تلویزیون به عنوان مطرح‌ترین و مهم‌ترین رسانه دیداری و شنیداری در عصر کنونی است. رسانه‌ای که به راحتی و به شکل رایگان در کشور ما و به شکل اختیاری و آسان دردسترس خانواده‌های ایرانی قرار می‌گیرد. هر خانواده بسته به علائق و دلبسته گی‌های خود نسبت به برنامه‌های این جعبه جادویی می‌تواند از برنامه‌های مختلف این رسانه اعم از: فیلم، مجموعه‌های تلویزیونی، موسیقی، مستند، اخبار و... استفاده و بهره لازم را ببرد.
اصولا تلویزیون را می‌توان به یک دانشگاهی تشبیه کرد که هر دانشجوی آن بسته به توان و علاقه خود می‌تواند از این دانشگاه شنیداری و دیداری بهره لازم را ببرد. اما این روز‌ها بسته به دلایلی این دانشگاه رسانه‌ای و مجازی با ساخت فیلم‌ها و سریال‌هایی سطحی و به نوعی تاکید بر پخش آثار کلیشه‌ای و تکراری گذشته، تعدادی از مشتریان و دانشجویان قدیمی و جدید خود را از دست داده است. به هرحال مخاطب تلویزیون همیشه به دنبال برنامه‌های جذاب سیما بوده و باید به او حق داده شود که برنامه دلخواه خود را برای پر کردن اوقات فراغت و همچنین لذت بردن برای تماشا انتخاب کند. شبکه‌های ماهواره‌ای از چند سال پیش و با تشکیل برخی از شبکه‌های فارسی زبان تلاش کردند که این مخاطب رانده شده و خسته از برنامه‌های سیما را با تولید برنامه های متنوع و رنگارنگ جذب خود کنند. ساخت فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی تابو شکن یا به اصلاح آثاری که بتوانند خطوط قرمز را در خصوص مسائل خانوادگی بشکنند. یکی از مهم‌ترین ملاک‌ها و فاکتورهای اساسی شبکه‌های ماهواره‌ای برای جذب مخاطب در دستور کار شبکه‌های مختلف خارجی قرار گرفت. بسیاری از کار‌شناسان ومنتقدان عصر کنونی در خصوص رسانه‌های جمعی و به خصوص سینما و تلویزیون معتقدند که ماهواره می‌تواند به عنوان یکی از بازوی قدرتی و اصلی کشورهای استعمارگردر خصوص تهاجم فرهنگی به سایر کشور‌ها باشد. به نوعی شبکه‌های ماهواره‌ای امروزه به عنوان مهم‌ترین ابزار‌های تهاجم فرهنگی به کمک برخی از کشور‌ها آماده تا از این طریق بتوانند هرآن چیزی را که خود دوست دارند با در غالب برنامه‌های مختلفی چون: مستند، فیلم، سریال، میزگردهای مختلف، اخبار و... به خورد ملت‌های گوناگون بدهند. امروزه با ورود آسان و راحت ماهواره به حریم خصوصی خانواده‌های ایرانی همیشه این نگرانی وجود داشته که آیا برنامه‌های مختلف شبکه‌های ماهواره‌ای که بالغ بر هزاران شبکه رنگارنگ و متفاوت است می‌تواند تهدیدی بر نهاد خانواده‌های ایرانی باشد و به نوعی به تشدید و نابودی برخی مفاهیم ارزشی، فرهنگی و خانوادگی کمک کند. در سال‌های گذشته برخی از برنامه‌های تلویزیونی کشورهای همسایه در بعضی شهرهای نزدیک مرزی و توسط آنتن‌های خیلی بلند دریافت می‌شد. اما امروزه و از دو دهه گذشته با ورود قاچاق انواع تجهیزات ماهواره‌ای حجم دریافت کانال‌های ماهواره‌ای در کشورما به سرعت افزایش یافته و امروزه در هر نقطه‌ای از کشورمان می‌توان با خریداری و نصب آسان تجهیزات لازم به راحتی هزاران شبکه ماهواره‌ای را در منزل دریافت کرد. نکته بسیار جالب و تاسف باری که می‌توان گفت این است که در برآورد اولیه نشان می‌دهد که در کشورمان بالای ۲۰ هزار شبکه تلویزیونی قابل دریافت است. از این میان طبق تحقیقاتی که صورت گرفته دارندگان دستگاه ماهواره در کشورمان می‌توانند به راحتی به برنامه‌های حدود دوهزار شبکه ماهواره‌ای دسترسی بدون مشکل داشته باشد. وبا نکته تاسف بار اینکه در کشورما به طور متوسط نزدییک به دو هزار شبکه ماهواره‌ای درشهر‌ها و استانهای مختلف مخاطب خاص خود را دارند به نوعی برنامه‌های متنوع آن‌ها را دنبال می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت که امروزه در کشور استفاده از برنامه‌های شبکه‌هایی مختلف به نوعی تبدیل به یک عادت ضروری و حتی طبیعی شده است. تاجایی که وجود ماهواره در خانه‌ها و فرآیند استفاده از آن موجب شده که مردم در زندگی روزمره خود زندگی بدون این رسانه را نتوانند تاب بیاورند. هر چند نمی‌توان این گفته را به کل کشورمان تعمیم داد اما در شهرهای بزرگ و به خصوص نوع زندگی آپارتمانی که مردم ما در چند دهه گذشته داشته‌اند، هم به گسترش استفاده از شبکه‌های مختلف ماهواره‌ای کمک کرده است. این امر تاجایی پیش رفته که امروزه شبکه‌های ماهواره‌ای بخشی از محیط و زندگی روزمره بیشتر افراد جامعه شده و مردم وقت زیادی از زندگی خود را صرف استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای می‌کنند در صورتی که از آثار سوء و مخرب آن هیچ اطلاعات دقیقی ندارند و نمی‌دانند که تحت تاثیر چه انتخاب ناشایستی قرار گرفته‌اند. چرا که این تفریح رایگان در درازمدت بر روی کودکان، نوجوانان و جوانان تاثیرات منفی و مخرب خود را خواهد گذاشت.
ادامه دارد...
علی یعقوبی
