محمود برآبادی در گفتگو با هنرنیوز؛
معیار علمی برای نقد ادبیات کودک ونوجوان تعریف نشده است
محمود برآبادی دبیر سابق انجمن نویسندگان کودک و نوجوان گفت: به طور کلی نقد ادبی نه تنها در حوزه ادبیات کودک و نوجوان بلکه در حوزه ادبیات بزرگسال هم دچار بدفهمی و کج فهمی است و بسیاری از آثاری که در حوزه نقد ادبی منتشر می شود دارای خصوصیات نقد ادبی علمی نیست.
تاريخ : شنبه ۳ تير ۱۳۹۱ ساعت ۱۴:۲۷
برآبادی در گفتگو با خبرنگار گروه کتاب و ادبیات هنرنیوز در خصوص آموزش شیوه های علمی نقد ادبی به کودکان و نوجوانان گفت: نخست باید توضیح بدهیم که «نقد ادبی» چیست، «شیوه های علمی» کدام است و کودکان و نوجوانان دارای چه ویژگی هایی هستند و چنانچه این مباحث روشن نشود تعریف «آموزش شیوه های علمی نقد ادبی به کودکان و نوجوانان» میسر نشده و معنی پیدا نمی کند.
وی در تشریح این موضوع اظهار داشت: شیوه های علمی روش هایی است که در واقع بیشتر منتقدان ادبی بر سر آن اتفاق نظر دارند وگرچه همانند علوم خاص قابل اندازه گیری کمی نیستند اما اعتبار آن نزد بیشتر منتقدین ادبی معین و قابل توجه است و بخشی از ملاک های آن بین منتقدین مشترک است و دامنه شمول دارد و این شمول
” نهادهایی مانند آموزش و پرورش که از سنین پایین با بچه ها سر و کار دارد و ویژگی های آنها را خوب می شناسد می تواند به آموزش نقد ادبی کودک ونوجوان بپردازد “
سبب می شود که این شیوه ها معیار قرار گیرد.
برآبادی در تعریف «نقد ادبی حوزه ادبیات کودک و نوجوان» بیان داشت: نقد ادبی کودکان و نوجوانان یعنی اینکه دیدگاه هایی در ادبیات وجود دارد که مختص به آثار ادبی کودک و نوجوان است و باید این ملاک ها را به لحاظ محتوایی بررسی کنیم و ویژگی های آن را در نظر بگیریم.
وی با بیان این مطلب افزود: مسلماً به لحاظ محتوایی، موضوعاتی که پیرامون ما هستند اعم از رسانه ها و کتاب ها و سایر وسایل ارتباط جمعی در حوزه علاقه کودکان نیستند و به بزرگسالان اختصاص دارند لذا بسیاری از موضوعات عملاً به حوزه کودکان و نوجوانان وارد نمی شود و زبان قابل فهم و درک آنها نیست و به این ترتیب معیارهایی متناسب ویژگی های آنها مشخص می شود که این معیارها علمی بوده و باید در ادبیات کودک و نوجوان تعریف شود، لذا باید نقد ادبی کودک و نوجوان را دارای وجوه تمایز بدانیم تا در جایگاه خود قابل استفاده باشد.
برآبادی در خصوص مشارکت نهادهای مدنی و خصوصی در این امر گفت: نهادهایی مانند آموزش و پرورش که از سنین پایین با بچه ها سر و کار دارد و ویژگی های آنها را خوب می شناسد می تواند به آموزش نقد ادبی کودک ونوجوان بپردازد، نهاد های دیگری همچون انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و شورای کتاب کودک که در خدمت ادبیات کودک هستند باید در تهیه این معیارها کمک کنند و کوشا باشند.
دبیر سابق انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در خصوص فعالیت های انجمن
” بسیاری از آثاری که در حوزه نقد ادبی منتشر می شود دارای خصوصیات نقد ادبی علمی نیست “
در این حوزه گفت: در کلاس های نقد ادبی که در انجمن برگزار می شود و کارگاه هایی که در آنجا وجود دارد معیارهای نقد ادبی توضیح داده می شود، نیز اینکه در نشست های نقد ادبی به این بحث پرداخته می شود اما اینکه این شیوه ها به صورت مدون باشد چنین کاری انجام نشده است.
وی در پاسخ به این پرسش که «ورود به بحث آموزش شیوه های علمی نقد ادبی از منظر دانشگاهی و تدریس آکادمیک تا چه میزان می تواند در گسترش آن موثر باشد ؟» گفت: این اتفاق تا حدودی افتاده است و درباره پایان نامه هایی با من مشورت شده است که این پایانه نامه ها با این موضوعات یا موضوعاتی مشابه بوده اند و به عنوان یک موضوع مورد مطالعه به شیوه های علمی نقد ادبی کودکان در آن ها پرداخته شده است لیکن توجه به این مسئله در فضای دانشگاهی و تحقیق و پژوهش حرکت مناسبی است و خوب است که این اتفاق در مجامع دانشگاهی ایجاد شود.
وی در خاتمه خاطر نشان ساخت: به طور کلی نقد ادبی نه تنها در حوزه ادبیات کودک و نوجوان بلکه در حوزه ادبیات بزرگسال هم دچار بدفهمی و کج فهمی است و بسیاری از آثاری که در حوزه نقد ادبی منتشر می شود دارای خصوصیات نقد ادبی علمی نیست.
مریم خاکیان