مهدی بنکدار از چهره هاي با سابقه هنري در حوزه علميه قم و از مسؤولان مركز فرهنگي هنري دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، دبیر و عضو شورای سیاست گذاری جشنواره فیلم اشراق گفت: سینما ظاهری ترین لایه تمدن غرب و معارف دینی باطنی ترین مفاهیم انسانی و الهی است. اینکه چه طور می توان بین این دو تناسب و پلی ایجاد کرد، در عین ضرورت نیازمند مطالعه و آموزش است.
این منتقد سینما افزود: در سینمای دینی بحث تزکیه نفس، معرفت علمی و غنای علمی نسبت به دین و مسائل شرعی است. با توجه به در نظر گرفتن این امور روحانیت می توانند در جریان سازی سینما، هدایت و ارشاد افکار به وسیله سینما موثر باشند.
وی با اشاره به اینکه سینما بدون آنکه لوازم اصلی شناخت آن آموزش داده شود، مانند دیگر مظاهر تمدن غرب، وارد فرهنگ ایران شد گفت: سینما یکی از محصولات تمدن غرب است. محصول هنر تکنولوژی یا هنر تکنیکی است که فرهنگ آن زاییده این تمدن است و این امر قابل انکار نیست. نگاهی به سیر تاریخی این پدیده نشان می دهد، در سده های گذشته ورود تمدن غرب در ایران مثل سایر محصولات غربی یک ورود بیمارگونه بوده است یعنی فقط مظاهر و جذابیت های ظاهری آن وارد ایران شده است. در اصل به دلیل حاکمیت های آن دوران، روشنفکری وارداتی مریض و بیمارگونه وارد ایران شد.
دبیر جشنواره اشراق ادامه داد: ورود بیمار گونه سینما در زمان طاغوت و رژیم گذشته صرفا سرگرمی های ابتذال گونه را دنبال می کرد و ابتذال
” سینما ظاهری ترین لایه تمدن غرب و معارف دینی باطنی ترین مفاهیم انسانی و الهی است. اینکه چه طور می توان بین این دو تناسب و پلی ایجاد کرد، در عین ضرورت نیازمند مطالعه و آموزش است. “
در آن رکن اول بود. لذا جامعه روحانی و مراجع شیعه با این پدیده برخورد سلبی و منفی داشتند و به نوعی می توان گفت ابتذال در سینما امری بود که روحانیون در آن دوران از سینما می پنداشتند.
به گفته وی، علاوه بر اینکه در آن دوران در سینما سرگرمی مردم به نحوه غیر مشروع همراه با پدیده های غیر اخلاقی همراه بود ، سینما از نظر تکنیکی ضعیف و نازل بود. در کنار این امور گاهی اوقات فیلم هایی ساخته می شد که مفهوم و مضمون داشت اما مضمون آن غیر دینی بود. فیلم هایی که در سینما ها اکران می شد، متعلق به جامعه روشنفکری آن زمان بود. لذا این امر طبیعی بود که جامعه روحانیت نسبت به سینما و این پدیده نگاه فردی و منفی داشته باشند.
این مسئول مركز فرهنگي هنري دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم گفت: با ظهور انقلاب اسلامی و ظهور حضرت امام (ره) تحولات زیادی در عرصه های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی شکل گرفت. حضرت امام نسبت به پدیده سینما عنوان کردند: ما باسینما مخالف نیستیم با فحشا مخالفیم.
مهدی بنکدار با تاکید بر اینکه با هنر وتکنولوژی نمی توان فردی برخورد کرد گفت: ضرورت دارد روحانیت با معرفت کامل به این حوزه بپردازند و در جهت اهداف از مضرات و منافع آن استفاده کنند.
وی در پاسخ به این سوال که ورود روحانیت را به این حوزه چگونه می بینید گفت: ورود روحانیت به سینما مثل یک تیغ دو لبه است، عدم شناخت صحیح نسبت به این موضوع به تکنیک به مفهوم عام و به ماهیت آن صدمه می زند.گرچه سینما از نظر ظاهری و فساد تعدیل یافته است اما جامعه روحانی نسبت به گذشته نگاه شان به سینما تغییر کرده است. در سالهای اخیر با توجه به رشد روزافزون تکنولوژی در همه زوایای زندگی اجتماعی و فرهنگی کشور حتی در میان فرزندان روحانی و فرزندان مراجع تقلید نفوذ کرد و روحانیت این پدیده را مانند اینترنت پذیرفتند.با توجه به اینکه نهادهای مختلف در قم و موسسات دیگر بصورت پژوهشی به این امر می پردازند اما هنوز مشکلاتی وجود دارد و ضروری است، طلاب ورود صحیح به این حوزه را مدنظر داشته باشند.
