نگاهی به کتاب «آوای لطیف اهریمن» اثر «نادین گوردیمر»؛
نوشتن است که رویاها را واقعیت می‌بخشد
گوردیمر عواطف و درونیات انسان را با استفاده قدرتمندش از کلمات روی صفحات کاغذ بیرون می ریزد و خواننده را با وجوه کمتر شناخته شده اش آشنا می کند وجوهی که روح انسان را ترسناک جلوه می دهد.
تاريخ : شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۳۳
نادین گوردیمر در یک خانواده مهاجر اروپایی در یکی از شهرکهای سفیدپوست نشین حومه ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی، متولد شد. پدرش از یهودیان لیتوانی و مادرش نومسیحی لیبرالی بود که اعتقادی به برتری نژادی نداشت. نادین درسهای دبستان و دبیرستانی را نزد مادرش در خانه آموخت و بعد به دانشگاه ژوهانسبورگ رفت؛ اما آن را به پایان نبرد و عمر خود را صرف نوشتن و تلاش برای برابری نژادی در کشورش کرد. در پانزده سالگی نخستین داستانش را برای کودکان منتشر کرد. داستانی که جدایی سیاهان و سفیدان را نادرست خوانده بود.
رمان «دختر برگر» او در پایان دهه ۷۰ میلادی به‌دلیل آن‌چه گرایش‌های کمونیستی نامیده شد توسط مقام‌های حکومتی ممنوع اعلام گردید و بعد از اعتراض‌های جهانی توسط کسانی چون هاینریش بُل آلمانی بود که آزاد شد. نلسون ماندلا، نماد جنبش ضدنژادپرستی آفریقای جنوبی، این رمان گوردیمر را در دوره محکومیت خود در زندانی در جزیره رابن خوانده بود. از دیگر آثار این نویسنده می‌توان به «فرصتی برای عاشق بودن(۱۹۶۳)»، «یک ورزش طبیعی(۱۹۸۷)»، «سرگذشت پسرم(۱۹۹۰)»، «خانه اسلحه(۱۹۹۸)» و از بین مجموعه داستان‌های کوتاه وی می‌توان به «داستان‌های منتخب(۱۹۷۵)»، «لحظه قبل از شلیک (۱۹۸۸)»، «یکی بود یکی نبود(۱۹۸۹)» و «یک شانزدهم بتهوون سیاه پوست بود(۲۰۰۷)» اشاره کرد. او او تا به حال ۱۵ رمان و ۲۱ مجموعه داستان منتشر شده است که آخرین آن ها در سال ۲۰۱۲، ۲ سال پیش از مرگش منتشر شد. با این حال، گوردیمر برای مخاطبان ایرانی چندان شناخته شده نیست. تنها رمان سرگذشت پسرم و تعدادی از داستان های کوتاه این نویسنده به فارسی برگردانده شده است.
زمان زیادی از مرگ گوردیمر نگذشته و انتشارات بوتیمار هم به تازگی با انتخاب تعدادی از معروف ترین داستان های کوتاه او مجموعه «آوای لطیف اهریمن» را با ترجمه فاطمه پورجعفری منتشر و راهی بازار کرده است. در داستان های این کتاب «انسان هایی به تصویر کشیده شده اند، که با شرایطی که در آن قرار گرفته اند، دست و پنجه نرم می کنند. برخی در تلاش اند از این شرایط فرار کنند و برخی دیگر چاره ای جز رویارویی با آن نمی بینند. تنها تعداد معدودی از این آدم ها، تصمیم به تغییر شرایط زندگی شان می گیرند.» در مقدمه کتاب همچنین آمده است: «انسانها در روابط اجتماعی جامعه ای که زندگی می کنند و یا در خلوت انزوایشان، دستمایه کار گوردیمرند. انسانهایی با رنگ پوست های گوناگون برخاسته از طبقات اجتماعی مختلف و دارای جنسیت های متفاوت. آن چه غالب این شخصیتهای داستانی را به هم شبیه و نزدیک می کند، پیچیدگی های روحی آنهاست و نیز تلاششان برای کشف حقیقت. حقیقتی که چیزی جز زندگی نیست.»
گوردیمر در داستانهایش قاتلی را برای در امان ماندن از شک و گمان با دسته گلی ارزان قیمت از گلهای قرمز و با روبان کشی فشرده بر دور برگهای له شده و خارهای مرطوبشان بر سر مزار مقتول می برد، یا پسرکی را از خانواده ای، که نگران هجوم دزدها به خانه شان هستند و تونلی از دیوارهای درخشان را روی دیوارهای خانه شان کشیده اند، داخل تونل می کند تا دندانه های تیغدار در زانوها و دستها و سر پسرک فرو روند و در انتهای داستان توده‌ی بی شکل و خون آلودی را که زمانی پسرک بود تکه تکه با کمک اره ها، سیم چین ها و ساطورها از داخل کلاف امنیتی بیرون بکشد. اوست که برای کارگر جوان سیاه پوست مزرعه ای که به دست ارباب خود کشته شده مجلس ترحیم می گیرد و هیچ کس نمی فهمد که کارگر سیاه پوست فرزند ارباب سفید است. گوردمیر انسان را خوب شناخته است، با خواندن کتاب این را متوجه شده و از سبک شگفت انگیزش و ضربه‌هایی که در انجام داستانهایش به شما می زند لذت می برید. گوردیمر عواطف و درونیات انسان را با استفاده قدرتمندش از کلمات روی صفحات کاغذ بیرون می ریزد و خواننده را با وجوه کمتر شناخته شده اش آشنا می کند وجوهی که روح انسان را ترسناک جلوه می دهد.
آوای لطیف اهریمن با ۱44 صفحه و در شمارگان هزار نسخه با قیمت ۱۲ هزار تومان منتشر شده است.
«ی.پ»
