون این مهم محقق نشده است.

حضور بانوان ایرانی در مجامع بین‌المللی چگونه است؟
با ارائه مقالات علمی توسط خانم‌های زمین‌شناس عضو انجمن و پذیرش آن امکان راهیابی بانوان غار نورد به مجامع بین‌المللی فراهم شد.از در جمله سومین سمپوزیوم غار نوردی خاورمیانه در سال ۲۰۱۱ مقالاته مهندس فاطمه واقف و مهندس لیلا کریمی پذیرفته شد و به مجمع بین‌المللی راه پیدا کردند. البته این دو نفر بدون هیچ حمایت مالی و معنوی این کار را انجام دادند. حتی لیلا اسفندیاری هم صعود آخرش را با هزینه شخصی خودش انجام داد. 

فعالیت در غار شامل چه زمینه‌هایی است و آیا بانوان در این زمینه‌ها فعال هستند؟
در غار مباحث مختلف از جمله عکاسی و نقشه برداری، بحث فنی امداد و نجات و ... وجود دارد که غار نورد نیاز به حمایت دارد، که چه بهتر این حمایت مشترکاً با یک خانم و آقا باشد.
در بحث عکاسی خانم رجبی همسر آقای یوسفی صالح زاده و آقای خوشقدم زوج‌های غار نوردی هستند که کارشان را به خوبی انجام می‌دهند. آقای بنیادی و همسرشان در بخش نقشه برداری که به صورت حرفه‌ای فعالند. فاطمه واقف، سارا عدالتیان، سارا جمالیان، میترا معصومی، محبوبه شایان، الهه حمیدی، سمیرا زارعی و ... همه بانوانی هستند که در شاخه های مختلف فعالند.
در بخش فنی غار و امداد سارا عدالتیان و از خراسان رضوی خانم مدرسی و زکی. این طور نیست که کسی که در بخش امدادی فعال باشد و مثلاً نتواند در بخش عکاسی فعالیت کند.

در قسمت عکاسی غاز چون شرایط با عکاسی طبیعت متفاوت است طبیعتاً کار سخت‌تر است. چند خانم عکاس با توجه به این شرایط در حوزه عکاسی غار فعالند؟
در این مبحث هر کس علاقمند باشد می‌تواند کار کند،اما واقعاً سخت است.
در پیمایش غاز ۳N یا نمکدان در قشم من حدود یکساعت برای عکاسی دستیار آقای واقف بودم که با توجه به این که غار آبی بود، عکاسی کاری فوق‌العاده سنگین بود. باید یک ساعت بی حرکت داخل آبی که فوق اشباع از نمک است تکان نمی‌خوردم. قطره‌های آبی که از استلاکتیک‌ها می‌ریخت و روی آب موج ایجاد می‌کرد امکان عکاسی را سختر می‌نمود.

در یک کلام شرایطش با بیرون از لحاظ تاریکی، حرکت و حساسیت کاملاً متفاوت بوده و قابل مقایسه نیست. به عبارتی نوعی تخصص است و جالب این که عکس‌های خیلی زیبایی از غارهای ما توسط همین خانم‌ها گرفته شده است.

غار نوردی تکنیک است یا تاکتیک؟
کلاً غارنوردی هم تکنیک است هم تاکتیک، تکنیک است به دلیل این که ما می‌گوییم SRT (سیستم تک طناب). این تکنیک باید آموزش دیده شود و مجهز به یکسری ابزار و لوازم شویم که غارنوردی را آسان می‌کند. تاکتیک است به جهت اینکه هر کدام از برنامه‌ها در غار‌نوردی یک سرپرست و مسئول فنی دارد و رهبر گروه یک تاکتیکی را ایجاد می‌کند برای اینکه افراد گروه به چه ترتیب وارد غار شوند. چینش و نفراتی که باید وارد غار شوند با توجه به شرایطی که خود رهبر گروه در نظر می‌گیرد متفاوت است گاهی ۴، ۳، ۲ ، ۱ هم وارد غار شدیم.

در غارنوردی حداقل و حداکثر برای ورود به یک غار وجود دارد؟
بله، با توجه به سختی کار در غار، تعداد نفرات و زمانبندی بستگی به نوع غار و هدفی که دنبال می‌شود، تفاوت دارد. ممکن است ابتدای مسیر رهبر گروه یک تاکتیک داشته باشد که بین مسیر عوض شود، گروه پشتیبانی هم داریم که می‌توانند هر لحظه وارد غار شوند و حتی ممکن است افرادی از گروه تعویض گردند.

و در پایان صحبتی دارید؟
دوست دارم از خانم‌های فعال در استان‌های مختلف خانم زنگی بند (کردستان)، جمالیان و کیان نژاد (البرز)، سالاری لطف الله زاده (تبریز) خاندانی(کرمان)، لیلا کریمی، بانشی (شیراز)،مدرسی و زارعی (اصفهان) احمدی، نورالهی، خادمیان پریسا حسین زاده، ساجدی صبا (تهران) یاد کنم.
دوست دارم بگویم در زندگی چیزی را اگر پیدا کنیم که حاضر باشیم به خاطرش بمیرم از آنجا زندگی ما شروع شود. این را حقیقتاً در فردی به نام لیلا اسفندیاری به عینه دیدم و یکی از عواملی بود که من به این ورزش روی آوردم.همچنین از زحمات آقای جواد نظام دوست (رییس انجمن غارنورادان و غارشناسان) که مثل پدر مهربان تمام خانم‌ها را در این انجمن حمایت می‌کنند تشکر ویژه دارم.
 
تهیه و تنظیم: رامین نوری و مریم اطیابی