فتح الله امیری پژوهشگر و فیلمساز سینمای مستند در گفتگو با خبرنگار سینمایی هنرنیوز اظهار داشت: در کشور ما باید به نظرم سینمای مستند و فیلمسازان بیش از این ها مورد حمایت قرار گیرند چون هزینه ساخت فیلم های مستند بسیار بالاست و فیلم مستند نیاز به تجهیزات و لوازم خاصی دارد. چون سینمای مستند با سینمای داستانی و قصه گو بسیار متفاوت است و نمی توان امکانات این دوگونه سینما را با یکدیگر مقایسه کرد. همچنان که میزان مخاطبان این دو گونه سینمایی هم با یکدیگر متفاوت هستند.
امیری افزود: اکثر فیلمسازان ما به دلیل راحت بودن به سمت ساخت فیلم های مستند اجتماعی می روند وکمتر دوست دارند به سمت ساخت مستندهای قوم شناسی و زیست محیطی بیایند چون مشکلات وسختی ها این گونه مستندرا به خوبی می دانند. این در صورتی که کشور ما تنوع زیست محیطی چشم نوازی دارد و جا دارد دراین خصوص حمایت ای بیشتری صورت گیرد.
وی تصریح کرد: درکشورهایی که دارای سینمای مستند شاخص ، قوی و جذابی هستند یک سری نیروهای کاربلد و متخصص در خصوص ساخت فیلم های مستند وجود دارند و آنها با استفاده از حمایتها و بودجه هایی که در اختیارشان قرار می گیرد آثار جذاب و مطرحی می سازند که در جهان مطرح شده و می تواند اکران عمومی شوند و یا اینکه توسط شبکه های مطرح ماهواره ای برای پخش خریداری شوند. پس به نظرم سینمای مستند ما هم نیاز به این گونه افراد کار بلد و متخصص دارد. هر چند نمی توان دغدغه مند بودن این گوه فیلمسازان را در خصوص سینمای مستند انکار کرد.
امیری در ادامه تاکید کرد: مشکل دیگر سینمای مستند ما مربوط به مسائل مالی است که همه چیز را می تواند تحت تاثیر خود قرار دهد. در کشورهایی که ساخت فیلم مستند در آنها اهمیت دارد بودجه های هنگفتی صرف تحقیق و پژوهش برای ساخت یک فیلم مستند می شود تا کیفیت اثر بالا برود . چون آنها به بحث بازار یابی و اکران بین المللی و فروش ماهواره ای فیلم های خود اهمیت زیادی قائل هستند. بنابراین بودجه فیلم های مستند این گونه کشورها بین ۲۰ تا ۱۰۰ برابر بودجه آثارمستند کشورما است.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در کشور ما بودجه یک فیلم مستند درست سنجیده و تامین نمی شود و تا کیفیت اثر بالا برود چون بودجه یک فیلم مستند برحسب دقیقه حساب می شود وهمین عامل باعث شده که که فیلمسازان ما نتواند کیفیت مناسب را در ساخت مستند خود رعایت کنند. چون مدام نگران بودجه اثرشان هستند و به همین دلیل در برخی از فیلم های مستند فیلمساز برای افزایش بودجه فیلم اش مجبور است خیلی از چیزهای بیهوده را به زور در اثراش گنجانده و برای مخاطب نشان دهد.
این مستند ساز جوان ایلامی یادآورشد: درکشورمان هر سال دارای چهار فصل است و فیلم ساز قراردادی یک ساله با جایی می بندد باید نگران از دست دادن فصل و آب هوای مورد نظراش برای ساخت فیلم مستنداش باشد. چون باید نسبت به بودجه ای که در اختیاراش قرار دادند فیلم بسازد و نگران از دست دادن فصل مورد نظر، کرایه دوربین ، هزینه ایاب و ذهاب و دستمزد نیروهای انسانی باشد و اگر این دل نگرانی ها از بین بروند می توان انتظار داشت که فیلساز بتواند مستند با کیفیت وخوبی را بسازد.
امیری یادآورشد: باید ارگان و نهادهای مختلف در ساخت یک مستند و به خصوص مستندهای زیست محیطی مشارکت کنند و کمتر در این خصوص سخت گیر کنند . به عنوان مثال من و دو همکارم در زمان ساخت مستند«درجستجوی یوزپلنگ ایرانی» در منطقه ای کار می کردیم که منطقه ای حفاظت شده بود و هر روز برای ورود و خروج ما کلی مشکل وجود داشت اما همزمان به راحتی تورهای مسافرتی و توریست ها به داخل این منطقه رفت وآمد و تصویربرداری می کردند و مشکلی برای این گونه کارها نداشتند و به خاطر همین است که من می گوییم مستندسازی در کشور ما هنوز به جایگاه واقعی اش نرسیده وبایددر این خصوص فرهنگسازی شود.
وی ادامه داد: برخی از مستندهای من از شبکه مستند سیما و سایر شبکه ها روی آنتن رفته اند ومستند خزندگان ایران چندین بار پخش شده است. همچنین شبکه مستند سیما بهترین مستندهای جهان را روی آنتن خود می فرستد وتلاش می کند به پخش مستند اهمیت داده شود اما متاسفانه این روزها وضعیت سینمای داستانی ما خوب نیست و نمی توان انتظار داشت که وضعیت سینمای مستند و اکران یا پخش آنها از تلویزوین به لحاظ جذب مخاطب بهتر باشد.
امیری با اشاره به اینکه شبکه مستند سیما بودجه کافی برای ساخت وحمایت ازفیلم های مستند ندارد ابرازداشت: متاسفانه شبکه مستند سیما این روزها مشکل بودجه دارد واین مشکل شامل کل شبکه های سیما می شود ومختص به شبکه مستند سیما نیست. ازطرفی در بخش سینما هم ما مستندهای خوب و جذاب برای اکران عمومی با وجود تنوع عظیم زیست محیطی خیلی کم داریم و فرهنگ سازی لازم را برای اکران گسترده فیلم مستند در سینماهای کشور انجام ندادیم تا مردم مانند تماشای یک فیلم سینمایی داستانی به سینما بروند و فیلم مستند تماشا کنند.
این کارگردان سینمای مستند در پایان یادآورشد: این روزها درگیر مراحل فنی مستند «خزندگان ایلام» و«پارک ملی » هستم که هر دو به کارگردانی خودم ساخته شدند و اولی به تهیه کنندگی به سفاش شبکه مستند سیما و دومی هم به سفارش صدا وسیمای ایلام ساخته شدند و امسال من در ششمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت با فیلم مستند «درجستجوی پلنگ ایرانی» شرکت خواهم داشت وامیدوام در این جشنواره این مستند بتواند به خوبی دیده و نمایش داده شود و از نظرات دیگر همکارانم هم در سینمای مستند بهره کافی ببرم.