راور شهر کاروانسراها
 
تاريخ : سه شنبه ۳ فروردين ۱۳۸۹ ساعت ۱۶:۱۹
راور از توابع استان کرمان شهري با تاريخ کهن در حاشيه کوير، بر سر راه کاروانهاي زيارتي قرار گرفته است.
وجود برخي مناطق ديدني و آثار تاريخي به خصوص سروهاي چند هزار ساله "طرز" و کاروانسراهاي زيباي بين راهي از اين شهر چهره اي گردشگري ساخته است.
ماشاالله کاربخش راوري در کتاب "راور شهري در حاشيه کوير" پيرامون وجه تسميه راور مي نويسد: چون اين منطقه مرکز و محل راهداري لوت کرمان بوده و هميشه عده اي سرباز از اين جاده محافظت مي کردند و آن را از حمله دزدان و غارتگران در امان مي داشته اند لذا اين محل را "راور" مخفف "راهور" به معناي نگاه دارنده و محافظ جاده ناميده اند که بعد به "راور" تغيير يافته است.
"در اين مورد از واژه "راهبر" نيز سخن به ميان آمده که به معني هادي و راهنما و راه آموز است زيرا در گذشته گروهي راهنما در اين محل حضور داشتند که کاروانهاي مسافري و زوار و قافله ها را راهنمايي کرده و از لوت عبور مي داده اند".
راور به علت قرار گرفتن در مسير زوار حضرت امام رضا(ع) از روزگاران قديم داراي کاروانسراهاي متعددي بوده است.
محمدعلي گلابزاده در کتاب "راور جلوه گاه هنر" مي نويسد: اگر راور را شهر کاروانسراها، قلعه ها و برجها بناميم سخني به گزاف نگفته ايم زيرا در هر گذرگاه اين شهر يکي از اين سه اثر جلب توجه مي کند.
وي مي افزايد: وجود راور بر سر راه کرمان به مشهد و حضور قابل توجه زائراني که از اين راه مي گذشتند به ويژه آنکه کوير را نيز روياروي خود داشتند، ايجاب مي کرد تا ساخت کاروانسرا بانيان بسيار پيدا کند و خيرين زيادي ساخت کاروانسرا را همت بگمارند.
او مي گويد: همچنين هجوم بي رويه راهزنان و شبيخون سارقان و دزدان موجب شده بود که برجهايي چند ساخته شود تا بتوان از اين طريق، مردم را از حملات آنان با خبر کرد.
در اين ميان معروفترين کاروانسراهاي راور "آب بيد، حوض پنج، چاه کوران، شريف آباد، دربند، چهل پايه، اسماعيل آباد، هروز و حرجند" نام دارند.
کاروانسراي آبيد از يادگارهاي حاج آقا علي کرماني معروف به حاج آقا علي زعيم الله است که در کرمان و رفسنجان مجموعه اي شامل مسجد، بازار، کاروانسرا و آب انبار از او برجا ماده است.
چشمه آب روان و درختان بيدي که در جوار اين کاروانسرا قرار دارد به آن حال و هواي خاصي بخشيده و به همين دليل اين کاروانسرا را آبيد يا همان آب و بيد ناميده اند.
اين اثر در 50 کيلومتري جاده راور به کرمان قرار گرفته است.
کاروانسراي حوض پنج در 30 کيلومتري جاده قديم راور کرمان قرار گرفته است.
بنايي از نوع کاروانسراهاي چهار ايواني سرپوشيده است که از ويژگي خاصي برخوردار مي باشد.
در جوار اين کاروانسرا آب انباري قرار دارد که بر ارزش آن افزوده است.
در قسمت شرقي اين مجموعه راه پله اي وجود دارد که در هر طرف آن سه ايوانچه با طاق جناغي جلب توجه مي کند.
همچنين دو سکوي آجري در دو طرف ايوانچه ها براي استراحت کاروانيان احداث شده و هشتي در حد فاصل ورودي و حياط است.
از ديوار خارجي کاروانسرا هنوز آثاري از آبگذرها ديده مي شود. اين بناها از جمله باقيات و صالحات آقا ابراهيم، تاجر بيرجندي ملقب به معين التجار است که در کرمان سکونت داشت.
کاروانسراي شريف آباد هم از بناهاي عصر قاجار بود که باني آن حاجي غلامعلي خان است. اين بنا تخريب شده و اثري از آن بر جاي نيست.
کاروانسراي چاه کوران بر سر راه راور به مشهد قرار دارد و باني آن سيد هدايت الله سيرجاني است.
در اين کاروانسرا يک چاه آب شور وجود دارد که در گذشته به مصرف مرکب هاي کاروانيان مي رسيد.
قنات آب شيريني هم در اين محل قرار داشته که امروز جز آثار آن باقي نيست.
اين مکان يادآور حادثه تلخ کور کردن جمعي از مردم راور به دست نادرشاه است به همين دليل نام چاه کوران بر آن نهاده اند.
کاروانسراي دربند نيز بر سر راه راور مشهد قرار دارد.
موقعيت اين کاروانسرا بگونه اي بود که به آساني مي توانستند راههاي عبور را ببندند و تنها يک راه را باز گذارند و به اين ترتيب راهزنان و مهاجمين را دربند بکشند.
به همين دليل اين نام را بر اين کاروانسرا گذاشته اند.
اين بناي محمد اسماعيل خان نوري وکيل الملک است که به سال 1271 به حکومت کرمان منصوب شد و در طول 9 سال ماموريت دهها اثر خير از خود باقي گذاشت که يکي از آنها کاروانسراي دربند است.
کاروانسراي چهل پايه نيز بر سر راه راور به مشهد و در محوطه اي که اطرافش شبيه به ديوار کوه است قرار دارد.
اين کاروانسرا از امکانات اوليه براي اطراق کاروانها بهره اي نداشت به همين دليل بيش از 100 سال قبل سليمان خان بهجت الدوله يکي از خيرين بم کاروانسراي مناسبي احداث کرد که مخزن آن از آب باران پر مي شد و تا يک سال نياز کاروانهاي عبوري را تامين مي کرد.
کاروانسراي اسماعيل آباد نيز در روستاي اسماعيل آباد واقع در 16 کيلومتري راور واقع شده است.
مصالح ساختماني آن خشت و گل است و قريب دو قرن قدمت دارد.
کاروانسراي هروز نيز قدمتش به عصر صفوي و زمان شاه عباس اول مي رسد.
اين کاروانسرا در مسير کرمان مشهد قرار دارد و برخي کارشناسان ميراث فرهنگي معتقدند اين اثر متعلق به عصر قاجار است.
کاروانسراي حرجند هم در روستاي حرجند و بر سر راه ارتباط قديمي راور - شهداد قرار دارد.
اين مجموعه داراي 9 باب اتاق با آجرهاي چهار گوش و سقفي ضربي شکل است.
يخدان راور، آب انبار غياث، حوض خان، قلعه قهقهه، قلعه گوجهر، قلعه شفيع خان و برجهاي ياور، گرمه اي، محله بلوچي، خانه کل حسين، ده علي، محمد آباد، دهوج، ميرزا شفيع خان ، ديمسکان، جلال آباد و گلنار نيز از جمله قلعه ها و برجهاي قديمي و معروف در راور بشمار مي روند.
کد خبر: 8929
Share/Save/Bookmark