شکرخدا گودرزی متولد ۱۳۳۹ و اهل بروجرد کارگردان، بازیگر، مدرس، منتقد لیسانس کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبا( با احراز رتبه اول) و فوق لیسانس کارگردانی از دانشکده تربیت مدرس دارد. او بازیگر سریال شب دهم، همسایهها بوده و سالهاست تئاترهای گوناگونی را به روی صحنه برده است.
به نظر شما کدام منطقه ایران جذابتر است؟
هر نقطه از ایران ویژگی های خاص خودش را دارد. وقتی طرف یزد و کاشان و... میروید، صرف نظر از معماری، کویر و بیابان به گونه ای زییبا است، وقتی سمت شمال هستی، کوه و جنگل و دریا وقتی سمت کردستان و لرستان میروید، طبیعت بکر کوهستانی همراه با آب فراوان که باعث پیدایش چشمهها و باغات وفضاهای سبز عجیب غریبی میشود زیبا است. یا شهرکرد در بهار با دشت لالههای واژگون یا منطقهای در بروجرد بالای رشته کوههای جنوبی، یا مناطق زیبای کنار کوههای سر به فلک کشیدهی الوند، سهند، سبلان، دماوند، دنا و یا زیباییهای حاشیه دریای عمان و خلیج فارس همه و همه زیبا است. در واقع اکثرمناطق کشور به دلیل چهار فصل بودن ایران و ویژگی جغرافیاییاش فوق العاده است.
زمستان در برازجان، اهواز، بوشهر و بندرعباس گویی بهار است و حتا میوههای فصل بهار و جالیز را در این مناطق دارید. گوشه گوشهی ایران به همین دلایل زیبا است.
اگر بخواهید به کسی پیشنهاد سفر به لرستان بدهید چه زمانی را برای این سفر بهتر میدانید؟
من ترجیح میدهم عموماً فصل بهار به لرستان سفر کرد، البته اگر بخواهید از همه لرستان دیدن کنید چون لرستان هم ییلاق دارد و هم قشلاق. از خرمآباد به سمت اندیمشک که طبعاً در تابستان هم گرمتر است و قشلاق محسوب میشود اما مناطقی مثل بروجرد به دلیل خنکی ییلاق به حساب میآید. من ترجیح میدهم کسانی که میخواهند لرستان را ببینند در بهار به این خطه بیایند.
پس بروجرد در تابستان خنک است. از دیدنیهای بروجرد برایمان بگویید؟
بروجرد شهر چند وجهی است خصوصاً اگر بخواهیم به اکوتوریسم آن اشاره کنیم، بروجرد جاهای مختلف دارد. بخشهایی مثل گُل دشت، چوقا، وِنایی که بسیار زیبا هستند و بخش ییلاقی به حساب میآیند. این بخش بروجرد با توجه به جغرافیای آن و یا حتا بخشی از رشته کوههای جنوبی که کوهنوردان بیشتر به آنجا میروند مثل تخته سفره، برنجه، کوه شیرمرد هم ویژگی ییلاقی دارد و هم برای کوهنوردی مناسب است. مثلاً دربند ونایی جای بسیار زیبا با آب فراوان، طبیعت بسیار دیدنی و کوههای مرتفع است که پیشنهاد میکنم حتماً ببینید. علاوه بر چشمه سارهای متعددی مانند «سراب سفید» و «سراب پنبه»، دیدن از قلعه و غار میتوانید سوغاتی ونایی یعنی خیارشور را با خود ببرید. خیار ونایی و دیگر محصولات جالیزی این منطقه به دلیل خاک حاصلخیز و آب فراوان مشهور است.
از محلههای قدیمی بروجرد بگویید؟
تا اوایل دوره پهلوی، دور شهر بروجرد حصاری طولانی وجود داشته که خندقی نیز در اطراف آن وجود داشته است که آخرین بار قلعه بروجرد به دستور حسام السلطنه قاجار بازسازی شد. بافت تاریخی این شهر وسعت زیادی دارد و بازار بزرگ، چندین مسجد و خانه تاریخی در این بخش وجود دارند.محله یخچال محله مرکزی بروجرد است. بعد محله صوفیان، دانگه و دو دانگه یا جعفری است. کوی سعدی، رازان، سوزنی، قُدغون هم هستند البته برخی محلهها مانند صوفیان، دانگه، چال قلعه، باغ چال، کُلَه کله و میدان محمدحسن خان قدمت تاریخی دارند و آثار تاریخی قابل توجهی در آنها دیده میشود. متأسفانه بناهای تاریخی بروجرد در زلزله سال ۸۵ و قبلتر آن آسیب دیدهاند. بافت معماری قدیم بروجرد که آخرین بار در دوران قاجاریه ساماندهی شده بسیار زیبا بوده و نمونههایی از آن هنوز باقی است. هسته اولیه این شهر شامل چند کوی و محله بزرگ مانند بروا، صوفیان و دانگه بوده است و بازارها، مسجدها و خانههای مجللی در آن وجود داشتهاست.
