به گزارش هنرنیوز، آیین رونمایی از طرح حمایت از ترجمه کتاب‌های فارسی به زبان‌های دیگر (TOP) با حضور علي جنتي، وزير فرهنگ و ارتباطات اسلامي، ابوذر ابراهيمي‌تركمان، رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، حسام‌الدين آشنا، مشاور فرهنگي رييس جمهور، غلامعلي حدادعادل، رييس فرهنگستان زبان و ادب فارسي و جمعي از ناشران و صاحب‌نظران صنعت نشر، برگزار شد.
علي جنتي، وزير فرهنگ و ارتباطات اسلامي در سخنراني خود در اين آيين گفت: فرهنگ و انديشه ایران اسلامي در طول تاریخ، همواره اهل تعامل و گفت‌وگو و سازندگي از راه ارتباط با ساير ملل و فرهنگ‌ها بوده و بخشي از اين بالندگي از مسير ترجمه ميسر شده است. از رهگذر ترجمه بود که خوانندگان فارسی‌زبان با مجموعه بسیار گران‌قدري از رشته‌های گوناگون دانش، از پزشکی و نجوم و جغرافیا گرفته تا تاریخ و فلسفه آشنا شدند و آثار ايراني نيز در معرض خوانش ديگران قرار گرفت.
نگرش علمی به ترجمه رييس شوراي عالي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي در ادامه سخنان خود به بحث نگرش علمي به ترجمه پرداخت. وي گفت: ترجمه، بخشی از مطالعات دانشگاهی است. در گذشته، اکثر ترجمه‌ها با علاقه و انگیزه شخصی افراد صورت می‌گرفت و اکنون هم کم‌و‌بیش چنین است. بسیاری از مترجمان با کار مکرر و از طریق آزمون و خطا مترجم شده‌اند و باید اذعان داشت به این دلیل پس از انقلاب اسلامی هم آثاری ضعیف ترجمه شده و هم مفید و فاخر.
وي تأكيد كرد: برای اینکه از آسیب‌های ترجمه و نشر بین‌الملل دور شویم، باید به شرایط علمی آن توجه کنیم. نگاه به ترجمه و نشر باید بر پايه اعتباربخشي به بخش خصوصي و مرتبط‌كردن نهادهاي همكار داخلي و خارجي در اين عرصه باشد.
جنتي افزود: واقعیت این است که مطالعات ترجمه در ایران، اغلب از آن‌سو بوده و از این‌سو سابقه زیادی ندارد و به تازگي اهتمام و توجه اندكي به آن می‌شود. بیش‌تر مترجمان غیرایرانی یا خودجوش هستند؛ بنابراين نیاز چندانی به آموزش احساس نمی‌کنند و از اين هم نبايد غافل شد كه ما نیز با وجود تعدد مراکز آموزش زبان و دانشگاه‌ها در این ارتباط برنامه‌ریزی منسجمي براي تربيت مترجم حرفه‌اي نداشته‌ایم.
انقلاب اسلامی و ترجمه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در بخش ديگري از سخنان خود انقلاب اسلامی را عامل و محرک ترجمه در زمینه فرهنگ و تمدن ايران اسلامي دانست و افزود: انقلاب اسلامي ايران سبب احیا و گسترش اندیشه، معارف اسلامی و ادبیات ایران در جهان و باعث گسترش مناسبات فرهنگی با ملل و ادیان و اقوام دیگر شده و به تبیین تحولات فکری و فرهنگی جهان معاصر پرداخته و به آراي متضاد و شبهات نسبت به اسلام و مسلمانان نیز پاسخ گفته است. در این امر نقش ترجمه و مترجمان و سیاستگذاری بخش‌های خصوصی که البته بی‌هدایت و حمایت بخش دولتی ممکن نمی‌شد، کاملاً برجسته است.
وي ادامه داد: باید دستاوردهای علمی و فرهنگی دوره پس‌از انقلاب اسلامی را در زمینه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، ادبی و هنری به خوبی شناخت و آن را بررسي و آسيب‌شناسي کرد. مجموعه کارهایی که تاکنون صورت گرفته حکایت از اراده‌های دینی و فرهنگی دارد. حال که دولت در این زمینه وارد عمل شده باید به وظايف خود بیش از پیش آشنا باشد. امیدواریم با شناختی که از مسايل و مشکلات و چالش‌های موضوع پیدا می‌کنیم، بتوانیم به راهکارهای مناسب براي تحقق نهضت ترجمه دست یابیم.
جتني همچنين گفت: در روزهای اولیه انقلاب اسلامی، با حداقل امکانات عطش نشر معارف اسلامی را در جهان داشتیم و به فعالیت‌هایی دست زدیم که درخور توجه است. آن روزها انگیزه و شور انقلابی داشتیم که ما را موظف به کار و فعالیت کرده بود و حال که در مسیر ساماندهی قرار گرفته‌ایم با مشکلات عديده‌اي روبرو هستیم، مشکلاتی مانند ایران‌هراسی، اسلام‌هراسی و شیعه‌هراسی که محدودیت‌هایی پیش روی فعالیت‌ها ایجاد کرده است و بايد با ترجمه و نشر متون فاخر اين هراس‌هاي بی‌پایه و اساس را زدود.
