فرهنگ و هنر از نگاه امام خميني(ره)/
كاكايي: امام (ره) از سعدي شيرازي تا شيللر آلماني را استقبال كرده است
تاريخ : دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۸۷ ساعت ۱۰:۳۴
«عبدالجبار كاكايي» شاعر در گفتوگو با فارس در خصوص مقوله شاعري حضرت امام خميني(ره) بيان داشت: بسياري از حكما، عرفا و فقها صاحب قريحهي شعر بودند و بعضا دفترها و ديوانهايي از آنها به جاي مانده كه محل تامل است از فاربي تا حاج ملاهادي نراقي. وجه اشتراك اين گروه كه به شعر و شاعري توجه خاصي داشتند فرعي بودن شاعري بر شخصيت علمي و ديني شان بوده است. البته برخي از آنها مثل ملا غروي اصفهاني و ميرزا حبيب خراساني پس از زندگي زاهدانه و عالمانهاشان به طريق اولي شاعريشان برجستگي و نمود پيدا كرده است.
وي ادامه داد: حضرت روحالله در اوان جواني به شاعري تعلق خاطر داشت. آثار اجتماعي شاعران پس از مشروطه به ويژه آثار مربوط به جنگهاي جهاني اول و دوم را با دقت مطالعه كرده بود، مفاهيم شعر متقدمان و متاخران را نيك دريافته بود و در آداب سخنوري بليغ و فصيح بود تا جايي كه برخي مسمط ها و قصايد ايشان همپايه قصايد وحيد دستگردي و ملكالشعرا از حيث زبان و تركيبسازي شده است.
كاكايي ادامه داد: انتخاب تخلص «هندي» و اشتغال به فن غزلسرايي و تتبع از سعدي و فروغي بسطامي و عطار نشان دهنده توجه خاص ايشان به هنر شاعري بوده است. بر فرض مثال غزل سعدي: «امشب مگر به وقت نميخواند اين خروس/عشاق بس نكرده هنوز از كنار و بوس» توسط ايشان به خوبي استقبال ميشود. با ابياتي چون: «امشب كه در كنار مني خفته چون عروس/ در خواب كن مؤذن و در خاك كن خروس»
اين شاعر افزود: شايد اگر ابعاد سياسي و فقهي ايشان كمرنگ بود شاعري بعد برجسته زندگي اين روحاني عاليقدر ميشد. با اين حال خلق و آفرينشهاي ادبي امام به دو دوره مربوط ميشود. دوره جواني كه لفظ بر معني و دوره سالخوردگي كه معني بر لفظ غلبه دارد. و در هر دو دوره غزليات نغزي از ايشان به يادگار مانده است. استقبال ايشان از شعر معروف شيللر آلماني - فريدريش شيللر شاعر دوران كلاسيك آلمان است كه در اوايل دوران مشروطه چند شعر نمايشنامه از او به زبان فارسي منتشر شد. شعر معروف وي داستان درباره ماجراي ناسپاسي فرزندي نسبت به مادرش است. - كه مورد اقتراح شاعران ايراني قرار گرفته بود و ايرج ميرزا و پروين دولتآبادي قطعات ماندگاري در اين موضوع گفتهاند. نشانه توجه ايشان به جريانات ادبي روز است.
فريدريش شيللر شاعر دوران كلاسيك آلمان است در اوايل دوران مشروطه چند شعر نمايشنامه از او به زبان فارسي منتشر شد.
اين شاعر بيان داشت: در هر حال امام را بايد در سلك عارفان شاعر يا فقيهان شاعر دانست نه شاعران عارف يا شاعران فقيه و مرتبه شاعري ايشان در بين فقيهان شاعر قابل اعتناست. كافي است تنها اين بيت از ايشان بماند تا او را در شاعري همطراز فقهاي شاعر پيش از خود بدانيم:
«سزد ز دانه انگور سبحهاي سازم/به وقت رفتن ميخانه استخاره كنم».
وي گفت: نكته قابل توجه در بيان و خطابههاي ايشان اين است كه عليرغم تسلط و احاطه به ادبيات و شاعري از اظهار فضل و استفاده از براهين شاعرانه در خطابهها پرهيز ميكرد حتي استناد به روايات و آيات هم ندرتا اتفاق ميافتاد و به تناسب طبايع شنوندگان از كلام ساده و بيپيرايه بهره ميبرد.