به گزارش هنرنیوز،نخستین همایش «حفاظت از میراث فرهنگی و باید و نبایدها» عصر روز شنبه ( ۲۱ آبان ) با هدف بررسی مسائل مربوط به چگونگی حفاظت از میراث فرهنگی و آثار تاریخی و با حضور دوستداران میراث فرهنگی، کارشناسان و باستان شناسان در سالن کتابخانه مرکزی خوزستان از سوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا برگزار شد. 

کامیار عبدی- باستان شناس و استاد دانشگاه - در همایش حفاظت از میراث فرهنگی و بایدها و نبایدها گفت: در حالی که ما در همایش‌ها مشغول شاهنامه‌خوانی و نام بردن از کوروش و داریوش هستیم و یک وطن پرستی کاذب را تزریق می‌کنیم، برخی مدیران نالایق که حتی با الفبای باستان شناسی آشنا نیستند، در صدر امور نشستند.
وی اظهار کرد: در چنین وضعیتی این مدیران در حال طراحی نقشه برای تخریب میراث فرهنگی یا تبدیل آن به منبعی برای درآمد زایی هستند.

گرگ در لباس گوسفند
عبدی تصریح کرد : مادام نسبت به دشمنان خارجی هشدار داده می‌شود، اما اینقدر دشمنان گرگ صفت در پوست گوسفند داریم، که اصلاً نیازی نیست به فکر دشمنان خارجی باشیم. در حالی که این گروه از داخل در حال خوردن این کشور به اشکال مختلف هستند، ما در یک وطن پرستی کاذب فرو رفتیم و اصلاً توجه نمی‌کنیم تا چند سال دیگر از این کشور به اندازه یک پوست تخم مرغ هم باقی نمی‌ماند و یک تلنگر کوچک باعث می‌شود تمام آنچه ما برای خودمان راجع به کوروش و رستم و... می‌بافیم، در یک آنی فرو بریزد.
 
این باستان‌شناس انجمن‌های خوزستان را یکی از فعال‌ترین انجمن‌های حوزه میراث فرهنگی دانست و ابراز امیدواری کرد روزی مردم خوزستان تندیس سخنگوی تاریانا را به عنوان نماد حفاظت از میراث خوزستان در یکی از میادین اهواز نصب کنند.
 
وی همچنین تخریب باستان شناسی را در دو حوزه انسانی و طبیعی دانست و گفت: تخریب طبیعی بر اثر سیل و زلزله و... هر از چندگاهی رخ می‌دهد، اما آنچه امروز در حوزه میراث فرهنگی باید مورد توجه قرار گیرد تخریبات و تهدیدات انسانی است. 

عبدی با بیان اینکه تا چندین سال پیش خبری از حفریات قاچاق در خوزستان نبود و این مساله بیشتر منحصر لرستان و کوه‌های زاگرس بود، اظهار کرد : متاسفانه این معضل دامن خوزستان را نیز گرفته است. چیزی که همیشه آثار باستانی خوزستان را در معرض تهدید قرار داده تخریب‌های مختلف بوده ، تخریب به اسم کشاورزی و تقسیم اراضی که در سال‌های گذشته با وسایل ساده تر و در سالهای جدید با بولدوزر ، لودر و .... انجام شده است . 

نشانه پیشرفت فرهنگی چیست؟
این استاد دانشگاه اسبق کالج دارتموت ایالات متحده‌ اضافه کرد: در سال های اخیر فعالیت‌های به اصطلاح عمرانی مزید بر علت شده است. استان خوزستان با یک بیستم مساحت کشور یک پنجم طرح‌های عمرانی مثل سد سازی، جاده سازی و ...را به خود اختصاص داده است. از همه بدتر اکتشافات و استخراج نفت است، که همه این موارد به طور مستقیم روی آثار باستانی تاثیر می‌گذارد. هرچند این اقدامات را نشان توسعه و پیشرفت ایران می‌دانند، اما من باستان‌شناس معتقدم این اقدامات نشان پیشرفت فرهنگی نیست ،بلکه صیانت از آثار باستانی نشانه پیشرفت فرهنگی است.
 
وی تاکید کرد: در حال حاضر کشورهای پیشرفته مانند کشورهای اسکاندیناوی تولید اسلحه و نیروگاه اتمی و... را کنار گذاشتند و بیشتر روی مسایل فرهنگی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

پول بهتر است یا میراث؟
این فارغ التحصیل دانشگاه میشیگان افزود: ما شعار می‌دهیم مدافع میراث فرهنگی هستیم اما زمانی که بحث پول و مادیات به میان می‌آید به سرعت حکم تخریب و فروش میراث می‌دهیم تا به منافع مادی و منصب دست پیدا کنیم. میراث فرهنگی در ایران اهمیت فرهنگی خود را از دست داده است و به روشی برای درآمدزایی تبدیل شده ‌است.
 
