اپورتونیسم در لغت به معنای فرصت طلبی به معنای منفی است و در فرهنگ فارسی معین از این اصطلاح تعبیر به «دنبال فرصت مناسب بودن» برای رسیدن به اهداف شخصی بدون اعتقاد به اصولی خاص شده است. 

در ادبیات سیاسی ایران اپورتونیست به کسی اطلاق می‌شود که اعتقادات و باورهای سیاسی مشخصی ندارد و در واقع این شرایط است که اعتقادات و باور‌هایش را شکل و سمت و سو می‌دهد و این آرمان‌ها بر اساس اصل منفعت شخصی و یا جمعی در طول زمان تغییر می‌یابد. اپورتونیست‌ها در هنگام تقسیم منافع حاضر ثابتند، و در زمان دادن هزینه، غایب عاکف. اپورتونیست‌ها همیشه مبلغ گفتمان پیروزند و برای سهم خواهی به هر طریق ممکن سعی در سهیم کردن خود در پیروزی دارند. آن‌ها همیشه خود را با شرایط و تحولات انطباق می‌دهند و یکی از مواقعی که برای پیمودن ره صد ساله، حداکثر بهره برداری را می‌نمایند زمان انتخابات است. تحرک آن‌ها در مراحل قبل انتخابات، حین انتخابات و بعد از انتخابات بسیار جالب توجه است. بدین صورت که در مرحله قبل انتخابات از طرق مختلف و واسطه‌های گوناگون با اطرافیان تمامی نامزد‌ها یا حداقل آنهایی که شانس بیشتری دارند ارتباط برقرار نموده و اعلام وفاداری می‌کنند اما در زمان عمل و هزینه در گوشه‌ای معتکف می‌شوند تا نتایج انتخابات مشخص شود و در زمان پس از انتخابات است که مدعی سهم می‌شوند و خود را در آن پیروزی سهیم و محق می‌دانند. 

متاسفانه با حضور اپورتونیست‌ها عرصه حضور برای متخصصان دلسوز تنگ می‌شود چون این جماعت فرصت طلب که حضور متخصصان را همیشه برای خود مضر و خطرناک می‌دانند به محض گرفتن مسولیت به انحاء مختلف شروع به تخصص زدایی در مراکز مربوطه کرده و کار‌شناسان را خانه نشین می‌کنند. خسارتی که از ناحیه اپورتونیست‌ها به زیر ساختهای اساسی کشور و نخبگان وارد شده غیر قابل محاسبه و تصور است، زیرا اپورتونیست‌ها با اغراق و بزرگنمایی بیش از اندازه نقاط قوت تصمیم گیرندگان، چاپلوسی و پنهان کردن نقاط ضعف، باعث متوهم شدن ایشان و در ‌‌نهایت به قهقرا رفتن، زوال و نابودی امور می‌شوند و جالب اینکه بعد از زمین خوردن و از چرخه خارج شدن تصمیم گیرندگان، اپورتونیست‌ها منافع نامشروع خود را در جریانات و اشخاص دیگر تعریف و جستجو می‌کنند. 

با تعابیر و تفاسیر مفصلی که مطرح شد می‌توان با صراحت عنوان کرد سازمان میراث فرهنگی یکی از مهم‌ترین مصادیق و سازمانهایی است که در هشت سال گذشته مامنی امن برای حضور و عرض اندام اپورتونیست‌ها و غیر متخصصان و کلاس درسی برای آزمون و خطای آن‌ها بوده است. آموختن بدیهی‌ترین و ابتدایی‌ترین آداب و تشریفات اداری و همچنین سکوی پرتابی برای بر عهده گرفتن مسئولیتهای دیگر بوده است. اشخاص غیر متخصصی که با سوار شدن بر موج هیجانات سیاسی بدون، طی کردن سلسله مراتب اداری و کاری به یکباره و یک شبه در راس سازمانی رفیع قرار گرفتند و آن را از اوج عزت به حضیض ذلت تنزل دادند. 

نگرانی ادامه حضور و نفوذ اپورتونیست‌ها در سازمان میراث فرهنگی آنجا جدی‌تر می‌شود که طبق برخی اطلاعات موثق، ایشان در زمان مسجل شدن عدم شانس حضور نامزد مورد نظرشان برای شرکت در کارزار رقابت انتخاباتی، رایزنی با اطرافیان و ستادهای نامزدهای دیگر را به صورت جدی آغاز نمودند و در زمان مشخص شدن نتایج انتخابات تحرکات منفعت طلبانه خود را به صورت گسترده آغاز کردند، پیام‌های تبریک فرستادند و البته ساعت‌ها در مرکز تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور یافتند به امید گرفتن سهمی از پیروزی و لابد ادامه مدیریت غیر تخصصی و مخرب خود بر سازمان میراث فرهنگی. 

البته غیر از این دسته از مدیران سازمان، بوده و هستند اپورتونیست‌هایی در خارج از سازمان که خود را در پیروزی انتخابات سهیم می‌دانند و سهم خود را از پیروزی، سازمان میراث فرهنگی. چون این سازمان به دلیل در امان بودن از نظارت و ارزیابی برای ایشان به مثابه حیات خلوتی می‌ماند که بدبختانه نظارت موثری بر آن نیست و اگر آن را تکه تکه هم کنند که کردند، یا چوب حراج بر داشته‌های آن بزنند که زدند، کوچک‌ترین صدایی از مراجع مسئول به گوش نمی‌رسد و ظاهرا نه بازخواست و پیگردی در کار است و نه تعقیب و تنبیهی. پس با این شرایط چه جایی بهتر از سازمان میراث فرهنگی برای سهم خواهی اپورتونیست‌ها؟ 

انتظار می‌رود با تدبیر و مداقه رئیس جمهور محترم و همکاران صدیق ایشان، در دولت جدید شاهد رخنه فرصت طلبان و جولان ایشان در سازمان میراث فرهنگی و به تبع آن خانه نشین شدن کار‌شناسان و تباهی بیشتر این سازمان نباشیم.

رحمت الله سلیمانی فارسانی
دبیر پیشین اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویان باستان‌شناسی دانشگاههای کشور