به گزارش هنرنیوز،جواد شمقدری- رییس سابق سازمان سینمایی- در جلسه « افسران جوان جنگ نرم» در جمع دانشجویان بسیجی دانشگاه صنعتی شریف طی سخنانی با تشریح رویکردهای راهبردی در دوران مدیریتی خود در سینمای ایران به تحلیل مباحث کلان فرهنگی و تحلیل فیلم‌های سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر پرداخت و اظهار داشت: در شش ماه گذشته ترجیح دادم سکوت کنم و فقط نسبت به موضوعات اضطراری که بوجود می‌آید واکنش نشان دهم اما بعد از جشنواره فیلم فجر احساس می‌کنم شرایط عوض شده و به نظرم فرآیند جدیدی در مباحث فرهنگی و سینمایی آغاز شده که نباید بی‌اعتنا بود.
ورود دغدغه‌مندان فرهنگ و انقلاب به سینما ضروری است
وی با اشاره به این که بحث جنگ نرم در حوزه سینما و رسانه مهم و غیر قابل چشم‌پوشی است، تصریح کرد:همانطور که رهبری معظم انقلاب نسبت به خیلی از مسئولین با حکمت و نکته سنجی در حوزه سینما و رسانه حساسیت نشان می‌دهند و در بعضی جلسات عمومی و نیز برخی جلسات خصوصی دغدغه‌های خود را مطرح می‌کنند ما نیز باید به طور جدی به رفع این نگرانیها اندیشه و اقدام کنیم.
شمقدری درباره مهم بودن نقش سینما در جنگ نرم توضیح داد: ورود برخی برای کسب شهرت در این موضوعات خیلی بد است ولی در هر حال ورود دغدغه‌مندان فرهنگ و انقلاب به سینما ضروری است. البته یکی از سیاست‌های من هم در طول مدیریت گذشته سازمان سینمایی گشایش این باب بود.
باید چشم ناظر مردم و همه نخبگان، سینمای ایران را رصد کند
وی با اشاره به این که سینما زمانی حیات خلوت عده‌ای خاص بود و آنها بدون نگرانی از واکنشهای احتمالی کارشان را انجام می‌دادند، افزود: آنها سعی می‌کردند اتفاقات سینما به بیرون منعکس نشود، ولی من معتقد بودم باید چشم ناظر مردم و همه نخبگان، سینمای ایران را رصد کند. ما در جلسه‌ای که به اتفاق وزیر محترم خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم، ایشان فرمودند که «وظیفه شماست با نخبگان اعم از حوزه و دانشگاه ارتباط برقرار کنید».
۱۲ شاخص ماموریتی
شمقدری درباره اولویت و محوریت کارکردهای سازمان سینمایی در دوره ریاستش عنوان کرد:ساخت سالن سینما، تهیه امکانات و تجهیزات سینمایی، ارتقای تکنیک‌های ساخت فیلم و... از مباحثی است که وظیفه سازمان سینمایی بوده است، اما بحث من در اینجا بیشتر درباره ساخت فیلم است که در این حوزه ما ۱۲ شاخص ماموریتی را برای خودمان در نظر گرفتیم و به لطف الهی بخش بزرگی از آن را توانستیم انجام دهیم.
کارگردان «طوفان شن»اضافه کرد: اما بخش دیگر آن نیاز به زمان داشت، همانطور که من در روز اول گفتم «ما ده سال نیاز داریم تا بتوانیم برنامه‌هایمان را محقق کنیم» چرا که سینما عرصه‌ای نیست با چهار سال بتوان به برنامه‌های اصلی خود برسیم، اما با وجود مشکلاتی که در این چهار سال با آن روبرو بودیم، باز هم بخشی از این اهداف محقق شد.
این نوع فیلمسازی دیگر افتخاری ندارد
وی با بیان این که حذف نگاه جشنواره‌ای در فیلم‌ها از اولویت‌های مهم ما بود، تصریح کرد:اگرچه ساخت این فیلم‌ها توسط برخی متاسفانه به صورت زیرزمینی ادامه یافت اما تا حد بالایی این نوع سیاست در بین افکار عمومی، رسانه‌ها و سینماگران نهادینه شد که ساخت فیلم فقط برای جشنواره‌ها آن هم از نوع خارجی و بدون توجه به مخاطب داخلی، به هیچ عنوان منطقی و منصفانه نیست و امروز این نوع فیلمسازی دیگر افتخاری ندارد.
ارسال فیلم با هر وضعی به جشنواره خارجی کاهش یافت
شمقدری توضیح داد: به همین دلیل در دوره گذشته تولید و ارسال فیلم تنها برای شرکت در جشنواره های خارجی به ویژه در حوزه فیلم کوتاه ومستند و سینمای جوان به شدت کاهش پیدا کرد و این از اقداماتی است که با افتخار از آن یاد می‌کنم.
