دکترمحمد رضا سعیدی در گفت و گو با هنرنیوز،درباره بنای تخریب شده در خیابان ابوریحان توضیح داد: سند این زمین متعلق به سال ۱۳۳۶ است که تاریخ فروش آن به مالکین قبلی که ما بنا را از آنها خریداری کردیم قید شده است. بنابراین قبل از ۱۳۳۶ هیچ نشانی از بنای کنونی وجود نداشته است.
او توضیح داد: این ساختمان متشکل از چهار حیاط بوده که ما این بنا را برای تأسیس یک مرکز فرهنگی در حوزه پژوهش و نشر تملک کردیم . سازمان میراث فرهنگی حدود چهار سال پیش در مورد این بنا به ما تذکر داد. بنابراین با اداره کل میراث فرهنگی هماهنگ کردیم و کارشناسان این سازمان در محل حضور پیدا کردند و هیچ ارزش تاریخی برای این بنا در نظر نگرفتند و مراتب هم در نامه‌ای در تاریخ ۲۱ خرداد سال ۹۰ از طرف مدیر کل وقت میراث فرهنگی به شهردار منطقه ۱۱ اعلام شد و تأیید کرد که بنای مذکور از نظر کمیته فنی حفظ و احیا جنبه فرهنگی – تاریخی ندارد.
معاون سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها ادامه داد: پس از آن از طریق همسایگان مطلع شدیم که این محل به مرکز تجمع معتادان تزریقی تبدیل شده و حتا بنا بر گفته‌ی افراد محلی، مواد هم در این خانه برای خرید و فروش پنهان می‌کردند. و شبها چندین نفر از این معتادان در این بنا می‌خوابیدند و امکان وقوع هرگونه جرم و جنایتی و رفتارهای هنجارشکنانه را فراهم می‌آوردند. از این رو اهالی محل بارها از ما درخواست کردند تکلیف این بنا را مشخص کنیم.
او گفت: همین دیروز هم که کار تخریب آغاز شد، چند تن از اهالی محل تشکر کردند چرا که معتقد بودند امنیت محل به دلیل پاتوق شدن این مکان برای معتادان به خطر افتاده بود.
وی اضافه کرد: چندین سال است که ما با نیروی انتظامی محل هم نامه‌نگاری کردیم و اقدام کنونی نیز در راستای خدمت به امنیت این خیابان انجام شده است.
سعیدی با اشاره به این که بخش عمده بنا فرسوده است، اظهار کرد: اگر این بنا جزو بناهای تاریخی بود و کمیته فنی حفظ و احیا این موضوع را تأیید می‌کرد، طبیعتاً ما برای حفظ آن کار دیگری می‌کردیم. هیچ اثر هنری خاصی به لحاظ گچ‌بری، معماری، مقرنس کاری، منبت‌کاری، نقاشی، ارسی و... مشاهده نشده و این خانه یک بنای کاملاً معمولی است.
وی با اشاره به علاقه‌مندی‌اش به حوزه میراث فرهنگی توضیح داد: مضاف بر این، انتشارات «سمت» که مسئوليت تهيه منابع درسي و دانشگاهی را در زمينه علوم انسانی بر عهده دارد بیشترین خدمات را در حوزه نشر به سازمان میراث فرهنگی انجام داده است و بیش از ۸۰ عنوان کتاب در حوزه‌های مختلف باستان‌شناسی، تاریخ ، مباحث فرهنگی ، مردم‌شناسی و هنر... منتشر کرده که همه صاحبنظران در مورد آن لب به تحسین گشوده‌اند.
او تأکید کرد: چگونه انتظار می‌رود از یک سازمانی که رییس آن (حجت‌الاسلام دکتر احمد احمدی ) عضو شورای انقلاب فرهنگی است و یکی از حامیان اصلی میراث فرهنگی و یکی از امضا کنندگان نامه به مقام معظم رهبری برای دفاع از میراث فرهنگی بوده یک بنا را بدون بررسی ارزش‌های تاریخی، فرهنگی، هنری تخریب کند و یا خدای ناکرده به عنوان ملاک و سوداگر معرفی شود.
معاون سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها تصریح کرد: قطعاٌ این بنا تبدیل به یک مرکز فرهنگی خواهد شد که جامعه دانشگاهی ایران از برکات وجودی آن بهره‌مند می‌شوند. و این مرکز به بخش پژوهشی و انتشاراتی سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها (سمت) ضمیمه می‌شود.
او با اعلام این که فاز نخست مطالعاتی ساخت بنا انجام شده است، افزود: در طوفان اخیری که در تهران رخ داد،سقف شیروانی بنا به شدت آسیب دید و امکان فرو ریختن آن بوجود آمد که خوشبختانه با همکاری شهرداری امکان تسریع در تخریب فراهم شد.
سعیدی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان تعریف یک کاربری برای بنا بدون تخریب آن وجود نداشت، گفت: قطعاً ما این موضوع را نیز بررسی کردیم. چند تن از معماران البته نه معماران حوزه آثار تاریخی، از بنا دیدن کردند و تشخیص دادن برای کارکرد مورد نظر ما قابل استفاده نیست. یک سقف چوبی طبقه اول که کف طبقه دوم هم محسوب می‌شد کاملاً تخریب شده بود و اصلاً قابل رفت و آمد نبود.
معاون سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها توضیح داد: ساختمان پشتی نیز تقریباً همزمان با این بنا ساخته شده و اکنون تخریب و بازسازی شده است. و این قسمت از خیابان بدان معنا بافت تاریخی ندارد.
وی گفت: نسبت دادن ملاک و سودجو به این سازمان در سخن کارشناس مطرح شده در خبر نسبت ناروایی است که در شأن جایگاه سمت نیست چرا که کارنامه ما به خوبی مشخص و قابل دفاع است. دوم رسانه‌های خارجی منتظر چنین اخباری هستند.در صورتی که جهت روشنگری افکار عمومی باید اعلام شود که این بنا فاقد ارزش تاریخی بوده و فقط نمای ساختمان آجر است که دیوار آن هم خشتی بوده است. و یک بنای خاص و برجسته عالی نبوده که اگر بود سازمان سمت بیش از همه خود را سهیم در حفظ میراث فرهنگی می‌داند و بیش از همه در حفظ آن تلاش می‌کرد.
سعیدی تصریح کرد: با اتمام فاز مطالعاتی و رفتن طرح به شورای تصمیم‌گیری ما این طرح را به طور عام اعلام خواهیم کرد اما صددرصد کاربری فرهنگی و مرتبط با کتاب برای آن تعریف خواهد شد و هیچ کاربری دیگری برای آن متصور نیستیم.
وی درباره نمای ساختمان جدید هم اظهار کرد: این نما قرار است برآمده از سنت ملی – مذهبی ایران باشد و برجنبه فرهنگی آن تأکید داریم.
او در پاسخ به این پرسش که آیا ساختمان جدید هم دو طبقه خواهد بود، گفت: تعداد طبقات بیشتر خواهد بود اما تا اتمام فاز مطالعاتی به طور مشخص درباره آن نمی‌توانم اظهار نظری کنم.
