احمد بامشاد گفت: هنر موجبافی نیازمند حمایت جدی مسئولان صنایعدستی است.
هنرنیوز: چگونه با هنر موج بافی آشنا شدید؟
این رشته، شغل اجدادی من است. پدرم، پدربزرگم، پدرپدربزرگم همه کارشان موجبافی بود.من هم از 8 سالگی بافندگی را شروع کردم.. پشم گوسفندها را میریسیدند و میآوردند تا برای عروسها سجاده و رویه کرسی ببافیم. آنوقتها همه کرسی داشتند جایی گازکشی نشده بود. ما بیشتر روكرسی، روانداز، زیرانداز، رختخوابپیچ، روفرشی، شال كمر، سجاده و پرده میبافتیم.
هنرنیوز: آیا این هنر همچنان رونق سابق را دارد؟
بیست سال است که این رشته به دست فراموشی سپرده شده و خیلی از کسانی که در قزوین از راه این هنر گذران عمر میکردند یا مردهاند یا ورشکست شدهاند. هرچند میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان قزوین سعی کرده با دادن کارگاهی این رشته را دوباره حفظ واحیا کند اما بازار کار رونق سابق را ندارد.
هنرنیوز: آیا اداره میراث فرهنگی،صنایعدستی وگردشگری استان قزوین از هنر موج بافی حمایت لازم را کرده است؟
من 73 سال از خدا عمر گرفتم اما به دلیل نداشتن حقوق بازنشستگی و بیمه مجبورم با این سن و سال هنوز دنبال یک لقمه نان بدوم.
هتا کنون از من برای شرکت در نمایشگاههای صنایعدستی استان و تدریس موج بافی دعوت شده، همچنین دوماه پیش در تهران در نمایشگاه صنایع دستی از من تقدیر شد و لوح برتر و جایزه نقدی دریافت کردم .چند دفعه دیگر هم جز برترینها انتخاب شدم اما تا به حال اتفاق نیفتاده کسی کارهای ما را به صورت عمده خریداری کند.مسئولین هیچ کار جدی در حمایت از صنایع دستی انجام نمیدهند یا اگر طرحی ارائه میکنند استفاده از آن تقریبا غیرممکن است. مثلا به من گفتند میتوانم 8 میلیون تومان وام بگیرم اما برای این وام دو ضامن حقوق بر میخواهند.من این دو ضامن را از کجا پیدا کنم؟
هنرنیوز: هنرموج بافی چه فرقی با گذشته کرده است؟
درگذشته مردم در همهی روستاها و شهرهای اطراف حتی از سرچشمه تهران، کرج، ورامین، هشتگرد و...برای خرید موجبافی سفارش میدادند. چندین مغازه در بازار قزوین به صنعت موج بافی مشغول بودند.زمانی من کارگاهی با شش کارگر داشتم و همه از این راه امرار معاش میکردند.خوب به یاد دارم 35 سال پیش دونفر از تهران آمدند و از من خواستند تا برای موزهای در تهران پردهای با طرحهای سیاه و سپید ببافم.
هنرنیوز: آن زمان از این هنر حمایت میشد؟
یکبار اوایل انقلاب از یکی از ارگانهای زنجان یک خاور نخ برای بافتن آوردند اما من جا و کارگر نداشتم.در آن زمان قزوین جز استان زنجان بود، قرار شد یک گارگاه بزرگ با تجهیزات و کارگر در زنجان به این کار اختصاص دهند که جنگ شد و بعد همان قضیه هم منتفی شد.
هنرنیوز: در حال حاضر به چند هنرجو آموزش میدهید؟
چهار، پنج شاگرد دارم که نصفه نیمه این کار را یاد گرفتهاند. اگر چه شاگردان از روی علاقه این کار را دنبال میکنند، اما امیدی به اشتغال آنها پس از آموزش ندارم .
هنرنیوز: هنر موج بافی چقدر قدمت دارد؟
من دقیق نمیدانم اما به گفته کارشناسان این هنر 600 تا 700 سال قدمت دارد. صنایعدستی میخواهد این رشته دوباره احیا شود ولی در حقیقت کسی در ایران از موجبافی استقبال نمیکند.من بیشتر شالکمر، روفرشی، روصندلی، شالگردن، روتختی و پادری میبافم همه وقتی در نمایشگاه کار را میبینند، خوششان آمده، شاید نیم ساعت محو تماشا شوند اما خریدی نمیکنند.بیشتر خارجیها به موج بافی علاقه نشان میدهند.
هنرنیوز: چه مراحلی طی میشود تا یک پارچه موج بافی تهیه شود؟
قدیم وقتی پشم گوسفندان را میچیدند زنان نخ میریسیدند.البته حالا به مد روز ما هم مجبوریم نخ بازاری بخریم. بعد از آن چندین مرحله مثل دفتین، چلهکشی، ماسوله کشی، شانه کشی و ... طی میشود تا پارچه بافته شود. تقریبا همهی دستگاه موج بافی با چوب است اما من برای این دستگاه چهار پایه آهنی اختراع کردم که با خودم به نمایشگاههای مختلف میبرم. من طرحهای خوبی در این زمینه دارم اما کسی از من حمایت نمیکند.
گفتگو: مریم اطیابی