علی رحیم‌پور – عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری – درباره جایگاه ایتالیا و ایران در ثبت آثار فرهنگی و طبیعی گفت: یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه فرهنگی و به تبعه آن توسعه صنعت گردشگری و حفظ و حراست از میراث فرهنگی و طبیعی، ثبت آثار با شاخصه‌های انحصاری و ویژه در فهرست جهانی است.
وی افزود: ثبت آثار در کنوانسیون ثبت میراث جهانی یونسکو علاوه بر معرفی و شناساندن آثار ثبت شده به عنوان میراث بشریت و تبلیغ و بازاریابی برای جذب گردشگران بین‌المللی، این امکان را در اختیار کشورها می‌گذارد تا از مزایایی حمایتی مادی و معنوی جامعه بین‌المللی به ویژه صندوق حمایت از آثار ثبت جهانی برخوردار شوند. بسیاری از گردشگران خارجی به کشورهایی سفر می‌کنند که دارای آثار فرهنگی و طبیعی ثبت شده در میراث جهانی باشند.
رحیم‌پور اظهار کرد: برخورداری از مزایایی فرهنگی و اقتصادی آثار ثبت شده به عنوان میراث بشریت درسطح بین‌المللی باعث تضمین امنیت سیاسی کشورها نیز می‌گردد. زیرا همه کشورها، دولت‌ها و نظام‌های سیاسی موظف به حفظ و حراست از این آثار هستند.
وی گفت: در این خصوص کشور ایتالیا با ثبت ۴۳ اثر فرهنگی و یک اثر طبیعی در فهرست میراث جهانی مقام اول آثار ثبت جهان را تا سال ۲۰۰۸ میلادی در اختیار دارد. ایران با ثبت ۱۳ اثر فرهنگی در همان زمان در رتبه ۲۲ جهانی قرار گرفته است.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری درباره جایگاه ایتالیا و ایران در بازار کیفیت خدمات گردشگری اظهار کرد: براساس نظرسنجی که در سال ۲۰۰۷ میلادی از سوی مهم‌ترین مجلات گردشگری و سفر معتبر دنیا صورت گرفته، ایتالیا توانست به عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری بین‌المللی دست یابد.
او بیان کرد: از سوی روزنامه «سفر و اوقات فراغت» شهر فلورانس برای سومین سال پیاپی به عنوان اولین مقصد گردشگران دنیا انتخاب و جایزه ویژه را دریافت کرد. شهر رم به عنوان چهارمین مقصد گردشگران دنیا برگزیده شد .شهر ونیز به عنوان ششمین مقصد گردشگران جهان انتخاب شد شهر سی‌نیا به عنوان هفتمین مقصد گردشگران بین المللی برگزیده شد.
هیات علمی پژوهشکده گردشگری اظهار کرد: همچنین ایتالیا توانست در سال ۲۰۰۷ میلادی از سوی خوانندگان مجله «مسافران» به این عناوین دست یابد: فلورانس برای پنجاهمین سال پیاپی جایزه بهترین شهر گردشگری اروپا را کسب کرد. شهر رم به عنوان دومین شهر برتر گردشگری اروپا برگزیده شد. شهر ونیز به عنوان سومین شهر برتر گردشگری اروپا انتخاب گردید. شهر سی یتا به عنوان هشتمین شهر برتر گردشگری اروپا برگزیده شد.
وی اعلام کرد: در همان سال ایتالیا از سوی خوانندگان روزانه «سفر هفتگی» جایزه بهترین مقصد گردشگران اروپا را دریافت نمود. شهر رم جایزه بهترین مقصد گردشگران اروپا را دریافت نمود. همچنین از سوی خوانندگان سایت سفارشی «رکومند»، ایتالیا برای دومین سال به عنوان برترین مقصد گردشگران اروپا انتخاب و جایزه ویژه خود را دریافت کرد.
رحیم‌پور گفت: همچنین از سوی خوانندگان روزنامه «تازه عروس»، ایتالیا به عنوان بهترین مقصد برای گذراندن ماه عسل عروس و دامادها انتخاب شد . و از سوی روزنامه «دنیا سفر» شهر رم ایتالیا به عنوان بهترین شهر تجارت بین المللی انتخاب گردید.
وی تصریح کرد: این در حالی است که ایران در هیچ یک از بازارهای بین‌المللی گردشگری و ارتقا کیفیت خدمات مورد نظر سنجی قرار نگرفته است. صرف اینکه کسب مقام و جایگاه‌هایی همانند ایتالیا مستلزم ورود حداقل سالیانه ۵ میلیون گردشگر است که بتوان از نظر سنجی‌های بین‌المللی استفاده کرد.
رحیم‌پور با اشاره به این که وسعت زیاد و موقعیت جغرافیایی کشور گرچه به عنوان یکی از منابع مهم گردشگری می‌تواند قلمداد گردد ولی در جذب گردشگران خارجی نمی‌تواند تعیین کننده باشد، افزود: وسعت زیاد، تنوع آب و هوایی چشم‌اندازهای اکوگردشگری، تنوع پوشش گیاهی و حیات جانوری و زندگی انسانی را به دنیا خواهد داشت.
