به گزارش هنرنیوز، در ادامه مبحث بازاریابی گردشگری و عوامل جذب گردشگران در دنیای پر رقابت امروز با یلدا شهابی - کارشناس ارشد بازاریابی گردشگری- به گفت و گو نشستیم. 

در دو حالت سفر در کشور رخ می دهد یا گروهی با اعضای خانواده و دوستان توسط چند خودرو و یا به صورت تور به کمک بازاریاب ،همراه راهنما ، بیمه و... به یک مقصد سفر اما در سفر با تور شما سفر به یک سایت خاص را پیدا نمی‌کنید . مثلاً توری به مقصد شیراز و به طور اخص پاسارگاد، یا تور اصفهان با جاذبه‌هایش یا مثلاً امامزاده‌های مختلف کشور اما در عوض تورهای طبیعت گردی زیاد است .مثلاً تنگه واشی، پرنده‌نگری، جنگل الیمستان، باداب سورت و... در آنجا هم تخریب‌های زیادی صورت می‌گیرد و نکات اخلاقی رعایت نمی‌شود و تورهای بدون برنامه با مشکلات اخلاقی در حالی که تور فرهنگی هم نداریم. خانواده‌هایی که خودشان می‌روند فرضاً تاق بستان را ببینند و از نرده‌ها بالا ‌می‌روند که عکس بگیرندکه ممنوع است یا روی شیر سنگی همدان یادگاری می‌نویسند یا در غار کرفتو روی قندیل که هر ۱ سانت آن ۶۰ تا ۱۰۰ سال طول می‌کشد تا ساخته شود .۱ متر قندیل با خودش بیرون می‌آورد. با این روند ما به کجا می‌رسیم ؟

ما ابتدا باید این فرهنگ ایجاد کنیم. فرهنگ مهمترین رکنی است که ما برای توسعه گردشگری نیاز داریم. یکی از قسمتهای بازاریابی شناساندن فرهنگ‌هایی است که باید با آن ارتباط برقرار کنید و فرهنگی است که باید برای برقرار ارتباط داشته باشید. وقتی با داب سورت می‌آیید اول از همه تورگردان باید به شما این آگاهی را بدهد که باید آنجا چه رفتار و پوششی داشته باشید و دوم رفتار با طبیعت و چگونگی جلوگیری از آسیب آن.
اینجا هم تورگردان به نوعی بازاریابی می‌کند چون زمانی که در توری هستیم که اطلاعاتی را به ما می‌دهد که احساس خوب و مفیدی از آن داریم، شاید سعی کنیم تجربه دوباره از تور داشته باشیم یا اینکه از منظر بالاتر سازمان میراث فرهنگی می‌تواند برای آگاهی و انتقال غیر مستقیم فرهنگ از قالب‌هایی مثل فیلم، بروشور، لوح فشرده و ...کمک بگیرد. تمام دنیا به سمت آموزش غیر مستقیم حرکت می‌کند نباید شعارگونه بگوییم چه کار کنیم یا نه.
در بسیاری از تبلیغات چهره‌هایی مثل فوتبالیستها، بازیگران برای تبلیغ محصول استفاده می‌شوند، اینها افراد مرجعی‌اند که وقتی از محصولی استفاده می‌کنند دیگران هم علاقمند می‌شوند. بنابراین سازمان میراث فرهنگی با برنامه‌ریزی می‌تواند بوسیله حضور همین افراد مرجع از فیلم‌هایی استفاده کند که به صورت غیر مستقیم به مردم آموزش دهد چگونه فرهنگ وابسته و طبیعت را حفظ کنند. غیر از سازمان میراث فرهنگی، صدا و سیما و آموزش و پروش هم باید به امر فرهنگ سازی بپردازند تا با ورود به این عرصه از شاهد حفظ فرهنگ باشیم.

پس باید ابتدا فرهنگسازی کرد و پیرو آن گردشگری داخلی را ساخت و سپس برای گردشگری خارجی سرمایه گذاری کرد؟
نظر درستی است. سرمایه‌گذاری درست روی بچه‌ها در چند سال آینده تأثیرات مثبتی دارد. اما نباید زمان حال را فراموش کرد که نسل آینده از آن دفاع کند. باید بتوانیم این بیماری را درمان و برای پیشگیری سرمایه گذاری مناسب انجام دهیم.