تأکید بر ضرورت ترجمه ادبیات دفاع مقدس عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي در بخش ديگري از سخنان خود، کوشش در راه بزرگ و خطیر ترجمه آثار فارسي به زبان‌هاي ديگر را بدون چراغ راه ممکن ندانست و رهبری معظم انقلاب را چراغ راه این مسیر ناميد.
وي گفت: مجموعه دیدگاه‌های مقام معظم رهبري در زمینه ترجمه و نشر کتاب، به‌ویژه توجه ایشان به ترجمه آثار منتشر شده در حوزه ادبیات دفاع مقدس و خاطرات رزمندگان جنگ با رژیم بعثی عراق، حکایت از احساس مسئولیت ایشان در این زمینه دارد و نشان می‌دهد که مجموعه معارف مکتوب اندیشمندان ایرانی آنقدر وسیع است که در شرایط گذار فرهنگی و ورود به عرصه‌ها و میدان‌های جدید فعالیت، باید به نقاط مهم و حساس تاریخی توجه کرد؛ نقاطی که اقتضائات فرهنگی و نیاز زمانه ایجاب می‌کند.
جنتي افزود: با این نگاه، سخن از دفاع مقدس و ثبت حقایق و واقعیت‌های آن تنها بیان خاطره برای ایرانیان و جهانیان نیست؛ بلکه بیان ارزش‌هایی است که به خاطر آن جان‌هایی فدا شده‌اند و باید حفظ و نشر شود. البته گام‌های مراکز مرتبط در این ارتباط ستودنی است اما این گام‌ها و حرکت‌ها می‌بایست در جایگاه واقعی خود بنشیند و مسیر شایسته خود را بیابد.
وي تأكيد كرد: ترجمه ادبیات دفاع مقدس یک مصلحت نیست؛ بلکه یک ضرورت علمی و فرهنگی است تا به جهانی که ایران را در واقعه جنگ تنها گذاشت و یا در کنار دشمن ایستاد آگاهی ببخشد و دریابد چرا چنین رویدادی در تاریخ ایران اسلامی رقم خورده است.
وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در تشريح و تبيين برخی از راهکارهای اجرایی در امر ترجمه آثار فارسي به زبان‌هاي ديگر، آموزش ترجمه بینافرهنگی در سطوح مختلف علمی و تربیت مترجمان زبده، آگاهی از وضعیت موجود از نظر کمی و کیفی، ایجاد تبادل میان مترجمان زین‌سو با تشکیل اتحادیه‌ها و انجمن‌ها، اعطای بورسیه‌های تحصیلی به خارجیان در رشته‌های مترجمی، اعطا بورسیه‌های تحصیلی به مترجمان برگزیده ایرانی در دانشگاه‌های داخل و خارج، ایجاد دوره‌های مهارت‌افزایی کوتاه‌مدت و بلندمدت، ترغیب دانشگاه‌ها و مراکز علمی برای ایجاد رشته‌های علمی ترجمه و پذيرش ترجمه به‌عنوان موضوع یک پایان‌نامه و ... را سفارش كرد.
وي همچنين طرح تاپ گامی رو به جلو خواند و گفت: در گذشته و حال، کتاب‌های ایرانی با عامليت نهادهاي فرهنگی فعال در خارج از کشور و با هزینه دولتی ترجمه و منتشر می‌شد، این روشی است در دسترس و آسان و دور از تلاش و زحمت فرهنگی.
وي افزود: ترجمه و نشر کتاب باید در جریان یک تعامل و رابطه فکری و فرهنگی با اهالی ترجمه و نشر در کشور مقصد شکل بگیرد و مطابق با شرایط و اقتضائات همان کشور و با تکنیک‌ها و ابزارهای روزآمد آن منتشر و توزيع شود. به هر حال مي‌توان گفت كه طرح تاپ گامي است براي برون‌سپاري ترجمه و نشر كتاب به ناشران فعال بين‌المللي و ناشران بومي خارج از كشور. با اجرای شیوه برون‌سپاري ترجمه و نشر آثار در خارج از كشور، با حمایت‌های تعریف شده از سوی جمهوری اسلامی ایران، می‌توان به نتایج درخشاني رسید.
جلوگیری از انبارکردن کتاب و هدر دادن امکانات، برچیدن رسم و سنت توزیع رایگان کتاب، ورود به بازارهای جهانی کتاب و عرصه رقابت، امکان حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، امکان فروش الکترونیکی کتاب، ایجاد انگیزه به ناشران خارجی در ارائه مطلوب‌تر اثر از نظر فنی چاپ و نشر، تولید محتوا و گزینش محتوای مناسب‌تر و مؤثرتر و ارايه ترجمه مطلوب و رقابت علمی میان مترجمان، از جمله نتيج درخشان طرح برون‌سپاري ترجمه و نشر آثار در خارج از كشور به زعم علي جنتي است كه در سخنان خود آنها را بيان كرد.
سخنان وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي اين گونه پايان يافت: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با بازخواني تجربه‌ي دو دهه نشر در خارج از كشور و با اجرايي كردن طرح تاپ مي‌تواند نقشي مهم‌تر در معرفي فرهنگ ايران و اسلام به‌عهده بگيرد و از آسيب‌ها و مشكلات گذشته راهي براي ورود هوشمندانه به عرصه نشر بين‌الملل باز كند.