او اضافه کرد: ولی در حوزه بازاریابی گردشگری زمانی ارزش‌مند و اثربخش است که بتوان از آن به منظور تنوع بخشی در تولید برنامه‌های سفر و تنوع محصولات گردشگری بهره جست با وجودی که مساحت کشور ایتالیا کمتر از یک پنجم مساحت ایران است ولی عملا بیش از ۲۰ برابر ایران گردشگر خارجی را سالانه پذیرا می باشد.
هیات علمی پژوهشکده گردشگری تصریح کرد: تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه در کشورها نقش اساسی در توسعه فرهنگ سفر و گردشگری دارد .شهروندان کشور ایتالیا با درآمد سرانه ۲۸۰۰۰ دلار در سال ۲۰۰۷ بالغ بر ۲۰ میلیون نفر آنان برای گردش و تفریح به خارج از کشور سفر کرده و در این سال بالغ بر ۴۰ میلیون نفر گردشگر را میزبان بوده‌اند. اما در ایران، شهروندان با درآمد سرانه ۲۳۰۰ دلار در سال ۱۳۸۶ بالغ بر ۵ میلیون نفر به خارج از کشور سفر نموده‌اند و حدود ۲ میلیون نفر مسافر و گردشگر خارجی را میزبان بوده‌اند.
رحیم‌پور با اشاره به این که در کشور ایتالیا حدود ۴۷ درصد از نیروی کار این کشور در بخش خدمات، گردشگری و بازگانی اشغال دارند، افزود: درحالی که این رقم در ایران حدود ۱۰ درصد است. امروز کشوری را توسعه یافته می‌دانند که بیشتر جمعیت و نیروی کار آن در بخش خدمات، گردشگری و بازگانی فعالیت نماید. زیرا این بخش‌ها کم‌ترین آسیب را به توسعه پایدار و حفظ محیط زیست وارد می‌کنند.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی گردشگری ایران اظهار کرد: تعطیلات رسمی سالانه در کشورها نقش تعیین کننده‌ای در جذب گردشگران خارجی ندارد. ایران با ۲۵ روز تعطیل به عنوان یکی از کشورهای جهان که از بیشترین تعطیلات رسمی سالانه برخوردار است متأسفانه شاهد تعطیلی سایت‌های تاریخی و باستانی بوده و نه تنها این سایت‌ها مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی قرار نمی‌گیرد، بلکه باعث برهم خوردن برنامه‌های سفر گردشگران و تورگردانان و آژانس‌های مسافرتی هم می‌شوند. در کشور ایتالیا تعداد کل روزهای تعطیل در سال ۱۲ روز است.
وی تشریح کرد: امروزه بیشترین سرمایه‌گذاری گردشگری کشورها در حوزه منطقه‌ای و کشورهای همجواری‌شان است. این موضوع علاوه براین که بعد مسافت برای سفر کاهش می‌دهد، این امکان را برای گردشگری فراهم می‌کند تا از حداقل اوقات فراغت و روزهای تعطیل به ویژه تعطیلات آخر هفته برای سفر به کشور همسایه خود استفاده کنند.
رحیم‌پور ادامه داد: در این خصوص کشور ایتالیا توانسته است از بازار ۴۷۶ میلیارد دلاری اروپا از صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۰ میلادی با کسب ۳۸.۸ میلیارد دلار، حدود ۸ درصد از کل درآمد صنعت گردشگری این قاره را به خود اختصاص دهد و بعد از فرانسه و اسپانیا در جایگاه سوم قرار گیرد.
وی تصریح کرد: ایران عملا از بازار گردشگری منطقه خاورمیانه و جنوب شرق آسیا بی‌بهره است. کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در سال بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار برای سفر و گردشگری هزینه می کنند. در سال ۲۰۰۹ شهروندان عربستان بیش از ۳۰ میلیارد دلار برای سفر‌های خارجی خود هزینه کرده اند.
رحیم‌پور گفت: با توجه به سابقه کاوش‌های باستان شناسی در ایران و حضور مستمر باستان‌شناسان ایتالیایی در سایت‌های تاریخی ایران و همچنین تشابهات آثار تاریخی و باستانی به ویژه آثار و ابنیه سنگی، حجاری و ابزار نمودن سنگ‌ها و پیکره‌تراشی، ایران می‌تواند به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگران ایتالیایی‌ها مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: حضور ایران در بازار گردشگری ایتالیا نیازمند شناخت بازار این کشور و تولید محصولات گردشگری مطابق با سلیقه آنان است. قطعاً برنامه‌ریزی عملیاتی برای حضور در بازار این کشور و تولید محصولات گردشگری مطابق با سلیقه آنان است.
او تاکید کرد: قطعا برنامه‌ریزی عملیاتی برای حضور در بازار ایتالیا علاوه براین که می‌تواند منجر به جذب گردشگران ایتالیایی شود زمینه آشناسازی سایر گردشگران جهان را که به این کشور سفر می‌کنند برای سفر به ایران فراهم می‌نماید.
