کارگردان «آخرین روزهای زمستان» در گفتگو با هنرنیوز:
تلویزیون مستندساز درجه یک را اقیم میکند
محمد حسین مهدویان گفت: تلویزیون با پیدا کردن فیلم سازان خوب و با استعدا و سفارش کار به آنها و همچنین با دخل و تصرف در کار آنها فیلم ساز را از مسیر خودش دور میکند که اثری جدای از سازنده میشود.
تاريخ : سه شنبه ۵ آذر ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۱۴
محمدحسین مهدویان در پاسخ به سوال خبرنگار هنرنیوز مبنی بر اینکه شبکه مستند را چگونه ارزیابی میکنید گفت: راستش را بخواهید آرزوی قلبی بنده این است که شبکه مستند ما بسیار با قدرت و پر مخاطب باشد. اما فکرش را نمیکردم این گونه عمل کند. اینکه ما شبکه مستندمان مخاطبهای عام را در بر بگیرد یک چیز رویایی است. روزی که اعلام کردند قرار است شبکه مستند افتتاح شود ما تصوری معادل شبکههای مستند خارجی داشتیم. اما با این سطحی که از شبکه دیدیم تو ذوق مان خورد. حتی اگر از آن شبکهها تقلید میکردند وضعشان از امروز بهتر میبود. این شبکه هیچ شباهتی به هیچ کدام از شبکههای مستند دنیا ندارد.
وی در ادامه گفت: پهنای باندی برای این شبکه باز شده است. اما متاسفانه برایش برنامه ریزی نشده است و خروجی مناسبی هم ندارد. از هر لحاظ بیکیفیت است به طور مثال از کنداکتور پخش بگیرید تا کارهای گرافیکی شبکه و لوگوهای آن که بسیار دم دستی است. نسخه فیلمها بسیار بیکیفیت است. تابلو است که فیلک های پخش شده سالها در آرشیو بوده و کلی خاک خورده است و بدون تغییری پخش شدهاند.
کارگردان «آخرین روزهای زمستان» در ارتباط با افتتاح تلویزیونهای دیجیتالی این چنین اظهار نظر کرد: این دیجیتال هم آفتی شده است. این تکنولوژی باعث شده است که درست کردن شبکهها راحت بشود اما برای برنامههای آن فکری نشود. بیشتر از آنکه فکر کنیم محتوای شبکه چه باشد به این فکر میکنیم که فقط شبکه تولید کنیم. شبکه های ما به لحاظ نام گذاری با هم متفاوت هستند و از لحاظ جنس برنامهها و محتوایشان با هم فرقی ندارند. این موضوع بسیار ناراحت کننده است.
این هنرمند در ادامه افزود: مگر چه میشد هم زمان با ما مثلاً ده تا پروژه دیگر مانند مستند «آخرین روزهای زمستان» شروع میشد و امروز ما ده تا مستند خوب داشتیم و این شبکه هم احساس ضعف نمیکرد. البته این کمی رویایی است. من فکر میکردم با پخش این مستند و با توجه به بازتاب خوب آن استقبال زیادی شود تا ما مستندهای دیگری از این دست بسازیم اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد. شبکههای مستند در جهان با ساختههایشان سینمای مستندشان را احیا کردهاند اما شبکه ما چه گامی برداشته است. خیلی از همین مستندهایی که از شبکه فارسی زبان «من و تو» پخش میشود داکیو درام است و میتوانید ببینید که این شبکه با پخش این مستندها انبوه مخاطبان را جلب کرده است.
وی در ارتباط با پخش فیلمها گفت: ما چند سال پیش تعدای فیلم خوب در جشنواره حقیقت دیدیم مانند «ترانه اندوهگین کوهستان» که بسیار عالی بودند. ما منتظر پخش این فیلمها از شبکه بودیم اما با کمال تعجب میتوانم بگویم هیچ کدام از این فیلمها در شبکههای ما به نمایش در نیامد. حالا شاید یک نگاه انتقادی در این فیلم که در ارتباط با جانبازان بود وجود داشت. اما نباید باعث شود که مدیران از پخش آنها جلوگیری کنند.
وی در ادامه گفت: مگر انتقاد کردن باعث سازندگی نیست. دوستانی که در این حوزهها کار میکنند هدفشان سازندگی است. مدیران جواب گو باشند چرا هجم بسیاری از این فیلمهای مستندی که با هزینه شخصی ساخته میشود آن هم بدون هیچ ادعایی، شبکهها مخصوصاً شبکه مستند از آنها هیچ حمایتی نمیکنند.
