جدید ترین کنسرت کیهان کلهر در حالی قرار است در تالار وحدت برگزار شود که این هنرمند مطرح موسیقی چند سالی است در ایران کنسرت برگزار نکرده و تنها آلبومهایش منتشر شده ودر سالهای اخیر کنسرتهای بسیاری در دنیا برگزار کرده است.

به گزارش هنر نیوز به نقل از پارس توریسم ، البته کنسرت‌های او طی دو، سه سال اخیر در دنیا کمتر شده اند، اما تا چند سال پیش او سالی نود تا نود و پنج کنسرت در نقاط مختلف دنیا برگزار می کرد. كلهر تا به حال سه بار در سال هاى ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ كانديداى دريافت جايزه گرمى براى آلبوم «غزل ۴» به همراه شجاعت حسين‌خان و همچنين آلبوم هاى «فرياد» و «بى تو به سر نمى شود» به همراه گروه استادان موسيقى ايرانى شده است.

آخرین باری که علاقه مندان موسیقی شاهد حضور کیهان کلهر در یک کنسرت در ایران بودند، سال ۸۴ بود. او در سال ۸۵ قصد داشت با شجاعت حسين خان ابتدا در نيمه مرداد ماه و سپس در شهريور ماه کنسرت برگزار کند. كلهر در آن زمان درباره برگزار نشدن این کنسرت گفته بود: «مشكلات برگزاري كنسرت در تهران و حاشيه سازي ها به اندازه‌اي است كه تمايل را براي انجام اين كار از بين مي برد. »

گواهی عدم سوء پیشینه

ولی چرا کلهر که زمانی هر۴ روز یک کنسرت در دنیا برگزار می کرد و در طول سال، حدود دویست و پنجاه روز در مسافرت بود در زمینه برگزاری کنسرت در ایران کم کار است؟ کلهر زمانی درباره این موضوع به هفته نامه شهروند امروز گفته بود: «اینکه در زمینه برگزاری کنسرت، در ایران کم کار هستم که این مقوله هم چیز عجیب و غریبی نیست و این کمکاری دلایل مختلفی دارد. دوست داشتم اگر قرار بود در ایران کنسرتی برگزار کنم به عنوان مثال همراه با کسانی باشد که عموماً با آنها در نقاط مختلف دنیا کنسرت می دهم. اما قوانین جدیدی از طرف مسوولان تدوین شده؛ مثلاً نوازنده خارجی که قرار است برای اجرا به ایران دعوت شود، باید گواهی عدم سوءپیشینه داشته باشد. طبیعی است که نمی توان به موسیقیدانی که همه دنیا او را می شناسد گفته شود که برای برگزاری کنسرت در کشور من تاییدیه پلیس کشور خودش را ارائه کند. پس این بخش ارتباط من با موسیقی و موسیقیدانان غیرایرانی در ایران خود به خود منتفی است. اما درباره فعالیت من با گروه های ایرانی باید بگویم که من گروه کوچکی در ایران دارم که از نوازندگانی که چند سالی است با آنها کار میکنم تشکیل شده و اتفاقاً دوست دارم که با آن ها کنسرت بدهم. به هرحال برگزاری کنسرت در ایران داستان های خودش را دارد. دیگر اینکه زمانی بود که در ایران کنسرتی برگزار نمی شد و حالا هم که بیش از حد کنسرت داریم. »

یویوما و جاده ابریشم در آرزوی ایران

در حالی که کیهان کلهر از برگزاری کنسرت درایران فراری است یویوما و گروه جاده ابریشم که کیهان کلهر سالها با آنها همکاری داشته عاشق برگزاری کنسرت در ایران هستند . اتفاقاً آنها خیلی دوست داشته و دارند به ایران بیایند ولی هیچ وقت شرایط مالی و معنوی اجرای کنسرت آنها در ایران فراهم نبوده است. اینجا یک سالن مناسب هم برای اجرا وجود ندارد .از سویی دیگر برنامه های جاده ابریشم خیلی گران است. اگر بیست نفر اعضای گروه با منشی ها و صدابردارهایشان و عوامل دیگر بخواهند به اینجا سفر کنند بودجه سرسام آوری را می طلبد. این درحالیست که بودجه کنسرت های موسیقی این چنینی در نقاط مختلف دنیا عموماً از طریق منابع دولتی تامین می شود و بلیط فروشی نمی تواند هزینه ها را تامین کند. مثلاً در چین، این قدر قیمت بلیط ها بالاست که مشخص است مردم نمی توانند بهای این بلیط ها را پرداخت کنند. گروه ها و سازمان هایی این بلیط ها را خریده بودند و به مردم داده بودند.

