امسال نیز همانند سال گذشته پیش از شروع نمایشگاه اعلام شد که کمیته نظارت و ارزشیابی نمایشگاه به طور دقیق و در تمام ساعات روز تمام سالن‌های نمایشگاه کتاب را تحت کنترل دارد تا اگر ناشری از شرایط مقرر نمایشگاه در عرضه کتاب تخلف کرد با آن برخورد شود. 

یکی از وجوه تخلف درباره ناشران حاضر در نمایشگاه کتاب عرضه کتاب‌های سایر ناشران است که گفته می‌شود

در نمایشگاه امسال بار‌ها دیده شده و کمیته ناظر تا حد امکان از آن به تسامح گذشته است لیکن بررسی شرایطی که سبب می‌شود این اتفاق بیفتد حائز اهمیت است. 

در حال حاضر به سیزده ناشری که غرفه‌هایشان انضباطی شده و به عنوان ناشر متخلف معرفی شده‌اند حکم پلمپ یا تخلیه داده نشده و از قرار معلوم ملزم به اجرای قوانین شده‌اند اما آنچه سبب شده تا این ناشران دستشان چنان خالی باشد که به فروش کتاب‌های سایر ناشران بپردازند چه می تواند باشد.

سال گذشته این اتفاق درباره غرفه دفتر شعر جوان افتاد و غرفه این ناشر به دلیل عرضه کتاب‌های نشر چشمه که از حضور در نمایشگاه کتاب منع شده بود، پلمپ شد که خود ماجرا‌ها و حواشی بسیار داشت. 

اما این پرسش همچنان برجاست که اساسا چرا مسائل و حواشی نمایشگاه کتاب مورد آسیب‌شناسی قرار نمی‌گیرند تا چنین رخدادی صورت نگیرد و چرا بحران نشر از جهاتی چون وضعیت کاغذ و پایین بودن آمار فروش کتاب‌های برخی ناشران منجر به آن می‌شود که فروش کتاب‌های سایر ناشران دستآویزی برای درآمد آنان باشد و یا ناشرانی که چون سال پیش مشکلاتی داشتند به واسطه ناشران حاضر در نمایشگاه و فروش کتاب‌هایشان حمایت شوند. 

به واقع لازم است تا همه صنوف نشر، اتحادیه ناشران، مسئولین و نمایندگان ناشران در یک نشست رو در رو به بررسی آسیب‌هایی که هه ساله نمایشگاه کتاب و از آن مهم‌تر حوزه نشر را تهدید می‌کند بپردازند و هم از این رو چالش‌هایی را که ایجاد شده با تدبر و تفکر در راهکارهایی که تصویب و به طور حتم اجرایی می‌شوند قرار دهند؛ البته نه همچون سال‌های گذشته با وعده‌های توخالی؛ بلکه با التزامی که مسئولین را در صورت عمل کردن به وعده‌هایشان متخلف و خطارکار بداند و همه کاسه کوزه‌ها را بر سر ناشران نشکند. 

پر واضح است که اگر چنین شود استقبال از نمایشگاه کتاب رویه بهتری پیدا می‌کند و آمار تخلف‌ها تا حد زیادی کاهش می‌یابد و این خود می‌تواند هموارگر مسیری باشد که به عنوان چشم انداز فرهنگ در سال‌های آینده معرفی می‌شود؛ زیرا روا نیست نسل بعد از ما اگر سرمایه‌های مادی همچون نفت و گاز ندارند سرمایه‌های معنوی و فکریشان نیز به اضمحلال رفته باشد.

مریم خاکیان