به گزارش هنرنیوز؛  خانه‌ی «جوادیان صراف» امروز یک واقعیت زنده دارد، این خانه و «سید اعتماد جوادیان صراف» یکی از وارثان‌اش که حالا گویا به نگهبان آن بنای تاریخی و به جای مانده از اجدادش تبدیل شده، چون بخشی از خانه را مکان زندگی خود کرده است، هر چند حاضر نمی‌شود هیچ اطلاعاتی درباره بنا بدهد، اما رفتارش برای حفاظت از این بنا خود گواه همه چیز است.






رضا سلیمان‌نوری، خراسان پژوه ‌و فعال میراث فرهنگی در مشهدگردی‌هایش به این بنا برخورد کرد.

او معماری این خانه (از نظر ارزش‌های تاریخی) را چیزی شبیه خانه‌ی تاریخی «داروغه» در مشهد می‌داند، اما با این تفاوت که دو ضلع از سه ضلع ساختمان با تخریب‌های شبانه‌ی شهرداری از بین رفته است. معماری که شواهد بازگو کننده‌ی ساخت آن در اواخر دوره‌ی قاجار یا سال‌های اولیه پهلوی اول است.






این کارشناس ارشد ایران‌شناسی حتی معتقد است؛ خانه‌ی «پریشانی‌ها» در مشهد نزدیک‌ترین خانه از نظر تاریخ ساخت و دوره به بنای تاریخی «جوادیان صراف» است، بنائی مربوط به اواخر قاجار.

به اعتقاد او، سرنوشت خانه‌ی «جوادیان صراف» چیزی شبیه به خانه‌ها‌ی تاریخی قرار گرفته در اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) است، خانه‌هایی چون «عزیزالله اُف» یا «کوزه کنانی» که تا مرز خروج از ثبت نیز پیش رفتند و برخی از آن‌ها نیز در طرح «نوسازی و بهسازی اطراف حرم مطهر امام رضا (ع)» تخریب شدند.




وی با بیان این‌که این بنای تاریخی با فاصله‌ای کم از یکی خیابان‌های شعاعی مربوط به شارستان که راه‌آهن را مستقیم به محدوده‌ی حرم مطهر متصل می‌کند، و بافت تجاری مسکونی که هرروز قیمت آن بالاتر می رود، قرار دارد، افزود: احتمال اینکه این خانه‌ی حدود ۲۰۰ مترمربعی نیز در تقسیم‌بندی فاز دو اطراف حرم مطهر امام رضا(ع) تخریب شود،‌ وجود دارد.





به گزارش هنرنیوز؛ هر چند این نوع تهدید، حرف جدیدی در بافت اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) نیست، تهدیدی که نه تنها از زمان تهیه طرح تفضیلی مشهد مقدس هر روز لرزه بر اندام بافت تاریخی می‌اندازد، بلکه از سال ۷۲ نیز با تهیه طرح «نوسازی وبهسازی اطراف حرم مطهررضوی» توسط یک بخش خصوصی لودرهای شهرداری گاهی اوقات به جان یکی از خانه‌های این محدوده می‌افتد و به نظر می‌رسد هر سال تعداد قربانیان‌اش اضافه می‌شود.




به اعتقاد سلیمان‌نوری این خانه‌ی تاریخی با توجه به وضعیت کنونی‌اش حداکثر تا تابستان دوام می‌آورد. چون براساس طرح موجود برای ساماندهی این بافت، همه خانه‌های اطراف حرم خریداری می‌شوند و به محوطه‌های فرهنگی‌، خیابان‌، بازار یا قبرستان تبدیل می‌شوند.

این خراسان پژوه نحوه‌ی معماری این خانه‌ی تاریخی را بنای سه‌ضلعی که در اصطلاح مشهدی‌ها دو طرف آن رو به حضرت و پشت به حضرت است، می‌داند و می‌گوید: متاسفانه این دوضلع تخریب شده‌اند و در حال حاضر فقط ضلع غلام‌رو آن پابرجاست که جمعی از وارثان در آن بخش زندگی می‌کند.