وی خاطر نشان کرد : ایران یک کشور فقیر آفریقایی نیست که بخواهد از هر طریقی به پول دست پیدا کند. ما اینقدر منابع طبیعی داریم که اگرمیراث فرهنگی را کنار بگذاریم و به آنها روی بیاوریم حتی یک دهم این منابع می‌تواند ایران را به آبادترین کشور تبدیل کند البته اگر فساد مالی و اداری ریشه کن شود، که به نظر می‌رسد نه تنها ریشه کن نشده بلکه شیوع هم پیدا کرده است. 

خوزستان بهشت باستان‌شناسی ایران یا... 
این استاد دانشگاه با بیان اینکه پیش از انقلاب ایران بهشت باستان شناسی جهان بود ، متذکر شد: در همین خوزستان شما در دشت شوشان می‌توانستید کارهای باستان شناسی انجام دهید، در حالی که ۵۰ کیلومتر آن طرفتر در مسجد سلیمان، ایذه ، رامهرمز یا بهبهان حفاری،می‌شد مطالعات و اکتشافات کاملاً متفاوتی انجام داد. در واقع آن زمان خوزستان به طور اخص بهشت باستان‌شناسی ایران بود.
 
وی با اشاره به اهمیت خوزستان و آغاز حفاری‌ها در شوش توسط فرانسویان در ۱۸۷۹ و تشریح کرد: قبل از انقلاب از ۳۰ هیات باستان‌شناسی ۲۰ هیات در خوزستان مشغول به کار بودند، چرا که دو منطقه خوزستان و فارس از لحاظ باستان شناسی در ایران به لحاظ شکل‌گیری نخستین حکومت‌ها همیشه حائز اهمیت بوده‌، که نباید فراموش کرد وزنه فرهنگی خوزستان بیشتر بوده است.

سازمان صرفاً نظاره‌گر
عبدی گفت : در دوران پس از انقلاب چندین سال جنگ بود اما پس از اتمام جنگ در سال ۶۷، این پرسش مطرح است که چرا باستان شناسی خوزستان پس از این بیست و پنج سال از پایان جنگ، سالی دو یا سه کار پژوهشی انجام می‌دهد؟! آیا مشکل ساختاری-اداری سازمان میراث فرهنگی است که نتوانسته پتانسیل‌های باستان‌شناسی خوزستان را دوباره احیا کند؟ از آن طرف وزارت نیرو و شرکت نفت به تخریب میراث فرهنگی می‌پردازند و سازمان میراث صرفاً نظاره گر است . 

ویترینی که شکسته شده
وی از ۲۰ محوطه باستانی ثبت شده نخستین، حدود ۱۷ محوطه مثل جندی شاپور، ایوان کرخه ، عسگر مکرم را از آن خوزستان دانست و گفت: هم اکنون این محوطه‌ها به بیقوله تبدیل شده‌اند. نمونه بارز آن شوش قدیمی ترین شهر ایران است که ۴۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح یعنی ۶۲۰۰ سال قبل تاسیس شده و چندین بار با خاک یکسان و دوباره ساخته شده است. اگر نمونه‌هایی همانند شوش در کشوری پیشرفته وجود داشت؛ اطراف محوطه‌های تاریخی را ویترین می‌کشیدند و ده هیات باستان‌شناسی در حال مطالعه، حفاری و کاوش بودند. 

عبدی ادامه داد: این در حالی است که از ۴ سال پیش که به ایران آمده‌ام، در شوش برای مسایل ابتدایی می‌جنگیم، که حق ندارید در عرصه شوش آشغال خالی کنید ،حق ندارید در حریم شوش پیشروی کنید، نباید در کنار کاخ شائور( کاخ اردشیر) یکی از پادشاهان هخامنشی آتش روشن کنید چون سنگ پایه ستون ترک خورده و می‌شکند، کتیبه‌های دروازه‌های شاهی را نباید با کلنگ بشکنید. 

این استاد دانشگاه اضافه کرد: سازمان میراث فرهنگی در این بین چه می‌کند؟ بودجه دریافتی را خرج خرید میز و صندلی یا پژو جدید برای مدیر کل می‌کند.
 
وی خاطرنشان کرد: ما الان در حال جنگی هستیم که به مراتب از جنگ ایران و عراق شدیدتر و موذیانه‌تر است. کشور ما از همه طرف در معرض حمله برای غارت میراث فرهنگی چه به صورت مادی و چه به صورت معنوی است.

سفال ایرانی، سفال کویتی
وی با عنوان این که کویت دارای بزرگترین موزه هنرهای اسلامی و یکی از بزرگترین مجموعه‌های سفال اسلامی است ، توضیح داد: مسوولان ما برای اینکه خدای ناکرده روابط حسنه به هم نخورد، تحمل می‌کنند که خلیج فارس توسط آنها خلیج عربی نامیده شود و در بروشور به همین نام چاپ شده و در موزه به نمایش درآید، اما آنها با این که تمام سفال‌هایی که به خط نسخ و کوفی هستند و اسم سفالگر روی آنها حک شده، به راحتی در کاتالوگ می‌نویسند سفال زرین فام عربی متعلق فلان قرن و اسم سفالگر ایرانی را کاملاً حذف می‌کنند.به راستی بانی حفاظت از آثار مادی و معنوی میراث فرهنگی کیست ؟ مسلماً سازمان میراث فرهنگی ،که یک ویرانه است. چنان سازمان میراث فرهنگی ویران و باستان‌شناسی قلع و قمع شده، که نباید انتظار داشت این سازمان به مقابله بپردازد. 

