مجتبی گهستونی - دبیر انجمن تاریانا خوزستان – با بیان این که از سال ۱۳۱۰ که ثبت آثار در کشور آغاز شد نزدیک به ۹۰۰ اثر تاریخی از خوزستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، گفت:.در حال حاضر در استان خوزستان هزاران محوطه تاریخی و آثار باستانی وجود دارد که براساس آمارها این تعداد به ۵ هزار تپه باستانی و بیش از ۲۵ هزار اثر تاریخی در استان خوزستان می‌رسد که تا امروز ۹۰۰ اثر به ثبت رسیده است.
او ادامه داد: در دومین روز از پنجمین همایش ثبت آثار ملی کشور در استان البرز تعدادی از آثار و محوطه‌های تاریخی خوزستان ثبت ملی شدند. که ۵ اثر تاریخی ثبت ملی شده شامل نقش برجسته چوزه متعلق به دوره ایلیمایی واقع در شهرستان لالی با ثبت مشروط ، حمام جنت شهر اهواز متعلق به دوره پهلوی اول با ۳۷۵ متر مربع است که به عنوان نخستین حمام شهر اهواز ثبت شد. ویژگی شاخص این اثر استحمام و غسل شهدا و رزمندگان ۸ سال جنگ تحمیلی بوده است.
وی توضیح داد: حسینیه شیخ در شهرستان شوشتر مرسوم به شیخ شوشتری به عنوان قدیمی‌ترین حسینیه خوزستان ثبت ملی شد. این حسینیه محل مبارزات سیاسی مشروطه در منطقه جنوب کشور است و بخشی از آن به موزه افتخارات خاندان شوشتری اختصاص داده شده است.
گهستونی تأکید کرد که با گمانه‌زنی‌های صورت گرفته محوطه تاریخی مراونه در اهواز هم به فهرست آثار ملی رسید. همچنین تل رضوان رامشیر متعلق به دوره اشکانی با ۷۸ هکتار از دیگر آثاری بود که به ثبت رسید.
وی همچنین به ثبت ملی ۳ اثر میراث معنوی خوزستان شامل موسیقی سنتی دزفول، میناکاری قوم صبی اهواز و آیین طلب باران در خوزستان اشاره کرد.
او با بیان این که انجمن‌های میراث فرهنگی می‌توانند بازوان توانمند سازمان میراث فرهنگی باشند، یادآور شد:.تا به امروز به صورت غیر مستقیم فعالیت‌هایی را جهت معرفی آثار تاریخی و محوطه باستانی به اداره میراث خوزستان جهت تشکیل پرونده برای ارائه در شورای ثبت آثار تاریخی انجام داده‌ایم.
این فعال میراث فرهنگی با بیان این که شورای ثبت آثار عمر کوتاهی دارد اما طی دو سال گذشته انجمن‌ها را نیز در این فعالیت مشارکت داده است، افزود: در پنجمین همایش ثبت آثار متأسفانه این حضور کمرنگ‌تر شد.
وی درباره فعالیت انجمن تاریانا در سال گذشته و در همایش ثبت آثار گفت: ما در آن زمان شاهد ثبت درخت سروستان در شهرستان باغ ملک بودیم که انجمن تاریانا آن را معرفی کرده است.
گهستونی تصریح کرد: همچنین ما نقش فعالی را در پرونده ثبت قهوه خوری و مضیف که یک سازه بومی در استان خوزستان و در مناطق عرب نشین است، داشتیم.
وی با ابراز خرسندی از ثبت حمام جنت خوزستان گفت: ما توانستیم نظر اداره کل میراث فرهنگی خوزستان را برای ثبت این حمام جلب کنیم. که ثبت این اثر به همت اداره کل میراث خوزستان بارقه امیدی را در دل مردم اهواز که این روزها شاهد فراموشی حمام‌های شهر هستند، روشن کرد..
این فعال میراث فرهنگی با اشاره به این که در این دوره همایش ثبت آثار متاسفانه از انجمن تاریانا دعوت رسمی به عمل نیامده است، اظهار کرد: حضور انجمن‌ها در همایش‌های ثبت آثار حرکت بسیار خوبی بود و دیوار بی‌اعتمادی بین سازمانهای مردم نهاد و سازمان میراث فرهنگی را برمی‌داشت اما متاسفانه این تلاش در این دوره ناکام ماند.
او توضیح داد: دو سه ماه گذشته دوستانی از یکی از تشکل‌های میراث فرهنگی شیراز با ما تماس گرفته و اعلام کردند همایشی قرار است برگزار شود و شما می‌توانید در آن شرکت کنید. اما همه اینها منوط به این شد که معاونت میراث فرهنگی کل کشور نامه‌ای را به اداره کل استانها بفرستد تا از طریق اداره کل میراث فرهنگی استان از انجمن‌ها دعوت به عمل آید.
وی اضافه کرد: همه می‌دانیم پرونده ثبتی باید از طریق اداره کل میراث استانها به اداره کل ثبت آثار فرستاده شود و انجمن‌ها به تنهایی نمی‌توانند اقدام به تشکیل پرونده کنند فقط می‌توانند نظر پیشنهادی داشته باشند اما از آنجا که این پیشنهاد تشکیل پرونده شفاهی با ما مطرح شد، بنابراین انجمن منتظر دعوت نامه رسمی اداره کل میراث فرهنگی خوزستان بود که تماسی حاصل نشد و ما نتوانستیم حضوری در این برنامه داشتیم.
این فعال میراث فرهنگی و گردشگری با بیان این که در دوره قبلی همایش در قشم و چهار محال و بختیاری انجمن‌ها فعالانه حضور داشتند و در اظهارنظرها شرکت می‌کردند، تشریح کرد: بسیاری از مشکلات و بی‌اعتمادی‌های تقریبا از بین رفته بود و این همایش‌ها و حضور تشکل‌ها مصوباتی داشت که متاسفانه به دلیل متعدد از جمله مورد ذکر شده بالا انجمن‌های فعال از حضور محروم شدند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا انجمن‌های فعال میراث فرهنگی پرونده‌هایی برای ارائه داشتند اما از آنها دعوت به عمل نیامده است؟ گفت: آماده سازی پرونده ثبتی مستلزم هزینه‌هایی برای نقشه‌برداری، عکاسی، حضور کارشناسان و... است و از آنجا که انجمن‌های فعال میراث فرهنگی از ارگانی بودجه نمی‌گیرند، پس باید بدانند آیا می‌توانند پرونده‌شان را در همایش ثبت ارائه دهند یا نه. در غیر این صورت همان بودجه اندک مردمی خود را صرف کارهایی دیگر می‌کنند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: ما از ۴ سال پیش در نخستین همایش شاهنامه‌خوانی به دنبال ثبت ملی شاهنامه‌خوانی بختیاری هستیم. امسال هم این پرونده آماده بود که به دنبال عدم دعوت رسمی در همایش آن را ارایه ندادیم. همچنین دو اثر تاریخی توسط ایوب سلطانی آماده شده بود که به همین دلیل ارائه نشد.
مریم اطیابی
