به گزارش هنرنیوز؛با شروع فصل پائیز پشت بام های شهرنراق شاهد سبد هایی است که زنان برای عمل آوری جوزقند در معرض آفتاب از آن استفاده می کنند. این سوغات نوعی شیرینی است که به طرز خاصی توسط دستان هنرمند زنان و دختران نراق برای پذیرایی از میهمانان ویژه بخصوص ایام عید آماده می شود .




حالا «جوزغند»، گرانترین شیرینی محلی کشور که در دوره صفوی به عنوان «جیره جنگی سربازان» استفاده می‌شد، پس از هشت سال احیا، در فهرست میراث ناملموس به ثبت رسید.

طرز ساخت این محصول بدین گونه است که نوعی هلوی محلی به نام ((الگ)) را پوست کنده در معرض آفتاب قرار می دهند تا نیمه خشک شود، بعد از چند روز آفتاب خوردن هسته آن را خارج کرده و به جای آن مخلوطی از آرد مغز بادام ، گردو ، شکر، هل و بعضا آرد نخودچی قرار داده و درب آن را می بندند . بعد از چند روز دیگر آفتاب خوردن و خشک شدن آنها را به وسیله سوزن با یک رشته نخ به شکل دانه های تسبیح به هم متصل نموده و آنرا در محل خشک و خنک برای مصرف آجیل شب عید و ایام زمستان ذخیره می کنند.





محمود مرادی، شهردار شهر تاریخی نراق در گفت‌وگو  هنرنیوز با اعلام  خبر  ثبت ملی این شیرینی به تلاش هشت ساله‌ی احیای این شیرینی محلی اشاره می کند و  می افزاید: با توجه به روند رو به منسوخ شدن ساخت این شیرینی محلی در منطقه‌ی «نراق» از حدود هشت سال گذشته پروژه احیای «جوزغند» در شهر تاریخی نراق و توسط شهرداری منطقه آغاز شد. نخست جلساتی با بانوان شهر نراق برگزار کردیم و پس از برگزاری هفت دوره جشنواره «جوزغند» در این شهر، حالا محصول تلاش‌های این هشت سال و هفت دوره جشنواره «احیا»، «تنوع»، «دسته‌بندی» و «ارائه به گردشگران» است.

او توضیح می دهد:همزمان با گذراندن مراحل احیا، موفق شدیم پرونده ثبت ملی آن را تهیه و به شورای ثبت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ارسال کنیم تا این‌که چهارشنبه گذشته (۳۰ دی) در شورای ثبت ناملموس به نام نراق و با عنوان «فن تهیه جوزغند در شهر نراق» به ثبت رسید.

مرادی این شیرینی محلی را گران‌ترین شیرینی محلی ایران به لحاظ کیفیت، مدت زمان پخت و مواد اولیه (که همه آن ارگانیک است)، می داند که با دست ساخته می‌شود و کف قیمت آن ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان است.

شهردار نراق با تأکید بر اینکه مرکز ساخت این شیرینی در نراق است و در شهرهای دیگر مانند «روستای جاسب» نیز آن تهیه می‌شود، بیان می کند: این شیرینی کاملا خانگی و دستی است و پخت ندارد، بلکه ساخته می‌شود که مراحل ساخت آن زمان‌بر است و حدود دو هفته طول می‌کشد تا فرآوری «جوزغند» انجام شود، در طول این مدت نیز باید دائم آن را در سایه و آفتاب پهن کرد.




مرادی ادامه می دهد: این شیرینی به صورت حرفه‌ای و نسل به نسل توسط بانوان نراق به دخترانشان آموزش داده می‌شود. با گذشت حدود هشت سال از پروژه احیای شیرینی «جوزغند» امروز ۵۰ کارگاه خانگی در شهر نراق شکل گرفته است، بنابراین در حال حاضر اکثر خانواده‌های نراق به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در حال ساخت آن هستند.

او همچنین یکی دیگر از دلایل گران بودن این شیرینی را فرآوری محصولات قابل استفاده در آن در باغات نراق و توسط بومی‌های این شهر تاریخی مانند گردو، بادام، زردآلو و هلوی محلی می داند، که باعث می‌شود ارزش آن چند برابر شود.





شهردار شهر تاریخی نراق به کارکرد این شیرینی در گذشته  به عنوان یک وعده غذایی یا جیره جنگی سربازان اشاره می کند که در گذشته به آن «جوزآغند» به معنای «پر کردن و غنی کردن» می‌گفتند. آن زمان این محصول و موادی که انرژی بالایی داشته است، برای سربازان استفاده می‌کردند تا توان جنگیدن داشته باشند.

به گفته مرادی  سابقه ساخت این شیرینی را مربوط به دوره صفویه است که سال‌هاست همه کوهنوردان نراقی، حتما «جوزغند» در کوله خود دارند.