آیین پایانی جایزه جلال آل احمد ۱۸ آذر ماه 91 با حضور مسئولین و شرکت کنندگان برگزار شد اما یک روز پس از آن اخبار ضد و نقیض درباره این جایزه شبهات بسیاری را برای اهالی فرهنگ ایجاد کرد که تا حد زیادی به اعتبار این جایزه ملی خدشه وارد نمود.

جایزه جلال آل احمد بنا به آیین نامه مصوب متشکل از چند گروه جهت داوری کتب این جایزه است؛ نخست هیأت امنا که در راس مراتب این جایزه قرار دارد و همه اعضای هیأت علمی به واسطه نظر آنان تعیین می شوند، سپس هیأت علمی اعضای هیأت داوران را مشخص نموده و در تعیین نهایی امتیاز آثار این تصمیم گیری را به داوران می سپارد.

در پنجمین دوره این جایزه، نتایج نهایی مورد اعتراض یکی از اعضای هیأت علمی قرار گرفت. محمدرضا سرشار به تغییر رأی داوران بخش نقد که بدون نظر اعضای هیأت علمی انجام شده بود معترض شد، از دیگر سو داوران بخش مستند نگاری نیز به این امر شبهاتی وارد نمودند که در نهایت دبیرخانه این جایزه را وادار کرد تا این مسئله را امری ساده جلوه دهد که در دوره ها اخیر هم اتفاق افتاده و از آنجا که ماجرای تغییر رأی بیش از هرچیز به کتاب «شرح اسم» مرتبط بود، دبیرخانه این کتاب را دارای نقاط ضعف و اشکال دانست.

این حواشی تا بدانجا ادامه یافت که سرانجام دبیر

علمی جایزه جلال آل احمد ناچار شد تا در یک نشست خبری به تشریح مسائل به وجود آمده در این حوزه بپردازد؛ مجید حمید زاده در این نشست عنوان کرد که همواره در تمامی جوایز حرف هیأت علمی حجت نهایی است و بر اساس آن عمل می شود، وی تصمیم گیری های پنجمین دوره را هم بر این اساس دانست و این موضوع را رویه جاری این جایزه اعلام کرد، مجید زاده در رد دعاوی محمدرضا سرشار ، او را متخلف دانست و به طرح این موضوع پرداخت که اگر کسی از اعضای هیأت علمی یا داوران کتاب خود را در این جایزه شرکت بدهد باید در آن دوره از سمت خود استعفا کند و سرشار بر این اساس تخلف نموده است.

مسئله ای که در پنجمین دوره این جایزه رخ داد به همین جا قطع نشد و سرانجام به وزیر ارشاد منتقل شد اما وزیر ارشاد هم قضیه را مختومه اعلام نمود و در جایی نسبت به کتاب «شرح اسم» آن را دارای اشکالاتی دانست و حتی عنوان کرد که ۲۰۰ اشکال وارده به این کتاب وجود دارد که به هر روی کتاب هر چه قدر هم خوب باشد نمی تواند برگزیده شود، نیز این کتاب بدون مجوز وزارت ارشاد در نوبت اول انتشار توزیع شده است، سخنان وزیر ارشاد نیز نه تنها راه پاره ای برای رفع مشکل این جایزه نشد بلکه خود پرده از موضوع دیگری برداشت که رعایت نکردن آیین نامه جایزه بود، سخنان وزیر ارشاد حاکی از این بود که هر کتابی با اشکالات فراوان، بدون مجوز و تخلف می تواند به سهولت در یک جایزه ملی شرکت کند و کاندیدای دریافت جایزه باشد وانگهی این کتاب چگونه می توانسته یک جلسه رونمایی و معارفه اختصاصی داشته باشد در حالیکه دارای اشکال بوده و این مشکلات را داشته است؟!

به هر روی پنجمین دوره جایزه جلال با شبهات و ابهامات بسیار، اساس بی اعتمادی به جوایز بزرگ کشور در حوزه فرهنگ که قائدتا باید حوزه متعالی باشد را بنا گذاشت و پاسخ مسئولان و دست اندرکاران این جایزه نتوانست گره گشای معضل این جایزه باشد و سرانجام سبب شد تا گران ترین جایزه ادبی و شاید ملی ترین جایزه ادبی به رغم بزرگی شأن صاحب نام(جلال آل احمد) تحت الشعاع بسیاری از مسائل دیگر آن جایگاه مهم را نداشته باشد.

این اتفاق زنگ خطری است که هشدار می دهد ممکن است گاه برای انتخاب های نهایی  یک جایزه علمی، پشتوانه غیر علمی و غیر اصولی به کار گرفته شده و گاه برخی از اعضای آن به صراحت تخلف کنند.



ادامه دارد...

م.خ