وی ادامه داد: اینکه ما راه را باز کنیم و هر فردی فیلمی را با هر وضعیتی به عنوان یک محصول سینمایی از جمهوری اسلامی ایران به هر جشنواره‌ای ارسال کند درست نیست و سعی کردیم تا حدودی این راه کنترل شود، اگر چه برخی مخفیانه این کار را انجام می‌دهند و هم اکنون نیز این روند ادامه دارد اما ما در مقابل سعی کردیم فیلم‌های با کیفیت به جشنواره‌ها راه یابند، به گونه‌ای که نوع جوایز بین‌المللی که نصیب سینمای ایران شد از ارزش بیشتری برخوردار شدند.
تولید فیلم‌های سیاه‌نمایی به حداقل رسید
شمقدری تصریح کرد: الویت بعدی ما این بود که تلاش شد فیلم‌هایی که سیاه نمایی دارند را به سمت نقد درون گفتمانی هدایت کنیم و فیلمی را که با دلسوزی نسبت به حاکمیت، مردم و انقلاب دغدغه ساخته شده است بر آن نقد دلسوزانه داشته باشیم نه اینکه بستری برای عقده گشایی بوجود بیاید و به دنبال ضربه زدن به نظام و تحقیر فرهنگ اسلامی ایرانی باشد البته بدیهی است که برخی فیلمسازان که فیلمشان فاقد این ویژگی و این لحن بود مشکلاتی را برای سینمای ایران ایجاد کردند.
وی با بیان این مطلب افزود: اولویت سوم ما توسعه تکثر موضوعات و ژانرها در تولیدات سینمایی بود کما اینکه اوایل دهه هشتاد شاید تنها روی سه ژانر کار می شد اما سعی کردیم در ادامه آنها را گسترش دهیم و در جشنواره سال گذشته این تنوع به اوج خودش رسیده بود و امسال هم این شرایط حاکم بود.
فیلمساز باید به مسایل منطقه خود حساس باشد
شمقدری درباره اولویت چهارم عملکرد خود گفت: توجه به حوزه های بین المللی و منطقه‌ای و اینکه فیلمساز نباید فقط به مسائل داخلی بپردازد و باید افق نگاه خود را بالاتر ببرد تا حداقل کشورهای منطقه اثر او را ببینند ، به خصوص حمایت از جریان مقاومت و بیداری اسلامی که مورد تایید حضرت آقا بوده و فیلمساز در این مسیر می توانست به کشورهای دیگر برای ساخت فیلم برود و به موضوعاتی که می تواند مسائل فرهنگی ما را به هم اتصال دهد بپردازد.
وی با تاکید بر اینکه اولویت دیگر ما این بود که فیلم های سیاسی در کشور ساخته شود گفت: در حال حاضر دانشگاه جایگاهی است که در آن دیدگاه‌های مخالف با هم حرف می زنند و حتی ممکن است در برخی مواقع تنش هایی هم ایجاد شود.
او خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد موضوعات سیاسی می تواند در سینما هم مطرح شود تا به آرامش محیط های دیگر جامعه کمک نماید. لذا همانطور که مقام معظم رهبری گفتند «کرسی های آزاد اندیشی» باید توسعه پیدا کند، این موضوع با تعاریف خودش در سینما می تواند مطرح شود و ما نیز در این جهت گامهایی برداشتیم.
سینمای دفاع مقدس الویت فعالیت ما بود
مدیر سابق سازمان سینمایی با بیان اینکه دفاع مقدس و مقاومت از شاخص های کارنامه سینمایی اوبوده است گفت: متاسفانه سینمای ایران سالهایی را پشت سر گذاشته بود که پرداخت به این موضوعات به حداقل رسیده بود و همینطور موضوع انقلاب اسلامی و حوادث مربوط به آن که در طول سالهای گذشته از آن غفلت شده بود لذا این مهمترین اولویت برنامه های ما بود تا این نوع سینما از غربت خارج شود خدا را شکر شاهد بودید حضور فیلم های ارزشمند دفاع مقدس امسال مایه آبروی این جشنواره شد و نشان داد سیاست ارتقای کیفی وکمی این نوع سینما ثمرات مثبتی داشته است.
وی افزود: اولویت بعدی ما این بود که فیلم ها جذاب شوند و فیلم ها شخصی ساخته نشوند، درعین حال آثار سینمایی آنقدر ظرفیت داشته باشند تا بتوانند همه مخاطبین را به سالن های سینما جذب کنند.
تحکیم خانواده سوژه اصلی فیلم‌های اجتماعی
او با اشاره به اینکه سوژه فیلم‌های اجتماعی همیشه در سینمای ایران پرطرفدار بوده است گفت: با توجه به اینکه امکان محدودیت در این حوزه چندان وجود نداشت، اولویت بعدی توجه جدی به این موضوعات بود اما چند رویکرد به آن اضافه کردیم که مهمترین آن تحکیم خانواده بود.
شمقدری اضافه کرد در طول سالهای گذشته نوعی سینمای معناگرا شکل گرفته بود که ریشه آن درعرفان های کاذب و نوظهور خارج از کشور داشت و این واکنشی بود در مقابل معنویت جویی که بین همه جوانان کشورهای دنیا پیش آمده بود.
