به گزارش هنرنيوز ، سی و چهار سال پیش در حالی که تنها ۶ ماه از پایان هشت سال جنگ تحمیلی گذشته بود با تدبیر مرکز هنرهای نمایشی نخستین جشنواره نمایش‌های سنتی که بعدها با عنوان جشنواره آیینی و سنتی تغییر نام داد در روزهای آغازین سال ۶۸ کار خود را آغاز کرد، جشنواره که در آن ایام صرفاً به نمایش‌های اصیل ایرانی می‌پرداخت و برای بسیاری از اهالی و بدنه تئاتر ایران به‌نوعی گردهمایی نمایش‌های ایرانی به شمار می‌رفت نمایش‌هایی که در دوران پهلوی و از سوی دولت، قدر و منزلت چندانی نداشت و این هنر صرفاً در بطن و متن زندگی مردم رنگ اجرا به خود می‌گرفت و از همین روی آن را مردمی‌ترین هنرنمایشی کشور باید نامید.
با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و اهتمام ویژه به هنرهای مردمی و تأکید بر ظهور و بروز بیش‌ازپیش این هنر و صدالبته با وقوع جنگ تحمیلی چندان فرصتی برای ارائه این هنر وجود نداشت تا با پایان جنگ با برنامه‌ریزی و تدبیر مدیرکل وقت هنرهای نمایشی نخستین جشنواره نمایشی‌های سنتی در کشور راه‌اندازی میشود و هر ساله نیز باقدرت و قوت برگزار میشود.
در اواسط دهه هفتاد این جشنواره به‌صورت دوسالانه برپا شد، اما بی‌تردید یکی از نقاط قوت و مؤثر جشنواره آیینی و سنتی در دوره سیزدهم یعنی در سال ۸۶ رخ داد و آن بین‌المللی شدن این رویداد اصیل بود.
سال ۸۶ نخستین سمینار پژوهشی به‌صورت بین‌المللی باهمت حمیدرضا اردلان با موضوعاتی چون زبان‌شناسی، روش‌شناسی، نقالی، تعزیه، نمایش عروسکی و آیینی، ملل، معماری و آیین، موسیقی و آیین و میراث معنوی دوره متفاوتی را از دوازده دوره گذشته خود عرضه کرد. دوره‌ای که با استقبال هنرجویان و دانشجویان آن سال‌ها نشان داد این رویداد ظرفیت‌های بالقوه مهمی در حوزه بین‌المللی را در خود دارا است.
«رویکرد نمایشی هنر عاشیقی» توسط ایمران حیدری، «نشانه‌ها در نقل ایرانی» توسط محمدحسین ناصر بخت، «آیین‌های نمایشی نوروز در افغانستان» توسط محمدجواد خاوری، «کاربرد نقالی ایران در رسانه‌های جدید» توسط گیتی نیوندی، «جی جی وی جی و ریشه‌های پیدایش» توسط علیرضا حیدری پورفرد، «ریشه‌های ترادیسیون کانتاستوریا و پیجنت» توسط کلر دولان، «نمایش عروسکی سنتی ژاپنی: بونراکو» توسط ایجیما میتسورو، «تئاتر سنتی تاجیکستان» توسط نظام جان اف، «آیین، نمایش و موسیقی در نسبت با روش‌ها و باورهای مردم در نواحی ایران» توسط محمدرضا درویشی از جمله مقالات و پژوهش‌های بود در نخستین گام در سیزدهمین جشنواره آینی سنتی مورد تحلیل و گفتگو قرار گرفت و نشان داد که این رویداد تا چه میزان توانایی و ظرفیت گفتگو و دیپلماسی منطقه‌ای را در خود دارا است.
سیاستی که بعد از دوره سیزدهم با فراز و فرودها و همسو باسیاست‌های بین‌المللی دولت‌های وقت با فرازوفرودهای خاص خودش دنبال شد تا دوره بیست و یکم که به‌نوعی سیاست و ریل‌گذاری آن در دولت سیزدهم به وقوع پیوست.
در دوره بیست و یکم که با حکم کاظم نظری مدیرکل هنرهای نمایشی احمد جولایی به‌عنوان دبیر این رویداد منصوب شد، بعد از این انتصاب استفاده حداکثری از ظرفیت بین‌المللی آن مورد تأکید مدیرکل قرار گرفته تا این رویداد علاوه بر نگاه منطقه‌ای که سابقاً نیز وجود داشت یک گام روبه‌جلو رفته با نگاهی فرامنطقه‌ای گستره خود را وسیع‌تر و جهانی‌تر نیز کند، از این رو با اتخاذ سیاست فرامنطقه‌ای نهمین دوره سمینار پژوهشی این دوره با حضور هفت پژوهشگر نام‌آشنا و صاحب‌نظر نظر از کشورهای چین، لهستان، آمریکا و هند کار خود را از امروز در قالب وبینار آغاز کردند.
در این دوره پروفسور ریچارد شکور، پروفسور ماروین کارلسن، بهارات کوپت، مایکل چمرز، ووجیمش استانیفسکی، شیاىومی چن و سی یوان لیو چهره‌های بین‌المللی حاضر هستند که به قاطعیت باید گفت اگر روزی جشنواره آیینی سنتی با نگاهی منطقه‌ای یک ظرفیت مهم را به هنر کشور اضافه کرد در این دوره با نگاهی گسترده‌تر و در گستره جهانی و فرامنطقه‌ای گام مهمی در دیپلماسی فرهنگی برداشته است.
طی دو سال گذشته اداره کل هنرهای نمایشی کشور در حالی که نگاهی هم به ظرفیت داخل و هنرمندان سراسر کشور داشته است در حوزه بین‌الملل نیز اقداماتی را رقم زده است که از جمله برپایی سمینار پژوهشی با حضور صاحب‌نظران مؤثر هنرهای نمایشی در عرصه بین‌الملل بوده است.
البته ناگفته پیدا است که این سمینارها در صورت بهره‌برداری درست و برنامه‌ریزی برای مفید واقع شدن در فضای تئاتری کشور و یا اهتمام برای معرفی درست تئاتر ایران به دیگر کشورها مفید فایده بوده و در غیر این صورت هزینه اضافی است.
به گزارش فارس ،امروز هم دبیر سمینار علمی بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی بر لزوم افزایش کمیت و کیفیت پژوهش‌های ارائه شده در این بخش تأکید کرد.
نرگس یزدی قبل از ظهر شنبه در آیین افتتاحیه بخش سمینار بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی در تبریز گفت: این جشنواره یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های هنری در کشور است که پتانسیل بسیار بالایی نیز دارد و باید به دنبال بالفعل‌سازی این ظرفیت‌های بالقوه باشیم.
وی با اشاره‌ای به بخش سمینار جشنواره نیز گفت: بخش سمینار این جشنواره سبب میشود تا با پژوهش‌های انجام شده شاهد پویایی بیشتر جشنواره باشیم.
یزدی برگزاری این سمینار را برای انجام پژوهش‌های نمایش‌های آیینی و سنتی کافی ندانسته و گفت: این حوزه نیازمند پژوهش‌های جدی با فراوانی بیشتری است که به صورت مداوم انجام شده و مختص به یک جشنواره خاص نباشد.
وی افزود: در دنیا نیز جای تحقیقات پژوهشگران ایرانی در حوزه نمایش‌های آیینی و سنتی خالی است و در این بخش، باید مطالب زیادتری را به عرصه علمی جهان ارائه دهیم.
