سیستم آموزش و پرورش کشور با مسائل بسیاری که بخشی از آن ناشی از برنامه های کارشناسی نشده و ناسنجیده می باشد مواجه است، این مشکلات به خودی خود می تواند نظام آموزشی را دچار تنش های بسیاری در مهمترین نظام ارزشی آموزش محور کشور نماید. 

آموزش و پرورش به واسطه دغدغه های بسیار اعم از بحث بودجه، زیرساخت های فرسوده، تصمیمات یک شبه و تصویب آن در مجلس، نیروهای نیمه متخصص و سنتی و بسیاری مسائل دیگر قادر نیست در مباحثی که از ملازمات ورود به اندیشه و مبانی جهان متمدن است داخل شده و ناگزیر است دائما با همان مسائل دست و پنجه نرم کند، به واقع تصمیمات شتابزده و غیر علمی که هر هفته و هر ماه برای برنامه تحصیلی دانش آموزان در مقاطع مختلف گرفته می شود هجمه ای از نا هماهنگی و بحران را فرا روی این سیستم می گشاید که به دشواری و طی گذشت زمان و به واسطه یک انقلاب آموزشی مرتفع خواهد شد. 

در چنین شرایطی در کشورهای متمدن جهان، آموزش و پرورش با سیستمی به ثبات رسیده، منسجم، علمی و کارامد می تواند مباحثی چون آموزش نقد ادبی را که رویکردی اندیشمندانه است مورد هم پوشانی با دیگر برنامه های جانبی خود قرار دهد. 

حال آنکه در سیستم آموزش و پرورش کشور ما برنامه های جنبی تدریس در مدارس با اقل مجلاتی که نتوانسته اند به روز شوند، کتابخانه های به راستی ناقص

و ناکارامد و مدرسانی که شناخت ناکافی از ادبیات دارند توامان است . 

در چنین شرایطی نخستین پرسشی که مطرح می شود این است که آیا به واقع طرح این گونه مباحث در نظام آموزش و پرورش ما جایی دارد؟! 

در این میان نهاد های دیگری هم چون کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان وجود دارند که به رغم غنای تعریف فعالیت های فرهنگی و آموزشی در ساختار خود، نزدیک به یک دهه و بلکه بیشتر در رخوت فرو رفته و از برنامه های این چنینی فاصله گرفته است.

کانون پرورش فکری که در دهه ۶۰ و ۷۰ مهد بهترین شیوه های آموزشی فرهنگی به کودکان و نوجوانان بود امروز نه تنها فعالیت چشمگیری ندارد بلکه در خواب خرگوشی فرو رفته و بضاعت خود را صرف برگزاری کارگاه های و کلاس های ادبی در مراکز کرده است بی آنکه از جایگاه علمی و منتقدانه به این مسئله نگاه کند و خود را در این امر مسئول بداند. 

پس از آن نوبت به دیگر نهاد های دولتی از جمله شورای کتاب کودک و انجمن فرهنگی ناشران بین اللمل و غیره می رسد که به رغم توانایی های خود از این حوزه فاصله بسیار دارند. 

فرهنگسرا ها و موسسات تابستانی هم در اوقات فراغت کودکان و نوجوانان انبوهی از کلاس های مختلف را تشکیل داده و از محور و زیربنای آموزش که بحث تربیت فکری این گروه سنی است غافلند. 

لیکن برخی معتقدند از آنجاییکه مباحثی چون نقد ادبی و فلسفه از بدنه روشنفکر و متوسط جامعه است بهتر آن است که فعالیت هایی از این دست به نهادهای خصوصی سپرده شود برای مثال انجمن نویسندگان کودک ونوجوان از جمله نهادهای خصوصی جامعه است که می تواند با حضور پیشکسوتان ادبیات کودک و نوجوان به این حوزه ورود یافته و نقد ادبیات کودک ونوجوان را تحت پوشش برنامه های خود قرار دهد. 

دانشگاه های کشور نیز در رشته زبان و ادبیات فارسی و رشته ادبیات کودک_که به تازگی تاسیس شده است_ باید به این موضوع بپردازند و آن را در واحدهای درسی مرتبط قرار داده در این راستا نیروهای متخصصی را برای تربیت فکری و فرهنگی کودکان و نوجوانان به جامعه تحویل دهند.

ادامه دارد...
مریم خاکیان