عضو شورای سیاست گذاری جشنواره فیلم اشراق ادامه داد: مباحث فلسفی این پدیده و این امر که رسانه به عنوان یکی از وسایل ارتباط جمعی می توانند حامل پیام باشد و عدم نگاه ابزاری صرف و اینکه چه پیام هایی از
” ورود روحانیت به سینما مثل یک تیغ دو لبه است، عدم شناخت صحیح نسبت به این موضوع به تکنیک به مفهوم عام و به ماهیت آن صدمه می زند.گرچه سینما از نظر ظاهری و فساد تعدیل یافته است اما جامعه روحانی نسبت به گذشته نگاه شان به سینما تغییر کرده است. “
این طریق قابل بازگویی است، ضرورت پژوهش و آموزش را در این خصوص پر رنگ می کند.
وی با اشاره به صحبت شهید آوینی که می گوید «باید به این هنر تکنیک به قدری مسلط شد که از حجاب آن گذشت» گفت: لازمه آن این است که افراد حوزوی به این پدیده معرفت و شناخت پیدا کنند. لوازم وتوابع و مفسده های آن و مصالحی که بتوان به آنها اطمینان کرد را دریابند. تسلط به این حوزه سبب خواهد شد تا با مطالعه عمیق به آنچه محتوا و تکنیک و فرم برای انتقال مفاهیم دینی از طریق این وسایل، موفقیت لازمه کسب شود.
وی با اشاره به اینکه نقش روحانیت در این حوزه ارشاد و تولید فکر است گفت: مدیریت فرهنگی هنری مجتمع هایی که فیلم سازان زیر نظر افراد حوزوی تربیت شوند، سبب خواهد شد، در بعد نرم افزاری تولید اندیشه و فکر متناسب با قالب و زمینه سینما داشته باشیم و در اینصورت مدیرانی که به هنر مسلط باشند و بتواند نهادی را برای پدید آوردن آثاری با مضمون و مفهوم دینی هدایت کنند، خواهیم داشت. نکته حائز اهمیت این است که روحانیت بدون معرفت به این مقوله نمی توانند مخاطب را تحت تاثیر قرار دهند. با تسلط بر این مباحث قطعا آثار تولیدی و محتوایی قابل قبول دینی و تاثیر گذاری خواهند بود.
این کارشناس سینما در پاسخ به این سوال که به نظر شما برخورد حوزه با پدیده ی سینما چگونه بوده است گفت: عدم وجود نهادی به صورت رسمی و کارشناسانه که در سینما به طور دائم اظهار نظر کند و نظرات آن به عنوان یک کارشناس مورد توجه قرار گیرد، در حال حاضر در بدنه حوزه علمیه وجود ندارد.
کلیسای واتیکان در متن تمدن غرب بدون اینکه اعلام حاکمیت نماید، با اعلام نظر روی فروش میلیون دلاری جهانی فیلم، تاثیر گذار است. لذا گروهی از کارشناسان از ابتدا در این مکان به طور تخصصی فعالیت می کنند. این نظرات به قدری کارشناسانه است که مورد اعتماد مردم است. افرادی که می خواهند قطعیت حفظ کنند، نگاهشان به نظر این نهاد دینی بستگی دارد .کلیسای واتیکان از ابتدا نظرات سینمای غرب را رصد کرده است، سینمای ایران در این زمینه نیازمند نهاد دینی و تاثیر گذار است.
وی تاکید کرد: متاسفانه به خاطر شرایط در دهه های اول انقلاب ، نهاد رسمی و کارشناسی که هنرمندان و در عین حال مردم نیز به آن اعتماد داشته باشند، موجود نیست. در حال حاضر بارقه هایی را می بینیم، شورای مدیریت حوزه علمیه قم که نهاد رسمی حوزه علمیه قم است ، اتفاقات سینما را رصد می کند. حال آنکه در گذشته عرف حوزه پرداختن به این مقولات را بر نمی تابید. در حال حاضر حوزه و جامعه روحانیت باید به مرحله ای برسند که بدنه حوزه نظراتش مورد توجه قرار گیرد.
