گزارش هنرنیوز از تخریب بافت تاریخی شیراز (1)
گل گلی : حفظ تک بنا در بافت تاریخی شیراز اشتباه محض است// مسجد 400 ساله توکلی در طرح 57 هکتار از بین میرود
تاريخ : شنبه ۳ ارديبهشت ۱۳۹۰ ساعت ۱۳:۳۵
مدیر طرح ملی مستندسازی خانه های تاریخی گفت : با تخریب بافتهای تاریخی بسیاری از مفاهیم فرهنگی ، هنری و تمدنی از بین میروند.این در حالی است که هیچ نوع تحقیق و پژوهشی و مستندنگاری روی آنها انجام نشده است.
رئیس انجمن معماران ایران( طرح و شهر) شیراز و مدیر طرح ملی مستندسازی خانه های تاریخی در گفت و گو با هنر نیوز، درباره تخریب بافت تاریخی شیراز ضمن اشاره به تخریب بخشی از بافت تاریخی شیراز در پروژه بینالحرمین ، گفت : هفت هکتار از بافت تاریخی، 16 سال پیش با عنوان پروژه بینالحرمین به تملک در آمده و کاملاً تخریب شد. طی این تخریب 87 خانه تاریخی، مسجد و مدرسه تاریخی از دست رفت، این درحالی است که هیچ مستنداتی از آنها در هیچ ارگانی ثبت و یا موجود نیست.
علیرضا گل گلی ادامه داد:طی این طرح قرار بود حرم شاهچراغ(ع) به حرم سیدعلاالدین متصل کند. در واقع این طرح شامل حرم مطهر حضرت احمد بن موسی (ع) (شاهچراغ) ، حرم مطهر سید علاء الدین حسین (آستانه) ، مسجد عتیق، حوزه علمیه منصوریه و مسجد حضرتی میشود.اولین طرح توسط پروفسور محمد منصور فلامکی تدوین و در آن تمام ضوابط تاریخی رعایت شده بود و هیچ آسیبی به بافت نمیرسید.
وی افزود : در طرح استاد فلامکی، یک معبر زیر زمینی ، دو بافت را به هم متصل میکرد و هیچ بنای تاریخی از بین نمیرفت ،اما مسئولان شهری این طرح را به علت نداشتن توجیه اقتصادی رد و باعث رویداد چنین فاجعهای شدند،به گونهای که بعد از 16 سال هیچ اتفاقی داخل 7 هکتار، جز ساخت پاساژهای تجاری رخ نداد.
مدیر طرح ملی مستندسازی خانه های تاریخی توضیح داد: از سوی دیگر چند وقتی است طرح گسترش صحن حرم شاهچراغ (ع) مطرح است . طبق این طرح باید 57 هکتار از بافت تاریخی تخریب شود تا جای آن پروژه مورد نظر اجرا شود.
وی تاکید کرد : طی این طرح قسمت زیادی از بافت تخریب کامل میشود. پیشبینی ما این است، طی این طرح حداقل 130 خانه تاریخی و تعداد بسیار زیادی مدرسه ،حمام و بنای تاریخی از بین میرود. به عنوان نمونه مسجدو حمام توکلی با قدمت 400 ساله داخل آن طرح از بین میرود.
رئیس انجمن معماران ایران( طرح و شهر) شیراز تصریح کرد : مسأله دیگر اهمیت بافت تاریخی است . متاسفانه در حال حاضر و در این طرح به کل بافت تاریخی نگاه نمی کنند، بلکه تک بنا را در نظر میگیرند. آنهایی را که تاریخی هستند نگه میدارند و آنهایی که تاریخی نیستندف را حذف میکنند.
وی ضمن تاکید بر اشتباه بودن چنین طرز تفکری، تشریح کرد : خیلی از اطلاعات در بطن خود بافت تاریخی، در بدنهها ، معابر، واحدهای همسایه، مراکز محلات و بازارچهها نهفته است. زمانی که این مراکز را تخریب میکنیم، این مفاهیم از بین میروند در حالی که هیچ نوع تحقیق ، پژوهش و مستندنگاری روی آنها انجام نشده است.
گل گلی گفت : مشابه این اتفاق در بم رخ داده ، در حالی بافت تاریخی بم از بین رفته است که مستند نگاری روی این بافت صورت نگرفته و هنوز از مردم ، کارشناسان و ارگانها در خواست میشود ،مستندات خود را در اختیار مسئولان ذی ربط بگذارند .
وی تاکید کرد : در کل دنیا بافتهای تاریخی را ثبت میکنند و اجازه هیچ گونه دخل و تصرفی در آن نمیدهند . این درحالی است که ما هر روز شاهد نوعی دخل و تصرف در بافت های تاریخی بدون ثبت اطلاعات تاریخی یک شهر هستیم و جدیدا هم که آقایان پیشنهاد میدهند فقط تک بناها را حفظ کنیم، در صورتی که این بنا فقط در داخل بافت معنا پیدا میکند.