تقدیر برای تخریب
عبدی با اشاره به اینکه قبل‌تر برای اداره سازمان میراث فرهنگی از بدنه کارشناسی میراث فرهنگی استفاده می‌شد، عنوان کرد: امروز کسانی مسئولیت اداره این سازمان را بر عهده دارند که کمتر از مسائل باستان‌شناسی اطلاع دارند و دانسته و ندانسته آسیب‌های جدی به آثار تاریخی وارد می‌کنند.در برخی زمان‌ها هنگامی که به این افراد می‌گفتید این کار موجب تخریب آثار است، دقیقاً همان کار را انجام می دادند. اینها ستون پنجم دشمنند، اینها گرگ‌هایی هستند که در لباس گوسفند از داخل به آسیب می‌پردازند.
 
وی ادامه داد: نمونه آن رئیس پیشین اداره میراث خوزستان است که میراث فرهنگی این استان را ویران کرد. در نهایت با وجود هشدارهای باستان‌شناسان به عنوان مدیر نمونه با ۱۰ سکه طلا تقدیر شد تا دهن کجی به باستان‌شناسان و فعالان میراث فرهنگی باشد. 

این باستان شناس اضافه کرد: دقیقاٌ مانند اتفاقی که در موزه ملی رخ داد. گویی هیچ باستان شناس باتجربه‌ای در این مملکت وجود ندارد، رییس سازمان معلم زبان خودشان را که لیسانسیه میکروب شناسی بود، رییس موزه ملی کرد تا دهن کجی باشد به باستان شناسان و اعلام این که شما باستان شناسان عرضه ندارید، من معلم زبان خودم را که ۳۰ سال دارد و مدرکش میکروب شناسی از دانشگاه آزاد است، رییس موزه مادر می‌کنم.
 
عبدی اظهار کرد : این نشانه عداوت و دشمنی و کدورت با ایران ، آثار باستانی و تاریخی است .آیا آن هنگام که عراق در خوزستان پیش‌روی کرد آیا ما شاهنامه‌خوانی می‌کردیم، اکنون اوضاع از آن زمان خراب تر است.نباید این گونه باشد که هر کس دلش خواست با لودر یک محوطه باستانی بکند و درون رودخانه بریزد و بگوید از اول چنین محوطه ای نبود، آن هم محوطه‌ای که شناسنامه دارد و ثبت فهرست آثار ملی است. 

مفاخری که دیگر ایرانی نیستند
وی با هشدار این مطلب که ما در یک جنگ فرهنگی به مراتب دشوارتر از جنگ توپ و اسلحه به سر می‌بریم، اذعان کرد: در چنین حالتی شما به دفاع پرداخته و سرزمین خود را پس می‌گیرید، اما زمانی که فردوسی شاعر ملی ترکمنستان شد، خاقانی شیروانی شاعر ملی ارمنستان، هنگامی که ابوعلی سینا دانشمند بزرگ تاجیک، سفال زرین فام ایرانی از آن کویت شد، بازی چوگان ،بازی ملی ما ایرانی‌ها به نام قطر شد که از کوچکترین استان ما هم کوچکتر است، آن وقت نمی‌توان این‌ها را پس گرفت. 

ازفضل پدر تو را چه حاصل؟
عبدی تاکید کرد: دست بردارید از این که ما ایرانی ها چنین و چنان بودیم. از فضل پدر تو را چه حاصل؟ آنها در زمان خود مردان بزرگی بودند و قدرت داشتند، متاسفانه ما اکنون آدم‌های کوتوله‌ای هستیم که می‌خواهیم از سایه آن بزرگان استفاده کنیم.به این مساله توجه کنیم که در این جنگی که درگیرش هستیم، آثار باستانی ما مهمات جنگی هستند.کاری که ما اکنون انجام می‌دهیم آن است که می‌گذاریم مهمات جنگی ما مثل پل ، تپه‌ها و شهرهای باستانی را از ما بگیرند یا در اثر ناآگاهی بدون آن که بدانیم باستان‌شناسی چیست، اجازه گرفتن یا تخریبش را می‌دهیم. 

این استاد دانشگاه یادآور شد : زمانی موج مهاجرت از شهرداری به میراث فرهنگی رخ داد، تفاوت نوع نگاه سبب شد بافت تاریخی را بافت فرسوده اعلام ‌کنند و اجازه تخریب و پاساژسازی بدهند.اینها همان ستون‌پنجمی‌هایی هستند که کمک می‌کنند به کسانی که بیرون نشسته‌اند و می‌گویند بگذار ایران از داخل تیشه به ریشه خود بزند، موقعی که لازم شد ما از بیرون فقط یک تلنگر می‌زنیم.