چوب یکی از مصالحی است که در ایران کمتر برای ساخت مجسمه به کار میرود. هنرمندان حاضر در سمپوزیوم پنجم مجسمهسازی با استفاده از چوب آثار خود را خلق میکنند. دبیر هنری این جشنواره درباره داوری آثار ارائه شده به پنجمین سمپوزیوم مجسمهسازی تهران و همچنین قابلیتهای چوب به سوالات ما پاسخ داد.
مجسمهسازی با چوب ویژگیهای منحصر به فردی دارد که علاوه بر طراحی و ساخت اثر باید بدانها توجه کرد. این ویژگی قابلیتهای بصری چوب و تنوع رنگی این ابزار است.چوب های استفاده شده در این سمپوزیوم برگرفته از جنگلهای شمال کشور هستند. چوبها از جنس راش است و از منابع طبیعی خریداری شده است.
وی درباره قابلیتهای چوبهای سمپوزیوم گفت: این چوبها خیس بوده و هم چنین رگههایی داشته که طراح باید با توجه بدانها اثرش را طراحی و اجرا میکرد. علاوه بر معیارهای زیبایی شناختی، جذابیت آثار، معاصر بودن نحوه نگاه هنرمندان، و بسیاری از معیارهای دیگر، این بخش که نشانه تخصص تکنیکی هنرمند است مورد توجه قرار گرفته است.
وی به عدم وجود مجسمههای چوبی در ایران اشاره و به تعداد محدود سازندگان مجسمههای چوبی در ایران تأکید کرد و گفت: میتوان گفت مجسمهسازی با چوب در این وسعت
” مجسمه های چوبی در ایران نادر اند! “
و با این ابعاد اتفاق تازهای است. این مسئله تجربه خوبی برای شرکت کنندگان ماست که بسیاری از آنها در این زمینه تجربهای نداشتند.
دبیر هنری سمپوزیوم مجسمه سازی تهران درباره روند داوری و نقدهایی که درباره عدم انتخاب آثار شایسته میشنویم گفت: هیأت داوران این دوره از نسل جوانتر بودند و من به عنوان دبیر هنری بر کار آنها نظارهگر بودم. اما درباره داوری میتوانم به این نکته اشاره کنم که شاید به نظر برسد که یک طرح دارای قابلیتهای بسیار است و از نظر زیبایی و ظرافت میتوان آن را شایسته انتخاب دانست اما باید گفت که این آثار قابل انتخاب نبودند. این آثار از نظر اجرایی مشکلاتی داشتند که با توجه به آنها به هنگام ساخت اثر نتیجه مطلوبی از آن حاصل نمی شده. با توجه به این موضوع؛ باید گفت به مسائل جانبی و این که یک اثر در اشل بزرگ چه نتیجهای خواهد داد هم در انتخاب توجه شود. ضمن آنکه برخی از آثار در این زمان باید به پایان برسند.
این هنرمند در پاسخ به این سوال که آیا امکان تغییر در طراحی وجود داشت یا خیر گفت: نخست آنکه این سمپوزیوم رقابتی نبوده پس هنرمند آزادیهای بیشتری داشته. علاوه بر این طبعاً وقتی یک اثر از ماکت به اجرای بزرگ تغییر ابعاد میدهد؛ تغییرات اجتناب ناپذیری را شاهد خواهیم بود. چوب نیز همیشه به عنوان عنصری غیر قابل پیشبینی به حساب میآید. طبعاً
” چوب خود گاه در طرح تغییر ایجاد می کند. “
با توجه به قابلیتهای چوب هنرمندان مجاز به تغییر در طرحشان بودند. به ویژه به سبب آن که رقابتی نبوده به ویژه در مورد دانشجویان متذکر شدیم که میتوانیم تغییراتی در چوب بدهد که قابل اجرا باشد.
شهلاپور در مورد این سوال که در مقایسه با متریال سمپوزیومهای قبلی که سنگ بوده، میتوان گفت که چوب به سبب قابلیتهای طبیعی و رگهها و ترک هایش متریال دشوار تری است؟ پاسخ داد: هر هنرمندی گرایشات بخصوص و متریال ها و مواد مخصوص به خود را دارد. شاید کار با چوب برای یک هنرمند بسیار آسان و برای هنرمند دیگر بسیار دشوار باشد. ممکن است هنرمندی که متریال همیشگی او سنگ است در مواجهه با چوب آن را دشوار بداند و یا برعکس کار با سنگ برای هنرمندی که متریال اصلی او چوب است دشوار باشد. حال برخی از هنرمندانی هم هستند که با بسیاری از متریال ها کار می کنند. البته این حقیقت را نمی توان نادیده گرفت که کار با چوب ممکن است فشار جسمی کمتری را به هنرمند تحمیل کند؛ اما به هر حال هر کدام از متریالهای سنگ و چوب به سبب گونه کاری به دیگری شبیه است. هر دو تراشیدن و برداشتن بخش های اضافی را ممیطلبد و ازین رو میتوان به نوعی آنها را شبیه به هم دانست. اما در هر کدام از آنها اگر کوچکترین اشتباهی رخ دهد؛ ممکن است امکان جبران آن نباشد و یا به سختی جبران شود. از طرفی رگههای موجود در چوب کار با آن را مستلزم شناخت از چوب میکند و به همین سبب نمیتوان این دشواری را نادیده گرفت.