مهدویان در همین راستا با اشاره به خرید مستندهایی از دیگر کشورها گفت: چرا باید تلویزیون به طور مثال از هلند یک فیلم درجه پایین را به قیمت گزافی خریداری کند اما آثار ما پشت درهای بسته و در انتظار بیهوده پخش بمانند؟ سوال من این است که از آن تعداد فیلمهایی که پارسال در جشنواره فجر حضور داشتند که بسیار ارزشمند هم بودند و با هزینههای شخصی ساخته شده بودند. البته غیر کار بنده «آخرین روزهای زمستان» که با هزینه تلویزیون ساخته شده بود و چند کار دیگر به آنها هیچ توجهی نشد. مطمئن باشید در جشنوارههای پیش رو هم همین اتفاق میافتد و تلویزیون کاری نخواهد کرد، چرا که سواد مدیران آنقدر نیست که بدانند بهترین جا برای پخش آثار مستند تلویزیون است.
این هنرمند در ادامه در باره نحوه استفاده شبکههای تلویزیونی از اکارگردانان با استعداد و تبدیل آنها به یک هنرمند سطحی این چنین انتقاد کرد: تلویزیون نگاه مستند سازان درجه یک را عقیم میکند. فیلم سازی که نبوغ و اندیشه هنری و ظریف خود را با ساخت چند فیلم به اثبات رسانده است و بعد از این تلویزیون از آن فیلم ساز دعوت میکند تا فیلمی با موضوعی جدید را برایشان بسازد اما وقتی اثر ساخته شده را میبینید متوجه میشوید، که این کار آن فیلم ساز نیست و آن به قدری در این سیستم بروکراسی تلویزیون فرورفته است که حاصل اندیشهاش چیزی میشود که جدای از خود آن است.
وی در باره نحوه ساخت فیلم مستند خودش گفت: پروژه «آخرین روزهای زمستان» در ابتدا یک پیشنهاد بود بواسطه کارهایی که بنده در روایت فتح انجام داده بودم. در ارتباط با فرماندهان جنگ کارهای زیادی ساخته شده است اما همه به یک شیوه و یک سبک که برای مخاطب هم کسل کننده شده است. من گفتم اگر حمایت میکنید علاقه دارم یک درام مستند گونه جدی کار کنیم به صورت داکیو درام. گفتم دیگر استفاده از تصاویر آرشیوی کافی است.
وی در ادامه گفت: خوب همچین کاری پرهزینه بود و با استانداردهای سینمای مستند ما در حال حاضر جور در نمیآمد. مضاف بر این ما تاکید داشتیم با صراحت در فیلم حرفهایی که وجود دارد را بزنیم. که خدارو شکر این اتفاق هم افتاد. در آن دوران ما شکستهای سختی را متحمل شده بودیم که باید عنوان میکردیم و میگفتیم و گفتیم تا اطلاع رسانی شود که افرادی همچون حسن باقری چه کردند.
مهدویان درباره حضور بازیگر حسن باقری به این صورت اظهار نظر کرد: در این پروژه حضور خود مهدی بازیگر شخصیت حسن باقری خیلی برایم جالب بود او بسیار زحمت کشید و لازم به ذکر است که او خودش بازیگر تئاتر است. باورنکردنی بود مهدی به قدری تمرین میکرد که گاهی خود من سعی میکردم به او نزدیک نشوم چرا که شخصیتی پیدا کرده بود که من پرهیز میکردم تا نزدیکش شوم. مهدی به هیچ عنوان در کار خودنمایی نکرد تا بازیاش حس شود و یا دیه بشود. ما هم قصد داشتیم در کار هیچ چیزی جز کلیت خود کار دیده نشود نه کار گردانی و نه بازیگری و نه هیچ چیز دیگری و این کار را مهدی که بازیگر این کار بود به نحو احسن انجام داد.
وی در ادامه در رابطه با فعالیتهای آینده خود گفت: در انتها باید بگویم درگیر نگارش یک فیلم سینمایی هستم که قصهاش در بهمن ۱۳۵۷ اتفاق میافتد با نام «ژنرال» و روایت متفاوتی از انقلاب است. برنامه ریزیهایمان این گونه است که بهمن یا اسفند فیلم برداری کنیم. در واقع این فیلم قرار است با همکاری سازمان رسانهای اوج ساخته شود. فیلم نامه براساس طرحی از علی حمید و ابراهیم امینی است و نگارش آن را بنده و ابراهیم امینی با هم انجام میدهیم.