وقتی تکنولوژی وارد میدان می شود؛
کتابهای صوتی را برای لحظات از دست رفته استخدام کنیم
نوآوران و خلاقان بسیار زیادی در طول تاریخ در تلاش بوده اند تا با ابداعات خود به پیشرفت دانش و تکنولوژی در سطح جهانی مدد برسانند و هر نوع پیشرفتی در زمینه علم و فن که از آن به عنوان تکنولوژی یاد می شود مرهون استعداد و تلاش نوابغ و نوآوران تاریخ بشریت است.
تاريخ : چهارشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۵۱
یه گزارش هنرنیوز در واقع بسیاری از ابتکارات و ابداعات این افراد همواره در جهت فراهم نمودن هرچه بیشتر سهولت و راحتی در زندگی اجتماعی و فردی انسان ها بوده است.
یکی از این نوع ابتکارات که برای نخستین بار به منظور پاسخگویی به نیاز نابینایان به کتاب و کتاب خوانی مطرح شد کتاب سخنگو یا کتاب گویا بود.
کتاب گویا متن یک کتاب است که توسط یک یا چند گوینده و یا راوی خوانده شده و یا به اجرا در می آید و در قالب فایلی صوتی به مخاطب ارائه می شود.
کتاب سخنگو یا کتاب گویا که بعدها با نام کتاب صوتی (Audio Book) نیز معرفی شد برای اولین بار در ایران و در سال ۱۹۲۹ میلادی توسط مبتکری به نام دکتر جواد شوکولاتخور که خود نیز فردی نابینا بود ابداع گردید.
پیشینه کتاب گویا در سطح جهانی به سال ۱۹۳۱ در امریکا و تحت عنوان پروژه ای به نام (کتاب برای افراد نابینا) باز می گردد.بنیاد نابینایان امریکا در سال ۱۹۳۲ کتاب سخنگو را تولید کرده و در سال ۱۹۳۳ میلادی اقدام به تولید انبوه آن نمود.
در ابتدا کتاب های گویا که اغلب کتاب هایی با موضوعات تاریخی و آموزشی بودند بوسیله گرامافون بر روی دیسک های المینیومی ضبط می شدند اما با اختراع و پیدایش نوارهای کاست کتاب های آموزشی و درسی و کتاب های ادبی و داستان و حکایت ها و همچنین مقالات، سخنرانی‌هاو یادداشتها نیز به صورت فایل های صوتی به مخاطبان ارائه شدند.
با گذشت زمان شرکت هایی با عنوان شرکت کتاب صوتی دست به تولید این کتاب زده و محصولات خود را به کتابخانه ها عرضه کردند و این سرآغازی برای آشنایی هرچه بیشتر جوامع با کتاب های گویا و افزایش چشمگیر علاقمندان و مخاطبان آن بود.
با پدید آمدن سی‌دی و به تناوب آن گسترش اینترنت و تکنولوژی های ارتباطی و نیز بوجود آمدن فرمت‌های جدید فشرده صوتی و دستگاه‌های پخش صوتی MP۳، محبوبیت کتاب های گویا در سطح جهانی به طرز شگفت انگیزی افزایش یافته و این رشد با دسترسی به خدمات دانلود کتاب های صوتی به سرعت شدت یافت.
امروزه در جهان کتاب های گویا که در آغاز در پاسخ به نیاز نابینایان ارائه شده بود برای عموم افراد در دسترس بوده، توجه همگان را به خود جلب کرده و از طرفداران بسیاری برخوردار هستند.
از مهم ترین عوامل محبوبیت کتاب های گویا ایجاد فرصت کتاب خوانی برای افرادی است که به دلایل مختلف قادر به مطالعه سنتی نیستند. افرادی نظیر بیماران ، معلولین ، بی سوادان و یا کم سوادان ، کودکان ، سالمندان، نابینایان و یا کم بینایان و نیز افراد پر مشغله ای که فرصت کافی برای مطالعه کتاب ندارند و یا افرادی که ترجیح می دهند با استفاده از تکنولوژی زندگی مدرن تری داشته باشند.
استفاده از کتاب های گویا نیاز به صرف وقت جداگانه نداشته و در هر شرایط زمانی و مکانی از جمله زمان های غیر مولد و غیر کارآمد مانند هنگام غذا خوردن ، ورزش کردن ، رانندگی ، عبور و مرور در سطح شهر و حتی انجام کارهای شخصی و نظافت نیز می توان از آن ها استفاده نمود.
کتاب های سخنگو حتی در شرایط نامطلوبی که به هر دلیلی به افراد تحمیل می شوند و فشارهای روانی بسیاری را به آن ها وارد می نمایند انتخاب مناسبی بوده و می توانند برای دقایقی فشار ناشی از محیط را برای شنونده کاهش دهند.
کتاب گویا همچنین ابزاری ارزشمند برای یادگیری بوده و در اهداف آموزشی قابل استفاده است. افراد به ویژه دانش آموزان و دانشجویان می توانند با استفاده از کتاب های گویا به هنگام انجام کارهایی که نیاز به تفکر و تمرکز چندانی ندارند به گوش سپردن به کتاب های آموزشی و یادگیری بپردازند؛ و یا با شنیدن و به همراه آن خواندن کتاب های آموزشی بازدهی ذهن خود را برای یادگیری دروس افزایش دهند.
از دیگر امتیازات کتاب های گویا ایجاد فرصت زبان آموزی برای کودکان و گرایش به یادگیری و مطالعه در آنان می باشد.
کتاب گویا به کودکان کمک می کند تا با شنیدن و دیدن متن یک کتاب دایره لغات و مهارت های ارتباطی شان را افزایش داده و درک بهتر و سریع تری از کتاب و پیام های آن داشته باشند.
از دیگر عوامل محبوبیت کتاب های گویا استفاده از موسیقی و راوی و اجرای نمایشنامه وار آن ها می باشد.
پخش موسیقی در خلال بسیاری از کتاب های گویا و اجرای آن ها به صورت نمایشنامه توسط چند گوینده باعث لذت بخشی بیشتر کتاب و در مواردی تاثیرگذاری بیشتر و ماندگاری آن می شود.
البته صدای راوی و نوع موسیقی متن از عوامل تعیین کننده در محبوبیت و موفقیت کتاب های گویا محسوب می شوند؛ کتابی که با صدایی خسته کننده و یکنواخت و موسیقی نامتناسب با متن و کسالت بار تهیه و به مخاطب عرضه شود نمی تواند رضایت شنونده را جلب کند و در نهایت موجب دلزدگی فرد از کتاب و کاهش محبوبیت کتاب های صوتی می گردد.
هرچند که کتاب گویا تا کنون در ایران فراگیر نشده و جای خود را در زندگی افراد جامعه آنطور که باید باز نکرده است اما با توجه به امتیازات قابل توجهی که ذکر شد می تواند بهترین گزینه برای پاسخگویی به نیازهای فرهنگی جامعه محسوب شود.
کتاب گویا از آن دسته ابزارهایی است که در سال‌های اخیر و با پیشرفت وسایل شنیداری در خدمت ترویج فرهنگ مطالعه برای عموم افراد قرار گرفته و ابزاری سرگرم‌کننده و مناسب برای استفاده بهینه از زمان و ارتقاء سطح فرهنگی جامعه است.
حدیثه سوختانلو
