چندی پیش شکوائیه ای از سوی تصویرگران مبنی بر عدم احترام به حقوقشان از سوی انتشارات شباویز امضاء شد. در این شکوائیه که از سوی نصویرگران به مجامع بین‌المللی ارسال شده‌است، عدم موافقت آن‌ها برای ارسال اثرشان توسط انتشارات عنوان شده‌است.
این موضوع سبب شده‌است تا با عطیه بزرگ سهرابی یکی از تصویرگران برجسته که سال‌ها با انتشارات شباویز همکاری کرده‌است به گفتگو بنشینیم.
در ابتدا مایلم از سابقه همکاری خود با شباویز بدانم. تا کنون چند مجموعه از شما توسط این انتشارات منتشر شده‌است و چه جوایزی را در رابطه با این آثار در مسابقات مختلف بین‌المللی از آن خود کرده‌اید؟
تا سال پیش من ۴ کتاب با این انتشارات کار کردم و با اولین کتابم توانستم جایزه ی اولی ها را از جشنواره ی تصویرگری تهران بگیرم و بعد از آن جایزه ی نوما را گرفتم و در بلگراد وبراتیسلاوا و بولونیا هم کارهایم نمایش داده شدند.
حسن انتشارات شباویز را در چه می‌دیدید؟ چه عاملی سبب شد تا شما و بسیاری دیگر از تصویرگران به همکاری با این ناشر متمایل شوند؟
در ابتدا حضور همسرم فرشید شفیعی باعث ترغیب من برای همکاری با این ناشر شد و بعد از آن اولین کتابم همانطور که اشاره کردم جایزه گرفت و از طرفی اعتماد، باعث شد که من با این انتشارات کار کنم. شباویز تلاش بسیاری برای جذب تصویرگران جوان که دارای ایده های نو بودند؛ می کرد. شرکت در نمایشگاه های تصویرگری در نقاط مختلف دنیا و قول‌های شفاهی ناشر مبنی بر بستن قرارداد با ناشران خارجی هنرمندان را ترغیب به ادامه ی همکاری و امضای قراردادهای ناعادلانه ی ناشر می‌نمود.
بسیاری از تصویرگران از حقوق مادی و معنوی خود ناآگاهند و بسیاری از تصویرگران جوان تنها به چاپ اثرشان می‌اندیشند تا رعایت حقوقشان؟ آیا باز هم می توان این موضوع را به ناشر نسبت داد و او را به عدم رعایت حقوق تصویرگر متهم کرد؟
انتشارات شباویز همانطور که اشاره کردم قرار های شفاهی با هنرمندان داشته که باعث پذیرش انعقاد قرارداد مجدد می‌شد و زمانی که تصویرگران متوجه سو استفاده از آثارشان شدند؛ فقط اعلام کردند که دیگر مایل به همکاری با این نشر نمی باشند. من و تمام همکارانم معتقد هستیم؛ که یکی از ثمرات این اقدام می‌تواند اطلاع رسانی به تصویرگران جوان باشد. تصویرگرانی که در ابتدای راه هستند؛ باید از این موضوع آگاه باشند که در صورت ساده انگاشتن حقوقشان ممکن است با دردسرهایی مشابه ما مواجه شوند.
به نظر شما چرا تصویرگران حتی با وجود آگاهی از حقوق خود حاضر به امضای قراردادی می‌شوند که ممکن است در درازمدت به ضرر خودشان تمام شود؟
متاسفانه بسیاری از قراردادها؛ مکتوب نیستند و بسیاری از ناشران و تصویرگران به هنگام آغاز کار، موافقت های شفاهی با هم دارند؛ که تقریبا همیشه شامل مرور زمان می‌شود. این قرارداد شفاهی، بر پایه ی اعتماد طرفین انجام می‌گیرد ، به یقین هیچ‌کس مایل نیست؛ به ضرر خود عمل کند. تصویرگران به این قرارهای شفاهی اعتماد کردند.
این موضوع درباره ناشران دیگر هم اتفاق می‌افتد. در واقع آن ها نیز با آثار تصویرگران را برای انتشار و یا شرکت در جشنواره‌های خارجی ارسال می‌کنند.چه عاملی سبب شده‌است تا شباویز مورد اعتراض تصویرگران باشد؟ در واقع چرا انگشت اتهام به سمت ناشری است که سال‌ها همکاری مستمر با او و شاید تلاش‌هایش سبب شده است تا نام تصویرگران در سطح جهانی مطرح شود؟
انتشارات شباویز به یقین تلاش زیادی در جهت جهانی کردن تصویرگران ایرانی، انجام داده است. پیگیری و برنامه های مستمر این ناشر قابل توجه است ولی متاسفانه حقوق پدیدآورندگان کتاب از طرف او به طور کامل نادیده گرفته می‌شود. قراردادهای غیرمنصفانه یکی از نمونه های نادیده گرفتن تصویرسازان است. از سوی دیگر حضور همین پدیدآورندگان هم باعث رشد این انتشارات شده است. به عبارت دیگر تصویر گران موفق دیر یا زود شناخته می شوند ولی آیا نشری مانند انتشارات شباویز بدون وجود تصویرسازان می تواند رشد کند یا حتی در عرصه های مختلف حوزه ی نشر و نمایشگاه های تصویرسازی حضورپر رنگی داشته باشد؟
انتشارات دولتی و غیر دولتی دیگری نیز هستند که آثار تصویرگران و نویسندگانشان را بدون اطلاع آنان در کشورهای دیگر به چاپ می رسانند. به عنوان یک تصویرگر راه حل این معضل چیست و چه مرجعی توان مقابله با آن را دارد؟
به نظر من؛ تصویرگران باید بیش از این با هم در ارتباط و تعامل باشند و در مواجه با این‌گونه مشکلات عملکرد مشترک داشته باشند، در ضمن اینکه وزارت ارشاد و انجمن ناشران هم باید از حقوق ما حمایت کنند
چه نهادی را مسئول سامان دادن به ارتباط تصویرگر و ناشر می دانید و آیا این نهاد را در سیر اعتراض با خود هم‌نوا دیدید؟ این که در ارتباط با مشکل شما، انجمن تصویرگران که اعلام بی‌طرفی کرده تا چه حد مورد قبول شماست؟
انجمن تصویرگران اقدامات لازم را به عمل آورده ودر واقع از مدیریت این انتشارات توضیح خواسته است ، درباره این موضوع اطلاع رسانی کرده و نامه ی ارسالی ما را به مراجع مربوط فرستاده‌است. به هر صورت شاید انجمن به انتشارات شباویز فرصتی داده که پاسخی به این اقدام بدهد. به نظر من اقدامات انجمن تا کنون به موقع و به جا بوده است.
