سینا مافی در گفتگو با هنرنیوز؛
بدلکار با جانش بازی می کند
بدلکاری یکی از دشوارترین حرفهها در عرصه بین المللی محسوب می شود. همین موضوع سبب شد تا با یک بدلکار سینما در این باره گفتکو کنیم.
تاريخ : شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۱ ساعت ۱۱:۱۹
سینا مافی از شاگردان پیمان ابدی بدلکار بزرگ سینماست که تا کنون کار جلوه های ویژه 130 فیلم سینمایی، تله فیلم و سریال تلوزیونی را به انجام رسانده است. او اکنون به عنوان رئیس تیم بدلکاری «سایه پنهان» به فعالیت می پردازد. اندکی در باب بدلکاری با او سخن گفته ایم.
بدلکاری را از چه زمان آغاز کردید؟
هشت سال است که در این حوزه مطالعه و تمرین می کنم. بخش زیادی از کار خود را مدیون پیمان ابدی و علیرضا فتحی هستم. شاید اگر راهنمایی این اساتید نبود من به این توان نمی رسیدم. آن زمان سن زیادی نداشتم ولی علاقه من به بدلکاری سبب شد تا در این راه مطالعه و تمرین بسیاری داشته باشم. شاید همین امر سبب شد که بسیاری از فیلمسازان به ما اعتماد کنند و علیرغم جوانی ما را حرفه ای بدانند.
بدلکاران به سبب دشواری هایی که با آن روبرو هستند، نیازمند حمایت های ویژه هستند که تا کنون برآورده نشده است. مایلم در این باب سخن بگویید.
گلایه های ما آنقدر زیاد است که ترجیح می دهم از آن ها شروع کنم. یک بدلکار به سبب مخاطراتی که او را تهدید می کند، با جانش بازی می‌کند. اما دستمزدی می گیرد که منطبق با تلاش و مخاطره او نیست. در این میان برخی جلوه‌های ویژه را بدل می کنند! اما این بدلکاری با بدلکاری ما تفاوت دارد. آن ها جلوه‌های ویژه را توسط کامپیوتر بازسازی می کنند وبه نوعی از کار یک بدلکار بدل می سازند. این کار که این روزها باب هم شده، در مجموعه هایی چون «راز پنهان»، «قلب یخی» و مجموعه هایی از این دست اتفاق افتاده است.
فکر نمی کنید این موضوع دلایلی مثل کمبود بودجه فیلم ها داشته باشد؟
سوال من این است که چرا در کشورهای خارجی این اتفاق نمی افتد؟ آن‌ها هم بدلکاری دارند؛ بازیگر دارند، جلوه‌های ویژه کامپیوتری آن‌ها بسیار قوی تر از ماست، پس چرا در کشور های خارجی چنین اتفاقی نمی افتد؟2012 فیلمیست که انتهای جهان را نشان می دهد. این فیلم بهترین جلوه‌های ویژه را دارد و بدلکاری نیز در آن جایگاه مشخص خود را دارد. این فیلم نشان می دهد که جلوه های ویژه جایگاه خود را دارد. و نمی توان آن ا به جای بدلکاری گذاشت. من واقعاً از طراحان جلوه‌های ویژه کامپیوتری خواهش می کنم در کار ما دخالت نکنند!
مایلم در این باره توضیح دهید که بدلکاری چند سال است که به وجود آمده و مورد استفاده قرار می گیرد؟
فیلم های مختلفی از آغاز تاریخ سینما بدلکاری را در خود داشته اند. هم چنین بازیگران مختلفی نیز بودند که خود بدلکاری و جلوه های ویژه فیلم را به عهده می گرفتند. از جمله آن ها چارلی چاپلین، باسترکیتون، هربرت لوییز، و بسیاری دیگر هستند. بعد از این گروه از بازیگران؛ فیلم جکی‌جان ساخته شد که بدلکاری‌هایی مبتنی بر دانش ورزش‌های رزمی در آن مورد استفاده قرار گرفت. در دهه چهل و پنجاه بدلکاری در ایران قوت خاصی نداشت. اما پس از این دوران رکود عصری تازه با ظهور تعدادی از بدلکاران چون علیرضا فتحی، اکبر نیکرو، صفدر سیاه‌پوش و ضبیح ضبیح پور در سینمای ایران ایجاد شد.در دهه هشتاد بدلکاری حرفه‌ای‌تر شد. ما نیز در پایان دهه هشتاد وارد این حرفه شدیم. با وجود سن و سال اندک، این جسارت را داشتیم که وارد عرصه بدلکاری شویم و بتوانیم در تولید جلوه‌های ویژه که بخش زیادی از آن‌ها بسیار خطرناک هستند ایجاد کنیم. در حین همین سال‌ها یعنی در میانه دهه هشتاد، پیمان ابدی به ایران برگشت و بدلکاری را به شکلی حرفه ای از آلمان به ایران آورد.
تا کنون در چند مجموعه به بدلکاری پرداخته‌اید؟
اکنون در دهه اخیر بیش از 130 کار بدلکاری انجام داده ایم. این مجموعه ها مشتمل بر تیزرهای تلوزیونی، فیلم‌های سینمایی و تلوزیونی است. آخرین کار ما ماتادور بود ولی متاسفانه ماتادور نیز بدلکاری های بسیار سنگینی داشت که می توانست حتی منجر به مرگ ما شود. به عنوان مثال یکی از صحنه های این فیلم پریدن از داخل هلیکوپتر بر روی سقف قطاری بود که بسیار خطرناک بود. می توا ن گفت خدا به ما رحم کرد که از ماتادور جان سالم به در بردیم.
با این توصیف می توان گفت حرفه شما چنان دشوار است که تنها یک فرد حرفه‌ای می تواند به آن وارد شود.
اما متاسفانه برخی خود را بدلکار جلوه می دهند. برخی با سابقه ای که در ورزش‌های رزمی دارند؛ وارد حرفه بدلکاری می شوند و باید گفت این موضوع به قدری خطرناک است که ممکن است جانشان را به مخاطره بیاندازد. من نیز خود ورزش حرفه‌ای را دنبال می کردم اما به صورت حرفه ای بدلکاری را دنبال کردم. درباره آن مطالعه کردم و نکات بسیاری را تمرین کردم. من شب ها تا صبح درباره این حرفه مطالعه می کردم. بارها و بارها فیلم هایی را می دیدم و نکات ان را یادداشت می کردم. با پیمان ابدی درمیان می گذاشتم و از او در این باره سوال می کردم. با این وجود هنوز هم معتقدم ما علم کافی نداریم، چه رسد به افرادی که بی تجربه جان خود را برای بدلکاری به خطر می اندازند. بدلکاری نیاز به دوره های بسیاری دارد. فراتر از امضا کردن یک قرارداد است. کوچکترین اشتباه و محاسبه شاید اجرای یک طرفند را به آخرین اجرا بدل کند.
در پایان به این نکته تاکید می کنم که رزمی با بدلکاری متفاوت است! یکی از دوستان ما که تنها یک ورزشکار رزمی بود؛ ادعا کرد که می تواند یک حرکت را انجام دهد و در نتیجه دچار شکستگی ستون فقرات شد و تا شش ماه آینده حتی نخواهد توانست به زندگی عادی باز گردد.
