مجموعه تلویزیونی «مادر» به کارگردانی «بیژن بیرنگ» روی آنتن شبکه دوم سیما رفته است. مجموعهای که داستان آن به سالهای دفاع مقدس مربوط میشود و بیرنگ با بهره بردن از فضایی متفاوت، نگاهی به اتفاقات معمولی زندگی مردم در سالهای جنگ دارد. سریال «مادر» که در ادامه سریال «همچون سرو» ساخته شده است، داستان مادری را روایت میکند که برای بازگرداندن فرزندش به جبهه میرود، اما در آنجا ماندگار شده و ازدواج میکند. سازندگان این سریال تلاش کردهاند که نگاهی متفاوت و انسانی به مقوله جنگ و آدمهای آن داشته باشند. هر چند میتوان گفت که موقعیتها و فضایی که این مجموعه تلویزیونی برای مخاطب سیما به تصویر میکشد واقعی نیستند و میتوان گفت بیشتر تخیلی و فانتزی است. بنابراین بیراه نیست که بگوییم سریال مادر ترکیبی ازاتفاقات جنگ، روابط انسانی و فضای فانتزی است و در آن به موضوعات مختلف انسانی واخلاقی مطرح میشوند.
بیژن بیرنگ کارگردان، تهیه کننده، مجری و فیلمنامه نویس سینما و تلویزیون کشورمان به همراه محروم «مسعود رسام» در سالهای دهه هفتاد با ساخت دو مجموعه طنز تلویزیونی «همسران» و «خانه سبز» به شهرت و حبوبیت در نزد مخاطبان سیما رسید. وی در کارنامه تلویزیونی خود ساخت مجموعههای چون: «باز هم زندگی»، «سرزمین سبز»، «خانه سبز»، «همسران»، «چاق و لاغر» و «همچون سرو» را دارد. همه مخاطبان سیما وی را کارگردانی خلاق و محبوب میدانند. چرا که با ساخت سریالهای خانوادگی جذاب ودوست داشتنی توانست مخاطبان فراوانی را پای تلویزیون بنشاند. هر چند با وجود محدودیتهایی که در طول این سالها تلویزیون داشته است وبه بتع آن بیرنگ هم مدتی را نتوانست در تلویزیون کار کند. اما وی تلاش کرده که در سریال مادر بتواند ارتباط درستی را با مخاطب با هوش و سخت گیر تلویزیون برقرار کند، بنابراین میتوان گفت که این سریال نگاه انسانی به مقوله زندگی آدمها در سالهای جنگ دارد. آدمهایی که فارغ از جایگاه اجتماعیشان بیش از اندازه به همدیگر و وطن خویش وفادار بودند و هر کاری که از دستشان برمیآمد برای دفاع از سرزمین خویش انجام میدادند. بیژن بیرنگ در این سریال تلاش میکند که در عین ایجاد یک فضای مفرح بتواند به دغدغهها و مسائل خانوادگی همچون سایر آثار خود در فضای جنگ و با توجه به مسائل اجتماعی و خانوادگی بپردازد. ژانر دفاع مقدس در طول این سالها همیشه در تلویزیون از جایگاه والا و مطرحی برخوردار بوده است. در طی این سالها مجموعههای تلویزیونی با دستمایه قرار دادن جنگ، ابعاد انسانی و عاطفی و مطرح کردن لایههای پنهان آن بودند. آثاری که در ساختار روایی خود تلاش کردند که بتوانند قصهای دراماتیک و متفاوت به لحاپ ساختار و مضمون را روایت کنند. سریال «همچونسرو» که یکی دو سال پیش از تلویزیون روی آنتن رفت، یکی از آثاری است که در این حوزه ساخته شد و میتوان گفت در روایت قصه، شخصیتپردازی، داستان و موقعیت دراماتیک ردپای بیرنگ را داشت. به گونهای که تا پیش از این گونه شخصیتپردازی و نحوه بیان دیالوگها را مخاطب در سریال خانه سبز یا همسران به وفور دیده بود. یکی از مهمترین ویژگیهای مجموعه تلویزیونی «همچون سرو» نسبت به سایر آثار در این خصوص این بود که جنگ را نه با فضای جبهه و خط مقدم و عملیات خاص آن فارغ از فضای شهری و جنگی به مخاطب معرفی میکرد. تاجایی که داستان اثر در قرار گاهی اتفاق میافتاد که در آن افرادی از طبقات مختلف جامعه با خصوصیات رفتاری و اخلاقی گوناگون و مسئولیتهایی مختلف حضور داشتند. به گونهای که این آدمها گویا قرار است نمادی از آدمهای مختلف جامعه در جنگ باشند. آدمهایی که مدام در حال مزه پرانی و شوخی در لحظات حساس با همدیگر هستند و هیچ ترسی هم از دشمن و فضای حاکم بر جنگ ندارد. به هرحال قضاوت در خصوص سریال «مادر» کمی زود است و باید دید که با وجود هزاران شبکه ماهوارهای که این روزها به راحتی قابل دسترسی هستند، آیا این سریال میتواند مخاطب خاص خود را داشته باشد.
سریالی که به گفته کارگرداناش بدون تبلیغات مناسب و به صورت ناگهانی در جدول پخش شبکه دوم سیما با وجود در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری قرار گرفته است. تاجایی که هنوز این سریال نتوانسته است مخاطب خود را داشته باشد. به نظر میرسد این روزها در کنار هجوم شبکههای ماهوارهای برای تصاحب مخاطبان تلویزیون، صدا وسیما خود نیز عامل مهمی برای ریزش مخاطبان سیما شده است و چندان علاقهای به تبلیغات در خصوص ساختههای خوداش ندارد و ترجیح میدهد برخی از آثاراش در سکوت خبری روانه آنتن شوند.