اسلام و وظايف تربيتي خانواده
 
تاريخ : شنبه ۱۶ مرداد ۱۳۸۹ ساعت ۱۳:۵۸
چاپ نخست كتاب «وظايف تربيتي خانواده از ديدگاه تربيت و روان‌شناسي اسلامي» با تاليف حجت‌الاسلام دكتر سيدمحمد شفيعي مازندراني از سوي دفتر نشر فرهنگ اسلامي منتشر شد.

به گزارش هنرنيوز به نقل ازايبنا، اين اثر، رهنمودها و دستورالعمل‌هاي ضروري جامعه اسلامي را از منظر كتاب و سنت درباره سالم‌سازي نسل و پرورش انسان بيان مي‌كند. نويسنده اين كتاب، نظر آئين اسلام را از ميان آيات قرآني، روايات و ديدگاه‌هاي اهل‌بيت(ع) براي عموم مخاطبان اين كتاب به ويژه به نسل جوان استخراج كرده است.

انسان در آينه آخرين پژوهش‌ها و تحقيات علمي جهان، «موجود ناشناخته» ناميده شده است. البته اين لقب به دليل وجود راز و رمز بي‌شماري است كه در ابعاد مختلف «فيزيولوژيك» وجود انسان جاي دارد. اگر اسرار ناشناخته روحي و پسيكولوژي وجود آدمي را نيز بر آن بيفزاييم، بر ناشناختگي وجود انسان تاكيد بيشتري خواهد شد.

به انسان در قرآن و آيات گوناگون توجه شده و افزون بر آن سوره‌اي به نام «انسان» نيز در قرآن كريم به چشم مي‌خورد. اين مساله، اهميت و توجه بيشتر به «انسان‌شناسي» را يادآور مي‌شود. در جهان آفرينش، انسان تنها موجودي است كه همه آفريده‌ها به واسطه وجود او آفرينش يافته‌اند.

به استناد قرآن كريم، پروردگار تنها پس از آفرينش انسان به خويش آفرين گفت؛ «فتبارك‌الله احسن‌الخالقين» و نيز تنها در حق انسان فرمود؛ «و لقد كرمنا بني آدم» اين آيات نشانه عظمت وجود و اهميت انسان را به اثبات مي‌رساند.

خداوند در باب هويت وجودي انسان فرموده است؛ «انا هديناه السبيل اما شاكرا و امام كفورا؛ ما او را به دو راه آشنا ساختيم تا طبق اراده خود راه شكران را در پيش گيرد يا راه كفران را برگزيند.» همچنين در بخش ديگري از قرآن كريم آمده است؛ «و هديناه النجدين؛ ما او را به دو راه (خير و شر) آشنا ساختيم.» چنان كه در سوره شمس پس از سوگندهاي متعدد نيز مي‌ خوانيم؛ «فالهمها فجورها و تقواها؛ دو راه فجور و تقوا را به او شناسانديم.» البته پرورش و به كمال رساندن انسان با وجود اين همه راز و رمز و اسرار نهفته در سرشت او، كار آساني نيست و بي‌شك يگانه چيزي كه در اين ميدان بيش از ساير عوامل تاثير گذار، در او تاثير مي‌گذارد، «پرورش صحيح» و «تربيت اسلامي» است.

در جهان آفرينش، انسان، يگانه موجودي است كه به تربيت كامل نياز دارد؛ جوانه‌هاي رشد نيافته فراواني در درون انسان وجود دارد كه براي رشد آنها نيازمند تربيت است. انسان، استعدادها و زمينه‌هاي بالقوه بسياري دارد كه در پرتو تربيت، مي‌توانند شكوفا شوند؛ در حالي كه استعدادهاي حيوان و گياه، به گونه‌اي جبري و غريزي و بي‌نياز به تربيت، شكوفا مي‌شود.

انسان براي تربيت خود، به مربي، برنامه و قوانين تربيتي نياز دارد و بي‌شك، برترين نظام‌ها و كامل‌ترين برنامه‌هاي تربيتي براي سالم‌سازي نسل، در آئين اسلام يافت مي‌شوند. امام محمدباقر(ع) فرموده‌اند؛ «شرقا او غربا فوالله لا تجدان علما صحيحا الا شيئا خرج من عندنا اهل‌البيت؛ به همه جاي جهان سفر كنيد، به شرق و غرب گيتي گام نهيد، دانش استوار و حقيقت متيني جز آنچه از ما اهل‌بيت دريافت مي‌كنيد، نخواهيد يافت.»

دشوارترين عمل در زندگي آدمي، تربيت فرزند است. بر اين اساس، تربيت فرزند را بايد مهمترين وظيفه والدين ناميد، لذا اسلام در خانواده به مادر مسووليت تامين مخارج زندگي را واجب نكرد تا او با فراغت بيشتر بدان همت گمارد.

تربيت‌پذيري آدمي از حيث مناسب‌ترين فرصت، همان چيزي است كه در نگاه اسلامي به سه مرحله هفت سال نخست، هفت سال دوم و هفت سال سوم تقسيم و در فرصت‌هاي ديگر از درجه آن كاسته مي‌شود و سخن معروف رسول بزرگوار اسلام(ص) «اطلبوا العلم من المهد الي اللحد» بدان اشاره دارد كه نوعي تربيت‌پذيري در آدمي تا پايان عمر آدمي در او وجود دارد، بر اين اساس «عبرت‌گيري» و «پندپذيري» آدمي، در همه احوالات زندگي آدمي وجود دارد.

اين كتاب مي‌كوشد، ديدگاه اسلام در زمينه سالم‌سازي نسل را بيان كند. در باب اهميت اسلام به اين مساله، توجه به سيره امام سجاد(ع) ضروري است. همچنان كه در كتاب وسائل‌الشيعه آمده است؛ «هرگاه فرزندي در خانه امام سجاد(ع) تولد مي‌يافت، آن حضرت پيش از آن كه بپرسد كودك پسر است يا دختر، مي‌پرسيد؛ آيا كودك سالم است؟ هنگامي كه روشن مي‌شد فرزند سالم است، مي‌گفتند؛ خدا را سپاس كه فرزندي ناقص و ناتمام در خانه‌ام به دنيا نيامده است.»

براساس مطالب كتاب، در عرصه تربيت اسلامي كه براساس روان‌شناسي الهي استوار است، نخستين مرحله تربيت، مرحله ازدواج نيست، يعني تربيت آدمي با ازدواج آغاز نمي‌شود؛ بلكه تربيت، سالياني پيش از ازدواج شروع مي‌شود، اما مرحله ازدواج، مرحله‌اي بسيار سرنوشت‌ساز و تعيين كننده است. يعني اگر فرزند شايسته‌اي را در نسل خود انتظار داريم، بايد در مرحله ازدواج دقت‌هاي لازم را به كار بنديم.

كتاب حاضر در شش فصل وظايف تربيتي خانواده را از منظر اسلام بررسي مي‌كند. معيارهاي انتخاب همسر، وظايف شوهر، وظايف زن، وظايف خانواده پس از تولد فرزند، وظايف خانواده در دوران هفت سالگي دوم فرزند و وظايف خانواده در دوران هفت سالگي سوم، عناوين ششگانه فصول اين اثرند.

چاپ نخست كتاب «وظايف تربيتي خانواده از ديدگاه تربيت و روان‌شناسي اسلامي» را دفتر نشر فرهنگ اسلامي در شمارگان 2000 نسخه، 196 صفحه و بهاي 25000 ريال راهي بازار نشر كرده است.
کد خبر: 14799
Share/Save/Bookmark