سازمان میراث فرهنگی چه برنامه‌ای برای فرهنگسازی باید داشته باشد ؟
فرهنگسازی مقوله گسترده‌ای است که عوامل بسیار زیاد مثل زبان، تکنیک گفتار، غذا و... را در برمی‌گیرد که تمام زیر مجموعه فرهنگ است. فرهنگسازی مطمئناً فرآیند کوتاه مدتی نیست ابتدا باید بدانیم چه هدفی داریم؟ به کجا می‌خواهیم برسیم؟ برای حفظ بنا یا طبیعت می‌خواهیم اقدام کنیم یا افزایش گردشگریا هر دو؟ ابتدا هدف را مشخص و براساس آن برنامه ریزی می‌کنیم.

راهکار علمی آن چیست؟
سواحل کشور آسیب‌پذیرترند. باید در هر قسمتی افراد آگاه به عنوان مامور قرار دهیم که به مردم آگاهی دهند، با احترام تمام با مردم رفتار کنند تا مردم با عشق در حفظ بناهای تاریخی و محیط طبیعی بکوشند و این گونه نباشد که از تذکرات احساس ناراحتی داشته باشند.
نقش ستاد تسهیلات باید کالماً محسوس باشد. یک بخش ناظر و بخش دیگر مجری باشد.
به دلیل قداست آب در فرهنگ ایرانی و علاقه‌ی مردم به آن در تعطیلات نوروزی شاهد حضور مردم در سواحل جنوب و در تابستان سواحل شمال هستیم.
عدم اطلاع از دیگر جاذبه‌ها مخصوصاً استانهای غربی باعث شده مسافر کمتری به این مناطق وارد شود. در حالی که گسترش سفر به این مناطق یک مشخصه خاص دارد. بدون تبلیغ هم افراد تا خراسان و می‌روند اما زمانی که از دامغان و گرمساز رد می‌‌شوند هیچ کدام از جاذبه‌ها را نمی‌بینند چون از آن اطلاع ندارند.
بروشورهای چادر ستاد تسهیلات یا خیلی قدیمی است یا مثلاً اطلاعاتش در مورد مسجد «تاریخخانه» دامغان صرف معرفی بنا است نحوه دسترسی و تسهیلات آن اصلاً برای مسافر گنجانده نشده است.
یک مسافر در وردوی شهر شاید با یک تابلو راهنما بتواند به این بنا یا اثر علاقه‌مند شود اما چون اطلاعاتی درباره آن یا نحوه دسترسی و فاصله‌اش از اثر ندارد کلاً آن را از برنامه سفر خود حذف می‌کند.

به نظر همچنان با وجود حرفهای بی شمار روندی را که سازمان میراث فرهنگی در پیش گرفته آن است که گردشگری داخلی خودش پیش می رود و باید روی گردشگری خارجی برنامه ریزی کرد نهایت این تصمیم چه عواقبی را در پی خواهد داشت؟
این فرآیند در نهایت موجب تخریب خواهد شد . تاثیرات این تفکر اشتباه از گذشته تا حال و آینده تأثیر گذار است. ما هر روز شاهد تخریب جنگل‌ها و سواحل شمال و جنوب کشور و آثار تاریخی و طبیعی اصفهان، شیراز، تبریز، مشهد و ...هستیم در صورتی که با آگاهی مردم شاهد تخریب‌های زیاد نخواهیم بود.
فرهنگسازی از نظر تئوری خیلی ساده است اما در عمل بسیار دشوار است.اگر بخواهیم گردشگری ایران را قوت یابد، باید بتوانیم افراد متخصص را جذب و فرهنگسازی موثر را انجام دهیم تا با گسترش گردشگری داخلی پایدار بسترساز توسعه گردشگری خارجی شویم در غیر این صورت شاهد تخریب گردشگری داخلی و خارجی خواهیم بود.