محمدرضا ژاله محرابی بازیگر تلویزیون در گفتگو با خبرنگار تلویزیونی هنرنیوز در مورد تاثیر منفی شبکههای ماهوارهای بر خانوادههای ایرانی اظهارداشت: متاسفانه عمده مجموعههای تلویزیونی شبکههای ماهوارهای به گونهای برای مخاطبین کشورما ساخته شدهاند که بتوانند بر ذهن و فکر آنها تاثیرگذار باشند و آنها را پاس تلویزیون جذب کرده و نگه دارند. از سویی این آثار به خوبی میدانند که دغدغه مخاطب ایرانی اعم از جوان یا نوجوان چیست و چگونه میتوان مخاطب را جذب کرد.
سریالهای شبکههای ماهوارهای برای کودک و نوجوان سوالهای بسیاری ایجاد می کند
وی افزود: مضامین و موضوعات این سریالها با رنگ و لعاب زیبا اعم از گریم ولباس وآرایش مخاطب پسندانه به خورد مخاطب عام ما داده میشود. چرا که مخاطب شبکههای ماهوارهای فقط جوانان نیستند. بلکه کسانی هستند که هنوز به ۱۵ سال نرسیدهاند و تماشای این شبکهها قطعا در ذهن و فکر این نوجوانان و جوانان تاثیرات منفی روحی و اخلاقی خود را خواهد گذاشت.
بازیگر مجموعه تلویزیونی «معمای شاه» در ادامه تصریح کرد: نکته تاسف آوری که بدون شک با تماشای برخی از این سریالهای شبکههای ماهوارهای اتفاق خواهد افتاد این است که کودک و نوجوان کنجکاو ذهناش سوالهای بسیاری شکل خواهد گرفت و مدام از بزرگترها سوال خواهد کرد که مثلا خیانت یعنی چه؟ رابطه پنهانی زن ویا مرد چه چیزی است؟ بپچاره بزرگ ترها هم در چنین شرایطی نمیدانند چه جوابی به سوالات کنجکاوانه فرزندانشان بدهند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که این سریالها علاوه بر تاثیرات منفی و تخریب گر خود بر کودکان و نوجوانان باعث نوعی بیحیایی و بیاخلاقی نیز خواهد شد.
معضلات و مشکلات شبکههای ماهوارهای قابل آسیبشناسی است
وی با اشاره به اینکه معضلات و مشکلات شبکههای ماهوارهای قابل آسیبشناسی است، تاکید کرد: هنرمندان فیلمسازان ما در خلق آثار تلویزیونی به نظرم باید به جنبههای آموزشی آثار خود نیز فکر کنند و در جهت آگاهی دادن به مخاطب تلاش کنند. در این آثار شعور مخاطب را نیاد دست کم بگیریم. شراعا و عرفا باید یک سری خطوط قرمز در ساخت آثار تلویزیونی وجود داشتته باشد وکسی هم منکر آن نیست. اما دراین میان برخی از ممیزیها سلیقهای و فردی است و باعث آسیبهای جدی به فیلمنامههای تلویزیونی ما شده است.
باید یک ناظر و ارزیاب صدا وسیما شناخت و آگاهی به برنامه های ماهواره ای داشته باشد
ژاله محرابی عنوان داشت: در واقع بود یا نبود این نوع سلیقههای شخصی در سرنوشت آثار چندان فرقی نمیکند. اختلافات سلیقهای در تلویزیون در برخی از جاها واقعا به ضرر مخاطب تمام میشود. به نظرم در مورد برخی از خطوط قرمز به راحتی میتوان با برگزاری یک گفتمان و نشست آنها را حل و فصل کرد. من نزدیک به چهار سال کارمند صدا وسیما بودم و از نزدیک کار ارزیابها و کسانی که برنحوه کیفیت سریالها نظارت میکنند را دیدم. اعتقادم این است که یک ارزیاب یا ناظر کیفی باید برنامههای شبکههای ماهوارهای مختلف را تماشا کند، تا بداند که مثلا فلان سریالی که ساخته شده، کپی کاری از یک اثر خارجی نباشد ویک سری مسائل به شکل غیر مستقیم به مخاطب انتقال پیدا نکند. این یعنی شناخت و آگاهی یک ناظر و ارزیاب که باید صورت بگیرد.
وی ابرازداشت: نبود آگاهی یک ناظر باعث عدم شناخت او از خطوط قرمز خواهدشد و درنتیجه او مجبور خواهد بود برای حفظ منافع خود و ترس از اخراج شدن هر چیزی را خط قرمز بداند و دست به تکه پاره کردن سک فیلم یا سریال بزند. نتیجه هم بیسر و تح شدن یک اثر برای مخاطب خواهد شد. مخاطب در چنین شرایطی وقتی میبیند که به شعور او توهین میشود. به راحتی به جای شبکه داخلی به سمت شبکههای مختلف ماهوارهای گرایش پیدا میکند.
هنر ما دستخوش ناباوری، ناآگاهی و ترس از دست دادن میز برای مدیران شده است
ژاله محرابی اضافه کرد: متاسفانه هنر ما در تئاتر، تلویزیون و... دستخوش ناباوری، ناآگاهی و ترس از دست دادن مدیریت شده است. تاجایی که برخیها برای ترس از دست دادن میز خودشان و همچنین هزینههای زندگی و وضعیت اقتصادی کنونی از قبول ساخت آثار با کیفیت و انتقادی پرهیز میکنند. چون نگران وضعیت شغلی و کاری خود هستند.
بازیگر تله فیلم «نشان فرشته» و «سواردرغبار» درخصوص وضعیت ساخت تله فیلمها هم تاکید کرد: اصولا مدیران و کسانی که تله فیلمها را ارزیابی میکنند اعتقاد دارند که مخاطب تله فیلمها در شرایط کنونی ۶ درصد هستند. نبود پوشش رسانهای درست، تبلیغات کافی و افزایش شبکههای تلویزیونی داخلی باعث شده که تله فیلمها به درستی دیده و نقد نشوند. نبود هزینه کافی برای ساخت این گونه آثار هم یکی از دلایل مهم افت کیفیت تله فیلمها شده است. وجود بالای بیست شبکه داخلی که مخاطبین را به نوعی تقسیم کردهاند و همچنین افزایش شبکههای ماهوارهای باعث شده که این روزها نسبت به دهه ۷۰ که مخاطب ما به شبکههای ماهوارهای دسترسی نداشت کمتر به دیدن یک شبکه به خصوص بنشیند. افزایش شبکههای اجتماعی هم در اینترنت هم یکی دیگر از دلایل ریزش مخاطب در تلویزیون است. باید بپذیریم که وب گردی هم میتواند یک نوع سرگرمی و تفریح برای مخاطب ما باشد و وقت او را تلف کند.
گفتگو از: علی یعقوبی