شهرام زارع- باستان‌شناس و سردبیر مجلة باستان‌پژوهی- در گفت‌و‌گو با هنرنیوز با بیان اینکه تکوک (ریتون) مذکور منسوب به غار «کلماکره» در شهرستان پلدختر استان لرستان است، افزود: در آخر دهه ۱۳۶۰، به صورت کاملاً اتفاقی، مجموعه‌ای توسط یکی از بومیان کشف شد که در اثر بی‌تدبیری‌ها عمدتاً به یغما رفت و شماری از آن‌ها امروزه در موزه‌های جهان نظیر لوور، بریتانیا و متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود. گویا این اثر نیز مربوط به آن مجموعه است.
این باستان‌شناس ادامه داد: نکته قابل تأمل آن است که در اصالت اغلب اشیای منسوب به مجموعه «کلماکره» شک و شبهه وجود دارد. چون شاید چند برابر آنچه از آثار این منطقه به یغما رفته، اشیای بدلی از روی این مجموعه ساخته شده و در بازار اشیا عتیقه به خرید و فروش رسیده است.
او توضیح داد: به نظر می‌رسد اثر تحویل داده شده نیز یکی از همین نمونه‌های تقلبی باشد. ویژگی‌های ساختاری اثر، ترکیب اجزاء بدن اینجانور، آرایه‌پردازی‌ها و شکل پرچ و لحیم-کاری اجزا و اتصالات مختلف بدن در این تکوک حاکی از این امر است. به نظر می‌رسد که این یک اثر تلفیقی است که با چسباندن ترکیبی نامربوط از قطعات مختلف به این شکل پدید آمده است. البته برای قضاوت درست و دقیق می‌بایست از نزدیک توسط متخصصان بررسی شود.
زارع تصریح کرد: منطقة پلدختر و از جمله محدوده غار کلماکره طی سال‌های اخیر در چارچوب برنامه‌های پژوهشکده باستان‌شناسی توسط گروهی از باستان‌شناسان به سرپرستی علی اکبر وحدتی و محمدتقی عطائی بررسی و مطالعه شده است. چون آن‌ها در زمینه باستان‌شناسی عصر آهن و دوره هخامنشی صاحب نظر هستند و منطقه را نیز بررسی کرده‌اند، طبعاً دیدگاه‌های روشن‌تری برای ارزیابی این اثر می‌توانند به دست دهند و با اطمینان بیشتری قضاوت خواهند کرد. در سال ۱۳۶۹ هم یک مجموعه از سوداگران اموال فرهنگی توقیف شد که شماری از آثار آن منتسب به کلماکره بود و گزارشی از آن در مجله میراث فرهنگی سال ۱۳۷۰ منتشر شده و برای آگاهی از پیشینه این موضوع حتماً راهگشاست.
این باستان شناس درباره اهمیت تحویل این اثر فرهنگی از سوی مسؤولان سازمان میراث فرهنگی افزود: بی‌شک قصد و نیت از تحویل دادن اثر توسط امریکا از روی حسن نیت انجام گرفته است. چون خود امریکایی‌ها در اصل این اثر را از یک مجموعه‌دار بین‌المللی ضبط کرده‌اند. تلاش رؤسای سازمان میراث فرهنگی کشور هم برای پیگری و تحویل گرفتن این اثر ستودنی و قابل تقدیر است. اما در کنار این موضوع، مسایل تخصصی و علمی هم وجود دارد که می‌بایست در سطوح علمی و توسط متخصصان در آینده مورد بحث قرار گیرد.
به گزارش هنرنیوز، شب گذشته BBC مخابره کرد که آمریکا یک جام شیردال باستانی را که متعلق به قرن ۷ پیش از میلاد، آغاز عصر ماد‌ها، بوده برای نشان دادن حسن نیت آمریکا نسبت به ایران به این کشور بازگرداند.
اینکه آیا در هیئت ایرانی و به همراه رییس سازمان میراث فرهنگی باستان‌شناسی هم حاضر بوده است یا خیر هنوز مشخص نیست.
به گزارش هنرنیوز، شیء معروف به شیردال، متعلق به یکی از سوداگران بین المللی اشیاء عتیقه به نام هشام ابوتعم (Hicham Aboutaam) که لبنانی تبار بوده و چند گالری عتیقه فروشی در ژنو، نیویورک و تورنتو دارد.
در اوایل دهة ۲۰۰۰ میلادی یکی از مجموعه داران بسیار ثروتمند امریکایی این اثر را به این شرط که آن را در امریکا تحویل بگیرد به قیمت ۰۰۰/۹۰۰ دلار از ابوتعم می خرد. ابوتعم در سال ۲۰۰۴ این اثر را به آمریکا می برد. او ارزش اثر را در اظهارنامه گمرکی ۲۴ دلار اعلام کرده بوده است که این امر سوء ظن مأموران کمرگ را بر انگیخته بود. با بررسی کارشناسان، موضوع نقره بودن و عتیقه بودن این شیء مطرح می شود و هرچند که ابوتعم مبدأ شیء را سوریه اعلام کرده بود، احتمال داده می شود که از آثار غار کلماکره لرستان، یا آن گونه که در امریکا شناخته می شود «هنر/گنجینه غار غربی» (Western Cave Treasure)، است.
ابوتعم دستگیر و در جریان دادگاهی حکم زندان و جریمه نقدی برای او در نظر گرفته می شود. از آنجا که مطابق قوانین یونسکو، دولت امریکا موظف به استرداد اثر به ایران بوده، این اثر از سال ۲۰۰۵ میلادی نزد وزارت امنیت امریکا به امانت مانده بود.
