محمدعلي حضرتي:
«سفارش» آفت ادبيات دفاع مقدس است
تاريخ : چهارشنبه ۱۷ شهريور ۱۳۸۹ ساعت ۱۱:۰۴
محمدعلي حضرتي «سفارش» را آفت ادبيات دفاع مقدس مي‌داند.
به گزارش هنر نیوز ،اين شاعر و نويسنده در آستانه‌ي سي‌سالگي دفاع مقدس در گفت‌وگو با ايسنا عنوان كرد: حمايت براي پرورش استعداد‌ها و ظهور آثار خلاقانه در حوزه‌ي دفاع مقدس لازم و ضروري است؛ اما «سفارش» آفت ادبيات دفاع مقدس است. به اعتقاد من، طي سال‌هاي گذشته، جهت‌گيري از حمايت به سوي سفارش تغيير كرده است و اين امر يك تهديد براي ادبيات دفاع مقدس محسوب مي‌شود.
او همچنين در ارزيابي آثار منتشرشده‌ي دفاع مقدس گفت: شعر دفاع مقدس در دوران جنگ و تا اواسط دهه‌ي 70 دوران درخشاني داشته است. تقريبا از سال 64، تم ديگري علاوه بر تم شناخته‌شده و موضوعات ثابت شعر جنگ به شعر اين حوزه وارد شد و به جزو جدانشدني اين شعر تبديل شد كه ادبيات اعتراض بود.
او در ادامه گفت: مبناي ادبيات اعتراض، مسأله‌ي جنگ و كساني هستند كه در جنگ كوتاهي مي‌كنند و به عبارتي خيانت مي‌كنند. لبه‌ي تيز اعتراض از سال 64 به بعد به سمت اين افراد متمايل بوده و ادبيات دفاع مقدس ما را پرمخاطب‌تر و جذاب‌تر كرده است.
حضرتي خاطرنشان كرد: در حوزه‌ي ادبيات داستاني، در سال‌هاي جنگ گفته مي‌شد كه شعر همراه با وقوع يك حادثه متولد مي‌شود؛ اما داستان به زمان بيش‌تري دارد كه به‌صورت درخشان آفريده شود؛ ولي من هنوز «نسل سوخته»ي احمد محمود را به بسياري از داستان‌هايي كه بعدها نويسندگان معروف و گم‌نام نوشتند، ترجيح مي‌دهم.
اين نويسنده افزود: شايد ما نياز‌منديم كه بعضي از محدوديت‌هاي پيش روي نويسندگان را برداريم تا شاهد بروز آثار خلاقانه‌تري در اين حوزه باشيم.
حضرتي با اشاره به آثار شاخص ادبيات حوزه‌ي دفاع مقدس گفت: در حوزه‌ي ادبيات داستاني، مهدي شجاعي و حسين مرتضاييان آبكنار نويسندگان خوبي هستند؛ اما هنوز هم «زمين سوخته»ي احمد محمود را علي‌رغم انتقاد‌هايي كه بر اين اثر وارد شده، در حوزه‌ي ادبيات داستاني دفاع مقدس، بي‌نظير مي‌دانم.
اين شاعر، افراد شاخص در حوزه‌ي شعر دفاع مقدس را گسترده دانست و اضافه كرد: بايد از شاعراني مثل زنده‌ياد قيصر امين‌پور، سيدحسن حسيني و محمدرضا عبدالملكيان ياد كرد، ضمن اين‌كه شاعران ديگري هم آثار درخشاني داشته‌اند.
او تصريح كرد: هنوز حقيقت جنگ براي خيلي‌ها ناشناخته است. مقياس سنجش در ذهن بسياري از مردم، حادثه است و حتا در ذهن بسياري از هنرمندان، بخصوص در سينما و تلويزيون، به جنبه‌هاي انساني جنگ كم‌تر پرداخته شده است. كارهاي ابراهيم حاتمي‌كيا در سال‌هاي آغازين جنگ كارهاي متفاوتي تلقي مي‌شدند؛ چون به جنبه‌هاي انساني جنگ و روابط انساني بين رزمندگان و افراد درگير در پشت جبهه مي‌پرداختند. كارهاي آخر مرحوم رسول ملاقلي‌پور هم اين خصوصيت را دارند.
حضرتي ادامه داد: در آثار سفارشي، اين جنبه‌ي انساني جنگ خيلي كم مورد توجه قرار گرفته است. حادثه‌ها، قهرمان‌بازي‌ها و اكشن بودن ماجرا بيش از جنبه‌ي انساني جلب توجه مي‌كند كه اين امر خيلي خوشايند نيست. جنگي كه هشت سال طول كشيده و در بسياري افراد تأثيرات شگرفي داشته، نبايد در ماجراجويي‌هايي مثل اين موارد و قهرمان‌بازي‌هايي كه در فيلم‌هاي اكشن هاليوودي مي‌بينيم، خلاصه شود.
او افزود: به هرحال، يك رزمنده ممكن است ترس را حس كرده باشد و دشمن در بعضي جبهه‌ها قوي بوده باشد. اين‌طور نيست كه دشمن را آن‌قدر ضعيف فرض كنيم كه هروقت خواستيم، او را مغلوب كنيم. اين مجال براي يك نويسنده كم‌تر فراهم شده كه اين مسائل را نشان دهد و بيش‌تر جنبه‌هاي مثبت قهرمانان جنگ ديده شده است؛ در حالي‌كه دشمن ما هم دشمن بزرگي بوده و به نظر من، به مناسبت بزرگ بودن همين دشمنان است كه قهرمانان ما هم بزرگ مي‌شوند. هرقدر دشمن را ضعيف‌تر نشان دهيم، به همان نسبت، اهميت و ارزش كار قهرمانان خود را پايين آورده‌ايم.
