داوود فتحعلی بیگی دبیر هفدهمین جشنواره نمایش های آئینی – سنتی در گفتگو با خبرنگار حوزه تاتر هنرنیوز در مورد حمایت های جشنواره سنتی از هنرمندان پیشکسوت نمایش های آئینی - سنتی
گفت: اینکه چند سالی است که شاهد تجلیل از هنرمندان پیشکسوت نمایش های آئینی – سنتی در جشنواره ها هستیم و در حال حاضر به یک رسم معمول و مرسوم مبدل شده است اولین استارت تجلیل از این عزیزان از طرف جشنواره نمایش های آئینی – سنتی بود.

وی ادامه داد: بحث تجلیل و تقدیر از هنرمندان پیشکسوت نمایش های آئینی – سنتی از جشنواره تاتر سنتی گذاشته شد و من به یاد دارم که در اولین دوره این جشنواره که در تالار وحدت برگزار گردید از مرحوم سید حسین یوسفی تجلیل کردیم که متاسفانه ایشان بعد از مدتی از بین ما رفتند. اما خوشحالیم که قبل از اینکه ایشان دنیا را ترک کنند از این پیشکسوت تجلیل شد. هنگامی که تماشاگران تمام قد در تالار وحدت ایستادند و برای این پیرمرد دست زدند. بیاد دارم که دو تن از مسئولین وقت که در سالن حضور داشتند و به هیچ عنوان این نوع افراد را هنرمند نمی دانستند بلکه مطرب می دانستند ! مجبور شدند که هنرمند بودن ایشان را بپذیرند.

کارگردان نمایش « تخت و خنجر» با بیان اینکه ما از سالها قبل به فکر حمایت از پیشکسوتان نمایش آیینی و سنتی هستیم یاد آور شد: متاسفانه بضاعت کانون نمایش های آیینی و سنتی درحد یک دفتر و چند پرسنلی است که با ما همکاری می کنند.

این استاد و پیشکسوت نمایش های آیینی – سنتی با اشاره به حث طرح تکریم اظهار داشت: از زمانی که بحث «طرح تکریم» در کشور مطرح شد ما تعدادی از پیشکسوتان تئاتر سنتی و آیینی را به طرح تکریم یا به موسسه پیشکسوتان معرفی کردیم و تلاش داشتیم در حد بضاعت خودمان در این زمینه کمک کنیم. این درحالی است که ما در این دفتر نه تنها در قالب یک تشکیلات معین و مشخص اداری فعالیت نداریم بلکه یک ردیف بودجه معینی هم در اختیار نداریم اما سعی کردیم تا آنجایی که از دستمان برمی آید حتی اگر درحد یک معرفی نامه باشد باز هم دریغ نکنیم. ضمن اینکه تعداد زیادی از هنرمندان پیشکسوت نمایش آیینی - سنتی بودند که به ما مراجعه کردند و ما برای آنان تائیدیه ای را نوشتم و آنها را به شورای ارزشیابی معرفی کردیم و خوشبختانه آنان توانستند در مقام تکریم ؛ ماهیانه مبلغ اندکی از دولت دریافت کنند.

دبیر هفدهمین جشنواره نمایش های آئینی – سنتی با بیان اینکه از دست ما بیش از این برنمی آید تصریح کرد: اما همین امکان اندک ما؛ شرایطی را برای هنرمندان پیشکسوت نمایش های آیینی – سنتی فراهم کرد تا مردم و مسئولین فرهنگی ، بسیاری از پیشکسوتان این حوزه را دیدند و با آنان آشنا شدند. به عنوان مثال یک زمانی ، زنده یاد مرشد ترابی در شهر ری زندگی می کرد و ما ایشان را در سال ۱۳۶۴ و همزمان با برگزاری اولین جشنواره تاتر جهاد دانشگاهی، او را کشف کردیم و برای جشنواره پرده خوانی کردند. این درحالی بود که تا قبل از آن نیز، من حتی خودم ، ایشان را نمی شناختم و بعد از این بود که بتدریج سعی کردیم دیگر پیشکسوتان این هنر را هم در جشنواره نمایش های آیینی – سنتی معرفی کنیم.

کارگردان نمایش « ميرزا عبدالطمع و جنگ جهاني » گفت: قبل از معرفی هنرمندان نمایش های آیینی – سنتی ، کجا برای تعزیه خوان ها ارزش قائل بودند؟ اما پیگیریهایی که صورت گرفت موجب گردید که هم اکنون کمیته ارزشیابی ای وجود داشته باشد و خوشبختانه الان به برخی از تعزیه خوانان درجه یک هنری اعطاء شده است . هم اکنون چند سالی است که آنان هم در زمره هنرمندان قرار گرفتند و حتی صندوق حمایت از هنرمندان که پیش تر از این معتقد بود تعزیه خوانان هنرمند نیستند و آنان را بیمه نمی کرد اما الان شرایط به نفع این هنرمندان تفاوت کرده است.

داوود فتحعلی بیگی در پاسخ به این سوال که آیا سینمارهای تخصصی هفدهمین جشنواره نمایش های آئینی – سنتی برای استفاده هنرمندان شهرستانی که توانایی حضور در این جشنواره را ندارند تصویر برداری خواهد شد گفت: خوشبختانه تصویر برداری از تمام آثار نمایشی و کلیه سینمارها چند سالی است که انجام می گیرد و این آثار در قالب بسته های مشخص و مدون در اختیار هنرمندان شهرستانها قرار خواهد گرفت.

وی اضافه کرد: مدت مدیدی است که ما آرشیوی در کانون نمایش های آیینی - سنتی داریم و هر کسی از هر کجای دنیا بخواهد که از این آرشیو استفاده کند ما با کمال میل این آرشیو را در اختیارشان قرار خواهیم داد . به عنوان مثل، اخیرا یک نفر از سوی آقای بهرام بیضایی پیغامی آورده بود که ایشان می خواهد از این آرشیو استفاده کند که ما این آرشیو را تقدیم کردیم.

این هنرمند پیشکسوت عرصه تاتر سنتی و آیینی با اشاره به بسته نقالی جهت آموزش این هنر خبر داد: در حال حاضر، مشغول تهیه یک بسته آموزش نقالی هستیم تا بتوانیم حداقل های آموزش را به دوستان این هنر بیاموزیم تا اگر هنرمندی خواست هنر نقالی را بیاموزد بداند که باید به چه نکاتی توجه کند.

داوود فتحعلی بیگی افزود: من هر گاه فیلم های مرحوم مرشد ترابی را می بینم داغم تازه می شود چرا که به یاد دارم هنگامی که یکی از دوستان ؛ مسئولیت مرکز هنرهای نمایشی را برعهده داشت و ما هر چه به ایشان التماس کردیم که بودجه ای بدهد تا ما بتوانیم در اختیار مرشد ترابی بگذاریم تا ایشان راضی به ضبط تجربیات خود بشوند اما ایشان این بودجه را  علی رغم اینکه داشتن ولی به ما ندادند درحالی که باید بپذیریم زنده یاد مرشد ترابی به تنهای بار میراث مکتب نقالی را به دوش کشیده بود و همین تصاویری که از ایشان به جا مانده ، بیشتر همت برخی از دوستان بوده است.

گفتگو از : مجید معافی