- در حال نزدیک شدن به بیستمین جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان هستیم، آیا از نظر شما به عنوان یک کارگردان شناخته شده در این حوزه، بین المللی برگزار شدن این جشنواره در تئاترهای کودک و نوجوان ما تاثیری داشته و تئاتر کودک و نوجوان ما در تئاتر جهانی جایگاهی دارد؟
جشنواره تئاتر کودک از آنجایی که منحصرا با موضوع کودک؛ سالها فعالیت میکند به نظرم حرفهایترین جشنواره با اهداف معین و مشخص دارد. من چندین دوره با سمتهای متفاوت، بازیگر، کارگردان و عضو هیئت انتخاب در جشنواره کودک شرکت کردهام و به این نتیجه رسیدهام که جشن بسیار خوبی برگزار میشود و یک هفته همه دورهم هستیم ودر کنار آن نمایشهایی هم اجرا میکنیم یا تماشا میکنیم؛ با گروههایی از شهرهای دیگر با کشورهای دیگر هم آشنا میشویم؛ بعضی اوقات جایزه هم میگیریم یا از ما تقدیر میشود. زمانی که برمی گردیم به نظرم تاثیراتی که گرفتهایم مارا به چند گروه تقسیم میکند. گروه یک میگوید دیگر در این جشنواره شرکت نمیکنم. گروه دو میگوید من دوست دارم هرسال در این جشن شرکت کنم کاری به چگونگی آن ندارم. گروه سوم میخواهد علاوه بر جشنواره داخلی به جشنواره خارجی هم برود، پس یاد میگیرد که چه نوع کارهایی باید اجرا کند که راحتتر به جشنوارهها برود. گروه چهارم هیچ کار نمیکند، تنها به خاطر دیدن اجراهای متفاوت؛ فرمهایی یاد میگیرد که دراجراهای سال بعد شاهدش خواهیم بود. جشنواره باعث تغییرات عمده بسیار زیادی در شکل و ظاهر تئاترها میگردد ولی نگرش و نقطه دید را تغییر نمیدهد، زیرا ساختارهای فرهنگی مناسب که محرک این جشن باید باشد جدی گرفته نمیشود. مثل وظیفهای است که به عهده وزارتخانه هاست و باید انجام شود. یادمان نرود ما تئاتر کار میکنیم که در حد توان، خودمان و مخاطبمان را در یک فرآیند جمعی شرکت دهیم و لذت ببریم همراه با مردمی که زبان وفرهنگ و جامعه همدیگر را میدانیم و میفهمیم. ما کار نمیکنیم که در جشنوارهها ی داخلی و خارجی شرکت کنیم. مثل پنیر مصرف داخلی و پنیر مخصوص صادرات و مصرف خارجی.
- در این دوره علاوه بر بخش کودک و نوجوان، بخش خردسال هم به این جشنواره اضافه شده و این گروه سنی نیز در جشنواره آثاری مختص به خود دارد، با توجه به این موضوع آثار بخش خردسال چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
جشنواره یک جشن دورهای است که افرادی را که برای محصولات خاصی زحمت کشیدهاند در پایان کار دور هم جمع میکند. خیلی خوب است که در جشنواره کودک بخش خردسال هم اضافه شده است. از آنجایی که در طول سال اجراهای مستمر تفکیک شده برای کودک یا نوجوان و همینطور خردسال نداریم؛ میترسم جشنواره فقط یک ویترین باشد. اول باید شرایط اجراهای هر بخش در طول سال و در سالنهای آماده شده برای این منظور فراهم گردد و جشنوارهای برای بزرگداشت این موفقیت برگزار گردد. در مورد ویژگیهای نمایش برای خردسالان بگذارید زمان اجراهای عمومی صحبت کنیم که طبعا ربطی به ویژگیهای شرکت در جشنواره ندارد.
- آیا تفکیک آثار براساس مخاطبان و تخصصی کردن جشنواره، میتواند این جشنواره را ارتقا دهد؟ و آیا بخش خردسال نیاز است و آیا برای کار در این گروه سنی نمایشنامهای داریم؟
جشنواره به خودی خود تخصصی نمیشود زیرا به خودی خود اتفاق مهمی نیست اگر محصولاتی که در طول سال یا بیشتر کارشده پشتیبان آن نباشد. بنابراین بحث فوق را باید محدود به اجرای جشنوارهها نگردد. میدانید که نمایشنامه نویسی برای کودکان به اندازه داستان و شعر، کار نشده و بخش جداگانه ادبیات نمایشی کودک شکل نگرفته است. نمایش نامههایی که میخوانیم یا برای اجرایی خاص با دید اجرایی نوشته شدهاند و یا بعد از اجرا به متن تبدیل شدهاند. نمایشنامههایی که خود من نوشته یا اجرا کردهام بر همین اصل مبتنی است.
- ما سالها برای جدا کردن بخش کودک از بخش نوجوان بحث داشتیم آیا کارهایی که الان برای بخش نوجوان در حال اجرا است برای این گروه سنی مناسب و میتواند احتیاجات و دغدغههای آنها را بیان کند؟
خیر. امکان ندارد مناسب باشد. زیرا ما در روند رشد آموزشی و تربیتی کودکی تا جوانی هیچ تفکیک خاصی قائل نیستیم و غیر از اندازههای کفش و لباس، خردسال و کودک و نوجوان فرقی برایمان ندارد. پس نمیتوان ناگهان و در اقدامی خلق الساعه این تفکیک صورت بگیرد و به بافت جامعه که عادت به آن ندارند؛ ابلاغ شود.
- شما خودتان در این دوره کاری برای حضور در جشنواره دارید؟
شاید اگر بخش جنبی در جشنوراه امسال وجود داشت من با میل خودم نمایش خاله مرجان و خروس را آماده اجرا در جشنواره میکردم. میدانید از آنجایی که اجرای عمومی این نمایش در کانون پرورش فکری در سال نود بوده است، طبق ضوابط جشنواره، امکان شرکت در بخشهای دیگر وجود نداشت. در این دوره من از اعضای هیئت بازبینی نمایشهای صحنهای بخش کودک و نوجوان بودم که کارمان به پایان رسیده است.