«نسخه نسیان» به چاپ دوم رسید
سهرابی: سرایش شعر مذهبی و آزاد را همیشه با هم پیگیری کرده‌ام
محمد سهرابی، شاعر مجموعه «نسخه نسیان» شامل ۴۰ غزل‌های آزاد که اخیرا برای دومین بار منتشر شده، معتقد است که شعر امروز تهی از مضامین حکمی شده است.
تاريخ : يکشنبه ۸ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۱۴
به گزارش هنرنیوز، محمد سهرابی، ویژگی بیانی و عناصر زبانی خاص و منحصربه‌فردی دارد، معرفت، حکمت، رویکرد اجتماعی و عشق از مشخصه‌هایی شعری اوست. اشعار سهرابی واجد کشف‌های شاعرانه و مضمون‌پردازیهای بدیعی است و محمدعلی مجاهدی(پروانه) درباره او گفته است که «سهرابی، به معنای واقعی قلندرانه شعر می‌گوید». «ابر و باده»، «تخته‌مشق»، «تیره سحر»، «به همین کالی»، «سایه صدا»، «آواز لال» و «نسخه نسیان» مجموعه اشعار اوست.
مجموعه شعر «نسخه نسیان» او به تازگی توسط انتشارات آرام‌دل به چاپ دوم رسیده است، در ادامه گفت‌وگو با وی به بهانه تجدید چاپ این مجموعه آمده است:
سهرابی، درباره مضامین اشعار مجموعه «نسخه نسیان» گفت: این کتاب شامل۴۰ غزل آزاد با مضامین پند و اندرز، حکمت، عاشقانه و اجتماعی است که چاپ اول آن در سال ۹۱ منتشر شد و امسال هم چاپ دوم آن توسط انتشارات آرام‌دل روانه بازار می‌شود.
وی افزود: اشعار «نسخه نسیان» به سبک هندی سروده شده و تفاوتی از لحاظ معیار و عناصر سبکی با سبک هندی ندارد و سعی شده از عناصر سازنده این سبک، در اشعار استفاده شود.
این شاعر با اشاره به اینکه اشعار عاشقانه و اجتماعی مجموعه «نسخه نسیان» را در اثنای اشعار مدح و مرثیه می‌سروده، گفت: بنده از شعر مدح و مرثیه به سمت شعر غیرمذهبی، نرفته‌ام، بلکه این اشعار را همراه با آنها می‌سرودم، منتها زمان ابراز اشعار آزاد را یا مناسب نمی‌دیدم یا نیازی برای انتشار آنها ندیدم در حالی‌که اشعار غیر مدح و مرثیه‌ام را هموراه برای دوستانم می‌خواندم.
سهرابی ادامه داد: با توجه به اینکه مجموعه «ابر و باده» در سال ۸۶ منتشر شد و «نسخه نسیان» در سال ۹۱ به چاپ رسید، نشانی بر این موضوع نیست که در آن دوران شعر عاشقانه و آزاد نمی‌سرودم. بلکه گریزهایی از حیث موضوع، و نه مضمون، به شعر غیر مدحی و رثایی داشته‌ام که ماه‌حصل آن «نسخه نسیان» شد.
شاعر مجموعه شعر «نسخه نسیان» اظهار کرد: در همین اشعار غیر مدح و مرثیه که ظاهرا ارتباطی با شعر مذهبی ندارند نیز نشانه‌هایی از دین و آئین وجود دارد و من فضا و مضمون آنها را از شعرهای مذهبی‌ام منفک و جدا نمی‌دانم. همین‌که این اشعار عموما دارای مضامین حکمی و پند و اندرز و اخلاق و... است، قاعدتا نمی‌توانم آنها را از اشعار مذهبی‌ام جدا کنم.