اصلی ترین کار، فرعی ترین کار می شود

کلهر پیشتر نیز در گفت وگویی با روزنامه شرق گفته بود: «آنقدر اجراى موسيقى در ايران مشقتبار و سخت است كه وقتى روى صحنه مى رويد اصلى ترين كار كه ارائه موسيقى است فرعى ترين كار به حساب مى آيد. بنابراين دوست ندارم در چنين فضايى كار كنم، در حالى كه هنوز كاربرد موسيقى در جامعه ما مشخص نيست و اين دوگانگى باعث مى شود براى ادامه كار در آدم ميلى نماند.»

مشهور و پرکار در خارج

همین یکی دو سال گذشته بود که مجله مشهور سانگلاينز که مشهورترین مجله موسیقی درجهان است آلبوم «شهر خاموش» كيهان كلهر را به عنوان برترين آلبوم سال انتخاب كرد. کلهر همچنین در سازمان ملل هم به اجرای برنامه پرداخت. در اين اجرا كه به مناسبت روز جهاني سازمان ملل در نيويورك برگزار شد، كيهان كلهر به همراه يويوما، عاليم قاسم اف از آذربايجان، نوازندگان چيني و يكسري نوازندگان سازهاي زهي در سازمان ملل در حضور تمامي سفراي كشورهاي جهان و رئيس جديد سازمان ملل به اجراي برنامه پرداخت كه با استقبال بسيار زياد مخاطبان روبرو شد. کلهر در این سالها در بسیاری از کشورها و شهرهای دنیا از پاریس تا چین ومصر به اجرای برنامه پرداخته است . اين نوازنده كمانچه سال گذشته بيش از 10 كنسرت را در نقاط مختلف جهان برگزار كرده است.

فعال در تدریس، باز هم در خارج

کیهان کلهر در زمینه تدریس موسیقی هم در خارج از کشور فعال است .او تجربه یک ترم تدریس در هاروارد و در دانشگاه دارتنت در نیوهمپشایر داشته که در آن جا اصول موسیقی ایرانی را برای دانشجویان اتنوموزیکولوژی یا موزیکولوژی تدریس می کرده است .البته از آن جا که به دلیل مسافرتها و کنسرتهای فراوان هیچ وقت فرصت نداشته ، نمی خواسته که به صورت پیوسته در دانشگاهی تدریس کند.

نوازندگی فست فودی

کلهر برخلاف برخی نخواسته مدرسه ای داشته باشد که ثبت نام کند و تعداد زیاد باشد و هر کسی بیاید و یک ربع درس بگیرد و برود. به نظر او این شیوه تدریس نیست. این شیوه ساختن نوازندگان فست فودی امروز است که همه، فرآورده های چنین سیستمی هستند. نوازنده ای که ممکن است سازش را خوب بزند اما از ریشه خبر ندارد، با معلمش وقت نگذرانده. یا اصلاً معلمش از فرهنگ موسیقی چیزی نمی دانسته که در اختیار او قرار دهد، ردیف نزده... و همه این افراد هم در بازار کارند.

کلهر و فرانسیس فورد کاپولا

اما کلهر در زمینه ساخت موسیقی آخرین ساخته کاپولا همکاری داشته است. آهنگساز این فیلم اسوالدو گولیف بود که یک آرژانتینی است اما در آمریکا زندگی می کند. . کوپولا به آهنگساز کار گفته بود: « می خواهم این کارم با بقیه فیلم هایم متفاوت باشد. این فیلم هالیوودی نیست و تهیه کننده هم ندارد. آهنگساز هالیوودی نمی خواهم. می خواهم موسیقی اش کاملاً متفاوت باشد.»

هشتاد درصد لحظاتی که کمانچه می شنوید، بداهه نوازی است. اسوالدو به کلهر گفته بود سی دی های تو را به کوپولا داده ام و او از ساز تو خیلی خوشش آمده. دوست دارد که این صدا در فیلم باشد. فیلم هم دو دنیای متفاوت را در بر دارد؛ جدید و قدیم، تاریخ و مدرنیته. در واقع صدای کمانچه، صدای تاریخ است.

کلهر و یویوما

کلهر که در سال دو هزار در نیویورک زندگی می کرده در آن زمان اسپانسرهای پروژه جاده ابریشم در کنار یویوما که این پروژه را کلید زده بود، تصمیم گرفتند که به دنبال موسیقیدان های معتبر کشورهای جاده ابریشم بگردند و چند نفر را انتخاب کنند. چند موزیکولوگ که در جامعه موسیقی آنجا فعالیت می کنند و محققان این پروژه بودند، کلهر را هم انتخاب کردند.

گزارش ازمحمد تاجیک