امامزاده جعفر که مربوط به دوره سلجوقی است یا مسجد شاه بروجرد که مربوط به دوره فتح علی شاه قاجار بود یا برخی امامزادهها و بقاع متبرکه از نقاط دیدنی هستند. خود بازار بروجرد هم بخش قدیمی است. بعضی خانههای قدیمی واقعاً زیبا است و یکی از آنها مرکز میراث فرهنگی است و خانه فرهنگی هم کنار آن تأسیس شده است. یا قلعه رومیان که منطقهای مربوط به مادها.
از مناطق دیدنی لرستان بگویید؟
از دیرینهترین جاهای لرستان یا حتا ایران باید به غار کَلما کَره اشاره کنیم که بین دورود و ازنا است و یکی از مهدهای تمدن است و به عصر دیرینه سنگی برمیگردد و خیلی عجیب و دیدنی است. برخی نقاشیهای داخل غار با نقاشیهای غار «لاسکو اسپانیا» آن را برابر میکنند.
لرستان را به نظرم باید استان غارها و آبشارها نامید. فقط حدود ۲۵۰ غار و ۵۰ آبشار دارد. میر ملاس کوهدشت، غار تمندر، غار شاهرود و غار بزنوید الیگودرز. یا غارهای پارینه سنگی موجود در خرم آباد. قلعه شاپور در خرم آباد که بعدها به قلعه فلک الافلاک مشهور شد هم که شکوه خرمآباد است. به طور کلی منطقه از لحاظ تعداد آثار باستانی خیلی غنی است.
لرستان در کنار دامنههای زاگرس زیباییهای بیبدیل خداوندی را به تصویر میکشد. دریاچه گهر چه ویژگیهایی دارد؟
گهر معروف است به نگین اشترانکوه با درختان بلوط، بید، بادام، پسته، مو و گلابی وحشی، چنار، نارون، گردو، انجیر و دشت غرق شده در گلهای لاله واژگون، شقایق، زنبق،لاله وحشی، تاج خروسی و حیواناتی مثل بز، قوچ، آهو، کل، پلنگ، گرگ، گراز، خرس قهوهای، کفتار، روباه، شغال، خرگوش و انواع پرندگان و ماهی قزل آلای رنگین کمان و خال قرمز این اسم برازنده اوست.
دریاچه کیو در شمال غرب خرم آباد که در گویش لری به معنی کبود رنگ و آبی است با آب زلال و عمیق این دریاچه به رنگ آبی و نیلی دیده میشود. آبشارها و کوهساران و بیشه های لرستان هم بینظیرند.
چرا همه ما فقط لرستان را با قلعه فلک الافلاک میشناسیم؟
به نظر من روی این فرهنگ کار نشده است. اساساً خوب بلد نیستیم آدمها، مکانها، میراث معنوی و تاریخی و فرهنگیمان را معرفی کنیم. مثلاً در همین افتتاحیه المپیک ببینید اینها چقدر هنرمندان و آدمهای درجه یک کشورشان را معرفی میکنند. متأسفانه ما دراین قسمت خیلی ضعیف عمل میکنیم. یک اشکال عمده عدم شناخت میراث فرهنگی و بناهای تاریخی و یا حتا مناطق طبیعی ما همین است. در یک کلام ما نه تنها میراث فرهنگی که میراث انسانی(مفاخر) را هم بلد نیستیم معرفی کنیم. فقط بلدیم آنها را از بین ببریم و هویت زدایی کنیم. یا جعلی را به جای اصلی جا بزنیم.
چرا به بروجرد پاریس کوچک میگویند؟
به خاطر ویژگیهای فرهنگی و آب و هوایی آن است. در یک دوره خاص که ایران قرار بود در جام جهانی فرانسه شرکت کند، اردوی ویژه در بروجرد به دلیل نزدیکی آب و هوایی، دما و رطوبت به پاریس برایش تدارک دیدند.
متأسفانه فرهنگ بروجرد چند فرهنگی شده و از بین رفت. از آن فرهنگ نخبگی و فرهیختگی درآمده چرا که سیل مهاجرین به سوی این شهر گسیل داده شد و جای خانوادههای اصیل بروجرد را گرفت. مثلاً از خانواده طباطباییها نوادگان آیتالله بروجردی چند نفر آنجا هستند. همه کوچ کردند. شاید جالب باشد بدانید از قرن سوم هجری نام تعدادی از محدثین و راویان با عنوان بروجردی و بعدها با عنوان رازانی (منسوب به محله رازان در شهر بروجرد) به چشم میخورد. امروزه دیگر خبری از اصالت این شهر نیست.