این شاعر با تاکید بر اینکه «نسخه نسیان» در سبک هندی یا همان «طرز تازه» سروده شده است، توضیح داد: منظور از «طرز تازه» این است که در شعر سخن‌های تازه گفته می‌شود؛ یعنی شاعر عناصر پیرامونی و فیزیکی خود را در شعر استخدام می‌کند. در گذشته این عناصر برای شاعر «شمع» و «گل» و «پروانه» بود، اما امروز این عناصر حتی می‌تواند شامل «خود‌پرداز» یا «برج میلاد» یا «سیمان» و یا هر واژه دیگری باشد.
وی درباره شعر امروز، گفت: چیزی که درباره شعر امروز مسلم است این است که شعر پند و اندرز و حکمی در آن به حدی ضعیف است که می‌توان گفت این‌گونه مضامین اصلا در شعر شاعران وجود ندارد. در واقع شعر حکمی نه‌تنها ضعیف است، بلکه اصلا حضور محسوس ندارد.
سهرابی ادامه داد: متاسفانه، شاعران به سمتی رفته‌اند که گمان می‌کنند شعر عاشقانه یا اروتیک گفتن، ممکن است نیاز جامعه امروز را از حیث عاطفی برطرف کند و وقتی نیاز عاطفی مرتفع شد طبعا انسان به آزادی اندیشه خواهد رسید و در آن زمان حکمت و پند و اندرز را دریافت خواهد کرد. شاید این رویکردِ ناخودآگاه شاعران باشد، یعنی برای این مسئله طراحی و برنامهریزی نکرده باشند، ولی متاسفانه ضعف معرفتی خود شاعران به این مسئله می‌انجامد که شعر معرفتی و حکمی از آنان صادر نشود.
وی ادامه داد: اگر در گذشته اشعار حکمی و پند و اندرز را در آثاری مانند دیوان صائب‌تبریزی، بیدل دهلوی، حزین لاهیجی، حافظ و سعدی و بزرگان دیگر می‌بینیم، به این علت است که آنها حکیم بودند و امروز هم با نام حکیم از آنان یاد می‌کنند و مثلا می‌گویند حکیم طوس، یا حکیم خاقانی و... . زیرا آنها به درجه‌ای از حکمت رسیده بودند و احساس وظیفه می‌کردند که از شیرینی و لذتی که از حکمت کسب کرده‌اند، به مخاطب هم انتقال دهند.
سهرابی افزود: اما متاسفانه، وقتی امروز خودم ضعیف هستم، مسلما نمی‌توانم به شخص دیگری فیضی برسانم و از حیث معرفتی او را تغذیه کنم و این می‌شود که مشاهده می‌کنیم، نه تنها اشعار اکثر شاعران خالی از حکمت است، بلکه از بیان فاخر عاری و از مضمون تهی است و مضمون تهی، فرم را هم به کج و معوجی می‌کشاند.
وی درباره اینکه بیشتر اشعار امروز امضای شخصی ندارند و اشعار شبیه به هم هستند، گفت: وقتی شعر از حیث مضمون و محتوا خالی است و فرم‌ها شکل اصلی خود را ندارند مسلما قابل تشخیص نیستند که این شعر را چه کسی سروده است، در واقع اشعار امضای شخصی ندارند، اگر ۱۰۰ قطعه شعر را از ۱۰۰ شاعر بدون ذکر اسم آنان رو‌به‌روی داوری بگذاریم بعید است بتواند شعر شاعران را با نام خودشان تشخیص بدهد. گویا ۱۰۰ قطعه شعر را یک نفر واحد سروده است.
سهرابی درباره ساز و کار توزیع و فروش چاپ جدید مجموعه شعر «نسخه نسیان» گفت: طی یک کار گروهی تصمیم گرفتیم چاپ دوم «نسخه نسیان» را با سازوکاری جدید بر پایه ارتباط مستقیم با مخاطب و البته مبتنی بر تبلیغ و ارائه کتاب از طریق فضای مجازی و در مرحله اول از طریق صفحه شخصی بنده در اینستاگرام با آدرس «sohrabimohammad» انجام دهیم. در صورت توفیق در این زمینه، شاید در آینده‌ای نزدیک برای سایر مجموعه شعرهایم این سازوکار را بهتر و مفصل‌تر پیگیری کنیم.