شمقدری در تشریح راهکارهای این مسئله اظهار داشت: از آنجاییکه برای اولین بار یک انقلاب دینی و اسلامی در دنیا رخ داد و باعث شد یک نوع معنویت جویی مبتنی بر دین مبین اسلام در تمام دنیا بوجود بیاید، بالطبع ظهور سینمای معناگرا خیلی هم غیر قابل پیش بینی نبود لیکن احساس می شد که در این مسیر آدرس اشتباهی وجود دارد و سینمایی باید مورد توجه قرار گیرد که مبتنی بر فرهنگ دینی و توحیدی جلو برود نه مباحث انحرافی لذا حرکت به سوی معنویت سازی ایجاد شد.
وی با اشاره به این موضوع بیان داشت: ما سعی کردیم این معنویت جویی به شکل حقیقی شکل بگیرد و سینمای دینی نه معنا گرا جا بیفتد. هر چند که شاید در این مسیر چندان مطلوب عمل نشد و نیازمند تعاملات بیشتری بین مراکز دینی و فقهی و سینماگران باشد تا راه حل های جدید ارائه شود.
احترام به خانواده شهدا
شمقدری اظهار داشت: با اشاره به حضور نسل جوان در سینمای ایران و تلاشهای صورت گرفته ، تجربه من نشان داده که جوانها در ده سال اخیر قرابت بیشتری نسبت به انقلاب و نظام دارند تا جوانهای بیست سال قبل که در دانشگاه ها بودند. به یاد دارم زمانی در سال ۷۶ در جلسه ای در یکی از دانشگاه ها یکی از دانشجویان با اعتراض به من گفت «اصلا شما چرا انقلاب کردید؟ چرا جنگ کردید؟ و چرا هزینه اش را ما باید بدهیم» و یکی از دانشجویان آن زمان در حالی این صحبت ها را مطرح کرد که کسی هیچ چیزی به او نگفت و فقط مانده بود که برایش دست هم بزنند! اما درحال حاضر وضعیت تغییر کرده و در جشنواره سی و دوم بازیگر برگزیده ما در این مراسم می خواهد به احترام مادران شهدا بلند شوند و همه حضار او را همراهی می کنند.
مردم چگونه از انقلاب تصویری در ذهن شان داشته باشند؟
این فیلمساز گفت: توجه به تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی که جزو حلقه های مفقوده سینمای ایران است و همواره به آن توجه ویژه ای داشته ام. چرا ما به تاریخ معاصر نمی پردازیم و چرا اگرعلاقه مندان به این موضوعات،خواستار روایتی از یک رخداد بزرگ چون حوادث انقلاب باشند، فیلمی نداریم که به آنها ارائه دهیم. پس چگونه از انقلاب تصویری در ذهنشان شکل بگیرد؟
پرداختن به موضوعات انقلاب و تاریخ معاصر یک ضرورت است
وی در ادامه افزود: فیلم اخیر حاتمی کیا نمونه تصویرسازی از وجود انواع گرایشها و طیف های مختلف و در عین حال ظرفیت جمهوری اسلامی در تعامل با همه جریانات و افراد با اندیشه های مختلف.در فیلم «چ» آنچه به تصویر کشیده شده است این است که به چمران گفته می شود «تو چمران خمینی هستی یا بازرگان؟» و این یعنی اینکه در مقطع حدود نه ماهی که بازرگان بر سر کار بود،حداقل مشخص شد دو نوع گرایش متفاوت در انقلاب وجود داشت که هر یک راه متفاوت خودشان را پیگیری می کردند و نشان دادن این مباحث در فیلم حاکی از نگاه بالاتر به موضوعات سیاسی و تاریخی و نیز عدم ضرورت هراس و وحشت یک فیلمساز برای پرداختن به موضوعات انقلاب و تاریخ معاصر یک ضرورت است تا نسل جوان ما از شرایط انقلاب و چالش های آن در دوره های مختلف تصویر دقیق تری داشته باشد تا ارزش آن و تلاش هایی که برای حفظ آن شده را لمس کند.
تولید فیلم های فاخر با موضوعات راهبردی واسترتژیک
رییس سابق سازمان سینمایی با اشاره به اینکه هدایت تولیدات فاخر به سمت موضوعات استراتژیک و راهبردی را الویت خود دانست ، گفت سینمای فاخر با این رویکرد برای سینمای ایران بسیار مفید است. اگرچه ممکن است مورد انتقاداتی هم باشد لیکن استدلالات متعددی در پس هر تولید فاخر استراتژیک وجود دارد که نمی توان با برخی جنجال آفرینی ها از آن به راحتی عبور کرد و آنها را با برخی تولیدات عادی در یک سطح سنجید.
وی گفت: این دوازده محور مبنای اقدامات و تصمیمات ما برای صدور مجوزها و حمایت برای ساخت و تولید فیلم بود، البته ممکن است که همه این محورها در حد توقع ما محقق نشده باشد.در واقع چهار سال زمان کوتاهی برای پیاده کردن همه این موارد است و البته حتما محورهای مهم دیگری هم هست که ممکن است به ذهن برسد همچون استاندارد سازی فرایند تولید و هزینه و پخش ، که آن هم در آینده باید برای آن چاره اندیشی کرد.
