سلطان محمدی: شخصیت های کاریکاتوری «شمعدونی» الگوی مناسبی برای جامعه امروز ایران محسوب نمیشوند
حسین سلطان محمدی منتقد سینمای ایران گفت: کاراکترهای سریال «شمعدونی» زندگی بسیار سرخوشی دارند که از مناسبات و روابط اجتماعی مردم جامعه ما به شدت دور است؛ این شخصیت های کاریکاتوری به هیچ عنوان الگوی محرک و مناسبی برای جامعه امروز ایران محسوب نمی شوند...
تاريخ : سه شنبه ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۴۶
این منتقد سینما افزود: وقتی نام سروش صحت به عنوان کارگردان این اثر تلویزیونی مطرح می شود یعنی اینکه این سریال توسط فردی با تجربه ساخته شده و چهره های شاخصی در آن کار می کنند. در این که تیم سازنده این اثر در کار خود حرفه ای هستند و تجربه های خوبی در زمینه تولید آثار تلویزیونی داشته اند هیچ شکی نیست اما وقتی به داستان و محتوای این سریال می رسیم با اشکالات متعددی روبرو می شویم که معتقدم عوامل این سریال باید پاسخگوی این اشکالات اساسی باشند.
وی ادامه داد: فضای این سریال مانند سایر آثار قبلی سروش صحت در ژانر طنز است که این مسئله پذیرفتنی است اما مخاطب در این اثر با بستری عجیب روبرو می شود چرا که خانواده، روابط و افرادی را در این سریال می بیند که بسیار از واقعیت روز جامعه ما دور هستند و به ناواقعیت ها بیشتر شبیه اند. این موضوع واقعیت و ناواقعیت همیشه در اصول ساخت آثار تصویری مطرح بوده است چرا که ما این گونه آثار را برای جذب مخاطبان عام عرضه می کنیم و زمانی که مخاطبان ما از شبکه سوم سیما مشغول تماشای این سریال هستند یعنی ما حداکثر بینندگان را برای تماشای این اثر در اختیار داریم و بنابراین باید برای خوراک فرهنگی آن ها اثری شایسته تولید کنیم که برایشان قابل درک باشد.
سلطان محمدی افزود: ما در این سریال به غیر از یک سری واژه های آشنا مثل اختلاس، فرستادن افراد مسن به خانه سالمندان و جوانانی که کار می کنند و آرزوهایی دارند و یا این که پزشکان ما در کار خود با خطاهایی همراه هستند روبرو هستیم و به این موارد طعنه می زنیم. در این سریال اشاره بسیار واضحی به نکاتی صورت می گیرد که همه مردم با آن برخورد دارند. اما ما باید از خودمان سوأل کنیم که با این وضعیت چه چیزی را می خواهیم ثابت کنیم؟
وی با تأکید بر اینکه در سریال «شمعدونی» یک خانواده چند وجهی حضور دارند که با یکدیگر در حال تعامل هستند و گاهی در منازل یکدیگر جمع می شوند و یک زندگی سرخوشی دارند که از روابط اجتماعی ما به شدت دور است اظهار داشت: اگر بنا را بر این بگذاریم که در این سریال نقد اجتماعی و رفتاری می شود باز هم این سریال دچار مشکل است چرا که کاراکترهای آن هم کاریکاتور گونه هستند و از این جهت نشان داده می شود که این نوع روابط وجود دارد و باید به آن خندید. این بخش از جامعه غیر از مادر خانواده که کار می کند در حوزه شغلی پر بار نشان داده نمی شوند و منابع درآمدی آن ها با وجود خانه ای لوکس به هیچ عنوان مشخص نیست. معلوم نیست که ماشین های شاسی بلند این سریال از کجا آمده اند و اصلاً این ثروت از کجا به دست آمده است؟
این منتقد سینما افزود: شاید سازندگان قصد دارند در این سریال این مسئله را نشان بدهند که برخی افراد نوکیسه در جامعه حضور دارند که خیلی راحت به ثروت دست یافته اند اما این تعبیر از این سریال برداشت نمی شود. این خانواده از سطح متوسط جامعه امروز ایران بسیار بالاتر هستند و غصه اقتصادی ندارند و حتی دختر خانواده که یک پزشک عمومی است درست سر کار نمی رود و آنقدر از لحاظ آموزش پزشکی دچار ضعف است که توسط اعضای خانواده مورد تمسخر قرار می گیرد. همین دختر برای گرفتن تخصص تلاش می کند اما ما هیچ نشانه ای از حضور او در درمانگاه یا بیمارستانی نمی بینیم و دیدگاه مراقبتی از سوی او دیده نمی شود. او به عنوان یک پزشک حتی در خانواده هم به درستی به وظایف خود عمل نمی کند. از سوی دیگر پسر خانواده نیز با آرزوهای خود زندگی می کند و اهل کار و تلاش نیست و مرتباً در منزل لوکس خود استراحت می کند. این خانواده از منظر اقتصادی منشاء تعریف شده ای ندارند و چون نشانه های سطح بالا در آن ها دیده می شود متوجه می شویم که از سطح عمده و عامه جامعه دورتر هستند.
سلطان محمدی ادامه داد: جالب تر از همه اینکه برخی مشاغل سطح پایین که چندان در جامعه ما متعارف نیستند مانند «آسانسورچی» در این سریال مورد تمسخر قرار می گیرند. این استنباط از داستان می شود که همه مشکلات به زودی برطرف می شوند و هیچ غم و غصه ای در جامعه نیست و راحت از همه مسائل عبور می کنند. از سوی دیگر بی اعتمادی به افراد، افشاگری و... جزو روابط بسیار بدی است که این سریال در جامعه رواج می دهد.
وی در خاتممه گفت: «شمعدونی» دارای داستان سرگرم کننده ای است که خروجی مثبتی برای نقد اجتماعی ندارد. این سریال همه مخاطبان را در آرزوی این خانواده می گذارد. خانواده ای که کار نمی کنند اما پول دارند و در صورت بروز هر مشکلی یک پارتی وجود دارد که مشکل آن ها را حل کند. متأسفانه تلویزیون همیشه طبقه ای را به تصویر می کشد که همه مردم آرزوی رسیدن به آن را دارند. اما ما باید به مسئولان گوشزد کنیم که این گونه آثار برای جامعه ما محرک و مناسب نیستند و باید ما دست به تولید آثاری بزنیم که برای جوانان و خانواده ها یک الگوی مناسب محسوب گردند و آن ها را در آرزوی داشتن پول و ثروت نگذارند.