این ایران‌شناس اما وضعیت کنونی بافت تاریخی اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) را نامناسب و در معرض نابودی کامل می‌داند و می‌گوید: از زمان تهیه‌ی طرح «نوسازی و بهسازی اطراف حرم مطهر» در سال ۱۳۷۲ توسط یک شرکت خصوصی، هر چند آن تا کنون چند مرحله تغییر را پشت سر گذاشته است، اما در همین مدت زمان باعث تخریب‌های زیادی در بافت تاریخی اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) شده است.

او با بیان اینکه تا کنون ۳۰ اثر در محدوده‌ی طرح نوسازی حرم مطهر امام رضا (ع) ثبت اضطراری شده‌اند، ادامه داد‌: هنوز خانه‌ی «جوادیان صراف» با وجود دادرا بودن ارزش‌های تاریخی در این فهرست به ثبت نرسیده است.

به گزارش هنرنیوز، یکی از اقدامات قابل توجه در دولت جدید در یکی دو سال آینده؛ با هدف توجه بیشتر به بافت تاریخی مرکزی مشهد ایجاد پژوهشکده نوین شهر «ثامن» است،‌ پژوهشکده‌ای برای بررسی وجوهات حفاظت از این بافت که کارشناسان متخصصی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را به عضویت درآورده است تا اقدامات بهتر و کارشناسی‌تری برای حفاظت از باقی مانده‌های بافت تاریخی مشهد انجام دهند.





از سوی دیگر؛ کمیسیون ماده‌ی ۵ طرح تفصیلی بافت پیرامون حرم امام‌رضا(ع) را در قالب ۳۶۰ هکتار تهیه و طراحی کرده، بر این اساس با توجه به خیابان‌های منشعب از حرم مطهر، این منطقه به ۴ قطاع تقسیم شده است. البته در این تقسیم‌بندی ۳۰ لکه‌ی تاریخی باقی مانده که توسط سازمان میراث فرهنگی به عنوان بافت تاریخی مرکزی به همه‌ی دستگاه‌های مربوط ابلاغ شده است.

مرداد سال گذشته و در واکنش به احتمال خروج از ثبت دو بنای تاریخی «سرای عزیزالله اُف» و «کوزه کنانی»؛ محمدرضا رحیم‌زاده، یکی از این مشاوران و کارشناسان و عضو هیات علمی دانشگاه هنر با تاکید بر این‌که بافت تاریخی مشهد در حال حاضر آسیب‌های بسیار جدی دیده است، به خبرنگار هنرنیوزگفته بود: با ادامه‌دار بودن این نوع از اقدامات در این بافت تاریخی که در طول سال‌های گذشته آسیب‌های جدی دیده است،‌ احتمال از دست دادن بخشی از تاریخ مشهد وجود دارد.
حتی محمد رکنی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری خراسان رضوی نیز در این زمینه به ایسنا اظهار کرده بود: کاربری بناهای تاریخی قرار گرفته در بافت تاریخی مرکز شهر مشهد فرهنگی - تاریخی در نظر گرفته شده و اگر هرکدام از مالکان قصد تبدیل این بناهای تاریخی به اقامتی پذیرایی را داشته باشند، اجازه آن را نمی‌دهیم.





هر چند براساس طرح تفصیلی مشهد مقدس، بافت مرکزی اطراف حرم مطهر امام‌رضا (ع) باید کاربری فرهنگی - تاریخی داشته باشد، کاربری که به نظر می‌رسد مالکان بناهای تاریخی این منطقه را برای درآمدزایی راضی نمی‌کند. اما شاید همین دلیل باعث شده تا شهرداری مشهد هم به جمع این مالکان پیوسته و با توجه به بالا بودن قیمت زمین در بخش از بافت تاریخی، عزم‌ خود را جزم کرده تا با تخریب بناهایی که چیزی شبیه تاریخ متروکه‌اند، به آرزویشان برسند